–खिमराज गिरी
नेकपा स्थापनाको करिब ७४ वर्षको इतिहासतिर फर्केर हेर्ने हो भने वि.सं.२००६ सालमा नेकपा स्थापनाको दुई वर्ष नबित्दै वि.सं.२००८ सालमा पुष्पलाललाई महासचिवबाट हटाइयो र उनले पार्टीभित्रबाटै संघर्षको बाटो रोजेका थिए । तत्कालीन समयदेखि नै पुष्पलालको गणतान्त्रिक लाइन र मनमोहनको संवैधानिक राजतन्त्रको लाइनले पार्टीमा फुटको बीजारोपण शुरु भएको पाइन्छ । तथापि, एकातिर राणा शासनको भर्खर मात्र अन्त्य भएपनि निरंकुशताको शेष बाँकी नै थियो भने अर्कोतिर राजा महेन्द्रको कुटनीतिको विरुद्धमा जानको लागि केही परिपक्क देखिएको नेपाली कांग्रेस पार्टीभित्र पनि अनेकौं गुटबन्दी र राजनीतिक सिद्धान्तमा मतभेद देखिन्थ्यो ।
तैपनि वि.सं.२०१६ सालको आम निर्वाचनमा उसले बहुमतको सरकार बनाउन सफल भयो तर, कम्युनिष्ट पार्टी भने केही बामे सरेको अवस्थामा थियो । भारतको कलकत्तामा रहेका पुष्पलाल नेपाली राष्ट्रिय कांग्रेसबाट राजीनामा दिएर मार्क्सवादको अध्ययनमा जुटेका थिए । उता नेकपामा वरिष्ठ कहलिएका केशरजंग रायमाझीको कम्युनिष्ट धार अलगै थियो । अहिलेका केही कम्युनिष्ट पार्टीका नेताहरूको सत्तास्वार्थ लिप्त् मनस्थिति जस्तै उनी पनि पदको ललिपपको कारणले पछि दरबारमा विलीन हुन पुगे । यसरी पञ्चायतकालमा पनि बढो संघर्षका साथ विविध धारमा अगाडि बढेका कम्युनिष्ट पार्टीहरूमध्ये वि.सं.२०३५ सालमा नेकपा (माले)को प्रथम राष्ट्रिय सम्मेलनमा पनि “पार्टीको स्थापना अन्तर्राष्ट्रिय संशोधनवादका षड्यन्त्रको उपज थियो” भनिएको छ ।
त्यस सयममा नेताहरू सीपी मैनाली, मदन भण्डारी, माधवकुमार नेपाल, ईश्वर पोखरेल, मुकुन्द न्यौपाने, केपी शर्मा ओली, प्रदिप नेपाल, जीवराज आश्रितलगाएत थिए । त्यसपछि संघर्ष गर्दै अगाडि बढ्ने क्रममा वि.सं.२०४६ सालको आन्दोलनमा नेपाली कांग्रेससँग संयुक्त बाममोर्चाको रूपमा मनमोहन अधिकारी तथा साहना प्रधानसमेतको संलग्नतामा आन्दोलन अगाडि बढ्यो र वि.सं. २०४७ सालमा नेकपा (एमाले) गठन भयो । जसअनुरूप मदन भण्डारीको बहुदलीय जनवादको नारालाई आत्मसाथ गर्दै नेकपा एमाले अगाडि बढ्यो । तत्पश्चात् भएका संसदीय निर्वाचनमा जनमत आफ्नो हातमा पार्न सफल भएदेखि नेकपा एमालेसँग देशी तथा विदेशी शक्तिहरू झस्किए र अनेक षडयन्त्रका जालोमा नेपालको कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई अगाडि बढ्न नदिने रणनीति थालियो ।
त्यहीबीच माओवादी जनयुद्धले फेरि कम्युनिष्टहरूको वादमा अनगिन्ती हाँगाबिँगा झाँगिन थाल्यो । वि.सं २०७३ सालमा फेरि नेकपा (एमाले) र माओवादी मिलेर नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी नेकपा बन्यो । संसदीय चुनावमा दुई तिहाइको सरकार बनेता पनि पार्टीमा धेरै नेताको पद लोलुपताले गर्दा एकातिर केही नेता तथा कार्यकर्ताको सत्ता मोह र अर्कोतर्फ देशी विदेशी शक्तिहरूमा त्रासको कारणले तत्कालीन नेकपालाई फुटाउने र पहिलेको अवस्थामा पु¥याउने खेल खेलियो ।
तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको पालामा केही छुटपुट अनियमितताका कार्यबाहेकको सडक विस्तार, अन्तर्राष्ट्रिय कूटनीतिक सम्बन्ध, आर्थिक वृद्धिदर, सुरूङ्ग मार्गको विकास, केबलकार निर्माणमा जोड, भूकम्प पीडितहरूका बस्ती निर्माण, रोजगारीका अवसरहरू, स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार, ऐतिहासिक सांस्कृतिक धरोहरको संरक्षण, देशका सीमानाका कुराहरूलगायत धेरै राम्रा काम पनि नभएका होइनन् तथापि एउटा जङ्गलमा दुई सिंहको राज हुन सक्दैन भन्ने नेपाली उखानको सार्थकता तत्कालीन समयमा लागू भएरै छोड्यो र केही नेताहरूको सत्ता स्वार्थको कारणले पार्टी फुट्यो । सरकार ढल्यो ।
त्यसपछि नेकपा एमालेबाट केही नेता तथा कार्यकर्ताहरू अलग भएर छुट्टै पार्टी खोले भने माओवादी आफ्नै धारमा अगाडि बढ्यो । तथापि, कट्टर कम्युनिष्ट हौं भन्ने दल तथा नेताले समेतले सत्ताको खेलभित्र भुसको आगो बाली दक्षिणपन्थीसँग कुममा कुम मिलाई हिँड्दा स्वयम् कार्यकर्ताहरूलाई पनि खल्लो महसुस त भएकै होला तथापि, २००७ सालदेखि नेपालको राजनीतिक संस्कार र इतिहास यस्तै चल्दै आइरहेको छ । यसको दोष नेता तथा दलहरूको मात्र नभएर जनताको पनि हो । यदि जनताले आत्म साक्षी राखी यो र उ अर्थात् मेरो र अर्कोको नभनी जनताको हितमा काम गर्ने दल तथा नेता रोजिदिएको भए, आज नेपाली जनताले यो हालतमा बाँच्नुपर्ने बाध्यात्मक स्थितिको सिर्जना हुने थिएन ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies