जहानीय निरकुंश राणाशासन अन्त्य भएको दिनको सम्मान र सम्झनामा सरकारले प्रजातन्त्र दिवस मनाउन सार्वजनिक विदा दिएको छ । वर्षेनिको क्यालेण्डरलाई निरन्तरता दिदै सरकारले प्रजातन्त्र दिवस तीन दिन मनाउने निर्णय भएकोे छ । सोही अनुसार आज (७ फागुनमा) सार्वजनिक विदा दिएको हो । आमसाधरणलाई सार्वजनिक विदा दिएर सरकारी पहलमै औपचारिक कार्यक्रम हुँदैछ । यसरी औपचारिक समारोह गरेरै ७ फागुनमा प्रजातन्त्र दिवस मनाउन थालिएको २०४६ सालको राजनीतिक परिवर्तन पछाडि हो । तर २०४६ साल र २०६२÷०६३ सालको राजनीतिक परिवर्तनले २००७ सालको प्रजातन्त्र दिवस केही ओझेलमा परेको छ । विशेषगरी २०६३ साल पछाडि मुलुकमा संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापना भएकाले प्रजातन्त्र दिवसको उत्सव केही कमी भएको देखिन्छ ।
तर लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल निर्माणको जग फेरि पनि प्रजातन्त्र दिवससँग जोडिन्छ । यद्यपि प्रजातन्त्र दिवसमा राजतन्त्र थियो भने अहिले मुलुकले गणतान्त्रिक प्रणाली अभ्यास गरिरहेको छ । तर नागरिकलाई अधिकार सम्पन्न बनाउने उद्देश्यको आधार त्यही प्रजातन्त्र दिवस महत्वपूर्ण थियो । त्यसैले पनि गणतन्त्र र लोकतन्त्र दिवस अलगअलग मनाइरहँदा मुलुकले प्रजातन्त्र दिवस समेत धुमधामका साथ मनाउने गरेको छ । सुन्दा उस्तै लाग्ने भएकाले कतिपयले तीन वटा दिवस फरक दिनमा मनाउने संस्कृतिको आलोचना समेत गर्छन् । तर यी तीन वटै दिवसको अर्थ छ । सारांश भने एउटै छ, नागरिक सर्वोच्चता । त्यसैले प्रजातन्त्र, लोकतन्त्र र गणतन्त्र दिवस मनाइरहँदा होओेस् अथवा संविधान दिवस मनाउँदा नेतृत्वले नागरिक अधिकारलाई केन्द्रमा राख्न जरुरी छ । नागरिकले शासनप्रणालीमा आफ्नो प्रतिविम्व देख्न सक्नुपर्छ ।
तर नागरिकको अधिकार खोस्ने र शक्तिशाली शासक निर्माणको चाहना अहिले पनि नेतृत्वको मनोविज्ञानमा कायमै देखिन्छ । २०६३ साल पछाडिको राजनीतिक संक्रमणकालीन अवधिमा होओस् अथवा २०७२ मा संविधान जारी भएपछिको अवधिमा होओस्, नागरिकले आफ्नो अधिकारका निम्ति लड्न परिरहेको छ । प्रजातन्त्र दिवस मनाइरहँदाको अवस्थामा पनि सरकारले राजधानी उपत्यकाका महत्वपूर्ण स्थानहरुमा निषेधाज्ञा कायमै राखेको छ । अर्थात् नागरिकले सरकारमाथि प्रश्न उठाउने सडक सत्ताकै कब्जामा छ । सामाजिक सञ्जाललाई कस्ने र संविधानको सर्वोच्चतालाई कमजोर बनाउने अनेक घटना भइरहेकै छन् । यी सबै निर्णयहरुको निष्कर्ष भनेको फेरि पनि नागरिकलाई आफ्नो नियन्त्रणमा राख्ने सत्ता चाहना नै हो । जबकी नागरिकलाई अधिकार सम्पन्न बनाउने दिनकै सम्झनामा प्रजातन्त्र दिवस आज पनि मनाइदैछ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies