दिपकराज भट्ट/मध्यान्ह
डडेल्धुरा, ८ चैत । सुदूरपश्चिम प्रदेशका सात पहाडी जिल्लाको केन्द्रकारुपमा रहेको जिल्ला हो डडेल्धुरा । यहाँबाट बसाइँसराइ जानेहरुको संख्या बर्सेनि बढिरहेकोछ । त्यसको कारण हो, विकासका पूर्वाधार । पहाडका जिल्लामा भन्दा तराईमा विकासका पूर्वाधार राम्रो भएकाले जिल्लावासीलाई तराईले आकर्षण गर्नेगरेको छ ।
गाउँगाउँमा प्राचिन शैलीका घरहरु (माटो, ढुङ्गा र पत्थर)बाट बनाइएको हुन्थ्यो । तर प्रविधिको विकाससँगै पक्की घरहरु बन्नेक्रम बढेको छ । पहिलेपहिले कच्ची घरहरु हुन्थे, अहिले देविदेवता बस्ने घर(भण्डार) लगायत मठमन्दिर पनि पक्की बन्न थालेको बताउँछन् भागेश्वर ४ का ७० वर्षीय शिवराज भट्ट । पक्की घरहरु देख्दा पनि राम्रा र सुन्दर हुने भएकाले त्यसप्रतिको आकर्षण बढेको उनी बताउँछन् ।
रोजगारीका लागि युवाहरु विदेशीने र उनीहरुले कच्ची घर भन्दा पक्की घरनै मन पराउने भएकाले पक्की घर नै बनाउन बाध्य भएको भागेश्वर ४ का लाल पन्तले बताए । गाउँबाट शहर जानेहरु बढेसँगै प्रविधिको विकास पनि गाउँतिर रुपान्तरण हुँदै गएको छ । युवा पुस्ताको आकर्षणले गर्दा परम्परागत शैलीका घरहरु विस्थापित हुने अवस्थामा पुगेका छन् ।
सामुदायिक वनहरुको लगानी
भागेश्वर गाउँपालिका ४ मा रहेको कुएली सामुदायिक वनले गत आर्थिक वर्ष २०७८÷८९ को सामुदायिक वनको काठ विक्री गरिएको रकमबाट दाउराका चुल्हो विस्थापित गर्नका लागि ग्यास चुलोहरु वितरण गरेको थियो । सामुदायिक वन संरक्षणमा सहयोग पु¥याउने उद्देश्यले चुल्हो र सिलिण्डर वितरण गरेको कुएली सामुदायिक वन उपभोक्ता समितिका अधिकारीहरुले बताए । यो सँगै पछिल्लो समयमा आगलागीका घटनाहरु कम गर्नका लागि पनि यस्तो नीति लागु गरेको समितिले जनाएको छ ।
मठमन्दिरमा पनि शैली परिर्वतन
भागेश्वर गाउँपालिकामा शिक्षा, स्वास्थ्य, सडक पछिको प्राथमिकतामा धार्मिक क्षेत्रहरु रहेको पाइन्छ । तर अधिकांश मठमन्दिरहरमा सिमेन्ट नै प्रयोग गरिएको छ । पहिलेका मन्दिरहर कलात्मक शैलीमा बनेका भएपनि पछिल्लो समयमा बनेका मन्दिरहरुमा कलातमक शैलीको न्यून प्रयोग गरिएको छ ।
पुराना मन्दिरहरुमा माटो, ठूलाठूला ढुङ्गाहरुका साथमा ढुङ्गामाथि कोरिएका भगवानका मूर्तिहरुको प्रयोग हुने गरेको थियो । तर अहिले सिमेन्टका संरचनाहरु बनाइन थालिएको छ ।
यसरी बनेका संरचनाहरुले युवा पुस्तामा प्राचीन शैलीका बारेमा जानकारी कम हुँदै गएकाले स्थानीय ठगीराम टमटाको बुझाई छ । यसले पर्यटकहरु समेत घट्ने उनको भनाइ छ । ‘पहिले तामाका मूर्तिहरु बनाएर फलामका त्रिशुलहरु बनाउने चलन थियो, अहिले मूर्तिहरु पूरै सिमेन्टको बन्ने गरेका छन्’, उनले भने ।
परम्परागत शैलीलाई मर्न नदिन स्थानीय सरकारले छुट्टै नीति बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies