काठमाडौं : पोर्चुगल पठाइदिन्छु भन्दै १८ लाख रूपैयाँ ठगी गरेको अभियोगमा दाङ घोराही उपमहानगरपालिका–१२ घर भइ काठमाडौं सामाखुशी बस्ने ३० वर्षीया मन्जु रावत घर्तीलाई बिहीबार दिउँसो प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।
घर्तीले ३ जनालाई वैदेशिक रोजगारीका लागि पोर्चुगल पठाइ प्रतिष्ठित कम्पनीमा मासिक १ लाख ५० हजार रूपैयाँ तलबमा काम लगाइदिन्छु भन्दै प्रलोभनमा पारी पीडितहरूबाट पटक–पटक गरी उक्त रकम ठगी गरेको खुल्न आएको छ । काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालय मिनभवनबाट खटिएको प्रहरीले उनलाई काठमाडौं नयाँबानेश्वरबाट पक्राउ गरेको हो ।
उनलाई थप अनुसन्धान तथा कारबाहीको लागि वैदेशिक रोजगार विभाग ताहाचल काठमाडौं पठाइएको छ ।
चन्द्र गोतामे/मध्यान्ह
कुवेत : वैदेशिक रोजगारीका लागि कुवेत आएका कीशुम महर्जन गत सोमबारदेखि सम्पर्कविहीन भएका छन् ।
अल हमाजि ग्रुपमा करिब ६ महिना पहिले रोजगारीका लागि कुवेत आएका कीशुम गत सोमबार नेपाल जाने साथीलाई परिवारका लागि पार्सल छोड्न गएको बुझिएको छ । कुवेतस्थित नेपाली दूतावासले परिवारबाट सूचना प्राप्त भएको र खोजीकार्यलाई तीव्र पारिएको जनाएको छ ।
हप्तादिन यता सम्पर्कमा नआएपछि कम्पनी, दूतावास तथा कुवेत सबैतिर खोजीका लागि अपिल गरिएको जनाउँदै कीशुमका बाबु तिर्थराज मर्हजनले खोजी कार्यमा सहयोग गर्न कुवेतवासी सबैमा अनुरोध गरेका छन् ।
काठमाडौं : आबुधाबी डायलगमा नेपालले कामदारको न्यूनतम तलब निर्धारण गर्नुपर्ने प्रस्ताव राखेको छ । संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई)मा शुरु भएको आबुधाबी डायलगअन्तर्गत उच्च श्रम अधिकारीहरुको बैठकमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयका सहसचिव राजीव पोखरेलले उक्त प्रस्ताव राखेका हुन् ।
यूएईको अबुधाबीमा शनिबारदेखि शुरु भएको डायलगमा कामदार पठाउने र लिने २१ देशका श्रममन्त्री र उच्च सरकारी अधिकारीहरुको सहभागिता रहेकोे छ । शनिबार नेपालको तर्फबाट दृष्टिकोण राखेका श्रम मन्त्रालयका सहसचिव पोखरेलले रोजगारदाता देशहरुले कामदारको न्यूनतम तलब निर्धारण गर्नुपर्ने प्रस्ताव राखेका हुन् ।
यसका अतिरिक्त सहसचिव पोखरेलले गन्तव्य देशहरुले न्यायोचित भर्ना, कार्यस्थलमा कामदारको स्वास्थ्य सुरक्षाको सुनिश्चितता र एकै प्रकृतिको करारपत्रलाई कार्यान्वयनमा ल्याउनुपर्नेमा जोड दिएका छन् ।
हाल खाडी मुलुक अन्तर्गत यूएई, साउदी अरेबिया, कुवेत, बहराइन, ओमान र कतारमा नेपाली कामदार जाने गरेको भएपनि कतारले मात्रै कामदारको न्यूनतम तलब निर्धारण गरेकोे छ । अबुधाबी डायलगअन्तर्गत आइतबार मन्त्रीस्तरीय बैठक हुँदैछ । उक्त बैठकमा कामदारको तलब तथा अन्य सुरक्षा, रेमिट्यान्सको आप्रवाह तथा प्रयोग, सीपयुक्त जनशक्ति उत्पादनमा साझेदारी र न्यायोचित भर्नाको अभ्यासमाथि छलफल हुने बताइएको छ । बैठकमा सहभागी हुन श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शरतसिंह भण्डारीको नेतृत्वमा ५ सदस्यीय टोली यूएईमा रहेको छ ।
काठमाडौं : वैदेशिक रोजगारीका लागि माल्टा पठाइदिने भन्दै पाँच लाख रुपैयाँ ठगी गर्ने एक जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरी शुक्रबार सार्वजनिक गरेको छ । पक्राउ पर्नेमा पर्साको वीरगञ्ज महानगरपालिका–१४ घर भइ हाल काठमाडौं महानगरपालिका–३२ शान्तिनगर बस्ने धीरज पटेल रहेको काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका प्रवक्ता तथा प्रहरी उपरीक्षक रवीन्द्र रेग्मीले जानकारी दिए ।
पक्राउ परेका पटेल विवेक यादवलाई वैदेशिक रोजगारीका लागि माल्टा पठाइदिने भन्दै पटक–पटक गरी पाँच लाख लिइ सम्पर्कविहीन भएका थिए । उनलाई प्रहरीले बबरमहलबाट पक्राउ गरेको हो । पक्राउ परेका पटेललाई थप अनुसन्धान तथा कारबाहीका लागि वैदेशिक रोजगार विभाग ताहाचल पठाइएको प्रहरी उपरीक्षक रेग्मीले जानकारी दिए ।
काठमाडौं : रुस–युक्रेन युद्धमा फसेका नेपालीको उद्धारका लागि सहयोग गर्न पीडित परिवारले शुक्रबार नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । पीडित परिवारका सदस्यले पार्टीको केन्द्रीय कार्यालय पुगेर ‘पीडित परिवार तथा नागरिकको जीवनरक्षाका लागि सचेतना’ अभियानका तर्फबाट अध्यक्ष नेपाललाई ध्यानाकर्षणपत्र बुझाएका हुन् ।
ध्यानाकर्षण पत्र बुझ्दै अध्यक्ष नेपालले रुस र युक्रेन युद्धमा फसेका नेपालीको उद्धारका लागि गम्भीर बन्न सरकारसँग कुराकानी गर्ने बताए । सैन्य भर्ती सम्झौता नभएका मुलुकमा पनि फौजमा भर्ना भइ मर्नुपर्ने नियति आउनु राष्ट्रका लागि लज्जाको विषय भएको बताउँदै उनले भने, ‘रुस र युक्रेनको युद्धमा फसेका नेपालीको तत्काल उद्धारका निम्ति म सरकारसँग कुरा गर्छु, नेपालीहरू त्यहाँ कसरी पुगे ? रहर हो कि बाध्यता ?’
पूर्वप्रधानमन्त्रीसमेत रहेका अध्यक्ष नेपालले युद्धमा रहेका नेपालीलाई फिर्ता ल्याउने, घाइतेको उपचार गर्ने, मृतकको खोजी गर्ने विषयलाई प्राथमिकता दिनुपर्नेमा जोड दिए । अभियानका संयोजक कृतु भण्डारीले युद्धमा कुनै सम्बन्ध नभएको नेपालका नागरिकले ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्था संवेदनशील भएको बताउँदै यसको अन्त्यका लागि सम्पूर्ण नेपालीको चिन्ता र सरोकार भएकाले सबै दलको साझा दृष्टिकोण बन्नुपर्ने विचार व्यक्त गरे ।
ध्यानाकर्षण पत्रमा रुसी सेनामा भर्ति हुन पुगेका नेपालीलाई अविलम्ब फिर्ता गर्नुपर्ने, युद्धमा ज्यान गुमाएका आफन्तको शव ल्याउनुपर्ने, महिनौदेखि सम्पर्क नभएकाको वास्तविकता पत्ता लगाउनुपर्ने, सम्पर्कमा भएका सकुशल घर फर्किने वातावरण निर्माण गर्नुपर्ने, असंलग्न परराष्ट्र नीतिको पक्षपाति नेपालका नागरिक कुनै पनि मुलुकको पक्ष तथा विपक्षमा उभिन नहुने, जीवन गुमाउन पुगेका नागरिकका परिवारलाई उचित क्षतिपूर्ति, घाइतेको उचित उपचार सेनामा रहेका आफ्ना नागरिकको जीवन रक्षाका लागि सकुशल घर फिर्ताका लागि व्यवस्था गर्नुपर्नेलगायत विषय उल्लेख छ । रासस
काठमाडौं : वैदेशिक रोजगार विभागले चालु आर्थिक वर्षको ६ महिनाको अवधिमा करिब साढे ३ लाख युवायुवतीले वैदेशिक रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति लिएको बताएको छ । चालु आर्थिक वर्षको ६ महिनाको अवधिमा भएका कामहरुको अर्धवार्षिक समीक्षा सार्वजनिक गर्दै विभागले विगत ६ महिनाको अवधिमा ३ लाख ४३ हजार ४ सय ११ जनाको श्रम स्वीकृति भएको जनाएको छ ।
यस अवधिमा म्यानपावर कम्पनीमार्फत १ लाख ५८ हजार ९ सय ८५ जना, व्यक्तिगत नयाँ ४२ हजार १ सय ९० जना, पुनः श्रम स्वीकृतिमार्फत १ लाख ३५ हजार ४ सय ३५ जना र ईपीएसमार्फत ६ हजार ८ सय जनाको श्रम स्वीकृति भएको छ । ६ महिनाको अवधिमा लाख ४३ हजार ४ सय ११ जनाको श्रम स्वीकृति भएकोमा त्यसमा महिलाको संख्या ३९ हजार ५ सय ७२ जना रहेको विभागले जनाएको छ ।
विभागले राहत उद्धार तथा समन्वय शाखाबाट पुस मसान्तसम्ममा ६ सय ९० जनाको उजुरी परेकोमा ३ सय ६२ वटा फछ्र्यौट गरिएको, ४५ जनाको उद्धार गरिएको, १ सय ७२ जनालाई १ करोड ३९ लाख ४६ हजार क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराएको र ६५ जनालाई स्वदेश फर्काएको बताएको छ । त्यस्तै मुद्दा तथा अनुसन्धान शाखामा १ हजार १ सय ३० वटा उजुरी परेकोमा १ सय ९१ वटामा मिलापत्र गराइ ११ करोड २८ लाख ९६ हजार क्षतिपूर्ति भराइ मिलापत्र हुन नसकेका ८४ वटा उजुरीमा छानबिन गरी वैदेशिक रोजगार न्यायाधिकरणमा मुद्दा दर्ता गरिएको जनाएको छ ।
त्यसैगरी प्रहरी शाखाले १ हजार ६ सय ७५ वटा उजुरी दर्ता गरेकोेमा ६५ वटामा मिलापत्र र अन्य ८ सय ५८ वटा प्रतिवादीले रकम तिरेका कारणले ९ सय २३ वटा उजुरी फछ्र्यौट भइ १ करोड ४२ लाख ९ हजार ४ सय रूपैयाँ असुली भएको जनाएको छ । समग्रमा विभागले ६ महिनाको अवधिमा ४ हजार ४ सय ९५ वटा उजुरी दर्ता गरी त्यसमध्ये १ हजार ५ सय ६० वटा फछ्र्यौट गरी १३ करोड ८४ लाख ४५ हजार क्षतिपूर्तिको रकम असुल उपर गराइदिएको बताएको छ ।
विभागमा संस्थागत अर्थात म्यानपावर कम्पनीको तुलनामा शैक्षिक कन्सल्ट्यान्सी वा व्यक्तिगत रूपमा वैदेशिक रोजगारमा पठाइदिने भन्दै ठगी भएका उजुरी ठूलो संख्यामा दर्ता हुने गरेका छन् । नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघले संघका सचिव कर्णराज कटुवालको संयोजकत्वमा वैदेशिक रोजगार विभाग बुद्धनगर समन्वय समिति गठन गरी १८ जना व्यवसायीको टिम परिचालन गरेकोे छ । संघको समन्वय समितिले म्यानपावर कम्पनीविरूद्ध उजुरी आएपछि तत्कालै सम्बन्धित म्यानपावर कम्पनी सञ्चालकलाई बोलाएर छलफल चलाइ सहमतिको प्रयास गर्ने गरेकोे छ । उक्त प्रयासले म्यानपावर कम्पनीविरूद्धका उजुरी कमै मात्रामा दर्ता हुने गरेकोे संयोजक कटुवाल बताउँछन् । कामदार झिकाउने, राहदानी फिर्ता, तलब तथा ओभरटाइमको रकम नपाएको जस्ता उजुरी म्यानपावर कम्पनीविरूद्ध आउने गरेका छन् ।
भरतपुर : श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा जाने जिल्लाहरुमध्ये चितवन पहिलो रहेकोे छ । बागमती प्रदेशका १३ जिल्लामध्ये चितवनमा यस वर्षमा १५ हजार आठ सय २३ जनाले वैदेशिक रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति लिएका छन् ।
श्रम स्वीकृति नलिइ विदेश जानेको संख्या पनि उच्च रहेको वैदेशिक रोजगार एवम् आप्रवासन र सामी कार्यक्रमका संयोजक सूर्यप्रसाद पौडेले बताए । ‘चितवनबाट उच्च शिक्षाका लागि अष्ट्रेलिया, अमेरिया, बेलायतलगायतका युरोपका देशमा जानेको संख्या बढी छ,’ उनले भने, ‘विदेश नजाने घर भेट्नै मुस्किल हुन लागिसक्यो ।’
उनका अनुसार भरतपुर महानगरपालिकामा मात्रै ३४ हजार पाँच सय घरधुरीका कुनै न कुनै व्यक्ति वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा नेपालबाट सात लाख ७१ हजार तीन सय २७ जनाले श्रम स्वीकृति लिएको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांकमा रहेको छ । यसमध्ये बागमती प्रदेशबाट मात्रै एक लाख १६ हजार नौ सय ३२ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् । श्रम स्वीकृति लिनेमा चितवन जिल्लाबाट सबैभन्दा धेरै १५ हजार आठ सय २३ जना छन् ।
चितवनबाट अघिल्लो आवमा एक हजार एक सय ६१ जनाले राहदानी बनाएका थिए । त्यस्तै माडी नगरपालिकाबाट दुई हजार एक सय २७, इच्छाकामना गाउँपालिकाबाट एक हजार आठ, रत्ननगर नगरपालिकाबाट एक हजार चार सय ७१, कालिका नगरपालिकाबाट एक हजार छ सय ७९, खैरहनी नगरपालिकाबाट एक हजार छ सय आठ र राप्ती नगरपालिकाबाट एक हजार दुई सय ९१ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् ।
वैदेशिक रोजगारीका क्रममा चितवनमा ठगिने समस्या पनि रहेको छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालय चितवनमा चालु आवमा एक सय ३६ निवेदन परेका थिए । त्यसमध्ये ६० प्रतिशत मानिसको विचौलियाले पैसा उठाएर भागेको निवेदन परेको थियो । स्वदेशमै रोजगारी सिर्जना गर्न भरतपुर महानगरपालिका लागिपरेको उपप्रमुख चित्रसेन अधिकारीले बताए । ‘अवैधरुपमा विदेश जानेको संख्या पनि कमी छैन । भारतमा जानेको संख्या उत्तिकै छ,’ उनले भने, ‘हामी जनप्रतिनिधि यहाँ भएको साधन स्रोत, जल, जमिन, जंगललाई उपयोग गर्दै यहाँ भएको सीपलाई उत्पादनसँग जोड्नुपर्छ । यसका लागि हामी प्रयासरत छौं ।’ वैदेशिक रोजगार देशव्यापी समस्या रहेको उनले बताए । रासस
काठमाडौं : वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एकता समिति सामाखुसीले ७ दिनभित्र म्यानपावर कम्पनी कार्यालय हटाउनुपर्ने काठमाडौ महानगरपालिको उर्दीको सम्बन्धमा सामाखुसी टोल सुधार समिति र २६ नम्बरका वडाध्यक्षसँग छलफल गरेको छ ।
गत बुधबार काठमाडौं महानगरपालिकाले ७ दिनभित्र कलकारखानासहित म्यानपावर कम्पनीमा कार्यालय हटाउनुपर्ने बताएको थियो । समिति अध्यक्ष हरि बहादुर पाण्डे क्षेत्रीले महानगरको उर्दी अव्यवहारिक र गैरकानूनी भन्दै त्यसको प्रतिवाद गरी खारेज गर्नुपर्ने बताएका छन् ।
टोल सुधार समितिसँग बुधबारको छलफल फलदायी नभएपछि आफूहरू वडा नं २६ का वडाध्यक्ष ख्यामराज तिवारीसमक्ष गएको विज्डम ह्युमेन रिसोर्स प्रा.लि.का सञ्चालक भेष केसीले जानकारी दिए । वडाध्यक्ष र व्यवसायीबीच लामो छलफल भएपनि वडाध्यक्ष तिवारीले ठोस् जवाफ दिएनन् ।
वडाध्यक्ष तिवारीले म्यानपावर कम्पनीको कार्यालय राख्न नदिने वा दिने भन्ने कानूनमा स्पष्ट नभएको, तर आवासीय क्षेत्र छुट्याइएको अवस्थामा आवासीय क्षेत्रमा मापदण्डअनुसार व्यवस्था गर्ने महानगरपालिकाको नीति बनेको बताए । उनले सवारीसाधनमाफर्त उर्दी जारी गरेर भन्दा उपयुक्त समयसीमा तोकेर आवासीय क्षेत्रका मापदण्डअनुसार नभएका कार्यालय स्थानान्तरण हुनु राम्रो हुने धारणा राखेका थिए ।
यथास्थानमा कार्यालय राख्न पाउनुपर्ने मान्यतामा रहेका व्यवसायीहरुले लाखौं लगानी गरेर कार्यालय स्थापना गरेकोले कार्यालय सार्दा आर्थिक क्षति हुने बताएका छन् । कार्यालय सार्न वैदेशिक रोजगार विभागको अनुमतिसहित अन्य कानूनी प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्ने भएकाले महानगरले विधिप्रक्रिया बुझेर व्यवहार गर्नुपर्ने उनीहरुको माग छ ।
भरत प्रधान/रासस
लिस्बन : पोर्चुगलमा रोजगारीका लागि पुगेकी एक नेपाली चेली सडक दुर्घटनामा परी गम्भीर घाइते भएर उपचार नपाउँदा बिचल्लीमा परेकी छन् । वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा दुई वर्षअघि पोर्चुगल आएकी सिन्धुली जिल्ला मरिण–३ की २९ वर्षीया सुस्मिता मोक्तान उपचार अभावमा बिचल्लीमा परेकी हुन् । सडक पार गर्ने क्रममा कारको ठक्करबाट गम्भीर घाइते भएकी उनी औषधि उपचारको अभावमा ओछ्यानमै थलिएर बस्न बाध्य छिन् ।
गत जनवरी १० तारिकका दिन कामबाट फर्कने क्रममा मोन्तिजोमा साँझ ७ बजेतिर जेब्रा क्रसिङबाट बाटो काट्दै गरेकी उनलाई तीव्र गतिमा आएको कारले एक्कासी ठक्कर दिएको थियो । कारको ठक्करबाट गम्भीर घाइते भएकी उनको दाहिने हात र देब्रे हिप भाँचिएको छ । दुर्घटनाले हिपदेखि मुनिको देब्रे खुट्टा नचल्ने भएको छ । कारको ठक्करबाट उछिट्टिएर सडकको छेउमा रगताम्मे अवस्थामा ढलेकी उनको अनुहारमा समेत चोट लागेको छ । हिप फ्याक्चर भइ देब्रे खुट्टा नचल्ने भएपछि पीडित मोक्तान ओछ्यानमै थला परेको एक महिना हुन लागेको छ । सामान्य उपचारबाट समेत बञ्चित भएकी उनको स्थिति दिनप्रतिदिन नाजुक बन्दै गएको छ ।
दुर्घटनापश्चात प्रत्यक्षदर्शीले प्रहरीलाई खबर गरेपछि उनलाई तत्काल मोन्तिजोस्थित बरेइरो अस्पताल पुर्याइएको थियो भने कार चालक फरार भएका थिए । उपचारका लागि अस्पताल पु¥याइए पनि अस्पतालले हातको मात्रै शल्यक्रिया गरी खुट्टाको उपचार नै नगरी घर पठाएको पीडित मोक्तानले रासससँग दुःखेसो पोखिन् । खुट्टाको उपचारका लागि अस्पतालसँग धेरै अनुरोध गरे पनि उपचार नै नगरी घरमै आराम गर्नु भनि अस्पतालले जबर्जस्ती डिस्चार्ज गरेको उनले बताइन् ।
रोजगारदाता मोन्तिजोस्थित ट्रान्सएटलान्टिको टरभालो टेम्पोरेरिया एलडीए कम्पनीले समेत उपचारमा बेवास्ता गरेपछि विक्षिप्त बनेकी मोक्तानले उपचारका लागि सहयोगको याचनासमेत गरेकी छन् ।
‘उपचारै नपाउँदा म त मुढाजस्तै ढलिरहेको छु । न त उठ्न, चल्न सक्छु, न त दिसापिसाब नै गर्न सक्छु । विदेशी भूमिमा मेरो रेखदेख र स्याहारसुसार गरिदिने पनि कोही छैन । उपचार नपाउँदा जीवनभर कुँजिएरै बस्नुपर्ने हो कि भन्ने चिन्ताले सताउन थालेको छ,’ पीडा सुनाउँदै मोक्तानले भनिन् । दुर्घटनामा परी बाँचेपनि उपचार पाउन नसक्दा घरपरिवारसमेत चिन्तित बनेका छन् । दुर्घटनाका कारण विक्षिप्त बनेकी उनी आफ्नो औषधोपचारका लागि सबैसँग हारगुहार गरिरहेकी छिन् । मोक्तान मोन्तिजोस्थित ट्रान्सएटलान्टिको टरभालो टेम्पोरेरिया एलडीए कम्पनीमा कृषि मजदुरका रुपमा कार्यरत थिइन् ।
भाँचिएको खुट्टाको उपचार नै नगरी जबर्जस्ती डिस्चार्ज गरी घर पठाउँदा उनको अवस्था झन् नाजुक बन्दै गएको उनीसँगै बस्ने साथी प्रतिज्ञा बानियाँले बताइन् । ‘सुस्मिताको उठ्न, चल्न सक्ने अवस्था छैन । ओछ्यानमा थला परेकी छिन्, रेखदेख गर्ने कोही छैन । उनको त बिजोग नै भएको छ,’ सहयोगको आशा राख्दै बानियाँले भनिन् ।
मोक्तानको दुर्घटनाको विषयमा लिस्बनस्थित महावाणिज्यदूतको कार्यालय र गैरआवासीय नेपाली संघलाई जानकारी गराइएको छ । मोक्तानको उपचारका लागि विभिन्न माध्यममार्फत पहल भइरहेको यहाँ कार्यरत नेपाली पत्रकार प्रबल भट्टराईले बताए ।
पीडित मोक्तानको औषधोपचारसहित पाउन सक्ने सेवा सुविधाका लागि कानून व्यवसायीको व्यवस्था गरी औषधोपचारसँगै आवश्यक कानूनी उपचारको समेत पहल भइरहेको मोन्तिजो नेपाली समाज पोर्चुगलका अध्यक्ष गोपाल योञ्जनले बताए । उनको उपचारका लागि यहाँ क्रियाशील नेपाली संघसंस्थामार्फत आर्थिक सहयोग संकलन अभियानसमेत सञ्चालन गरिएको उनले सुनाए ।
अस्पतालले डिस्चार्ज गरेपछि उनी कम्पनीले कामदार राख्दै आएको एक आवासगृहमा साथीहरूसँग बस्दै आएकी छन् । नेपाल नगएको चार वर्ष भएको बताएकी मोक्तानको आठ वर्षीय छोरा र श्रीमान नेपालमा रहेको जनाइएको छ ।
मोक्तान दुर्घटनामा परी उपचारबाट समेत बञ्चित हुनुपरेको विषयमा सम्बन्धित निकायमा बुझ्ने काम भइरहेको र उनको उपचारका लागि आवश्यक पहल भइरहेको पोर्चुगलका लागि अवैतनिक नेपाली महावाणिज्यदूत मकरबहादुर हमालले बताए ।
पीडित मोक्तानलाई गत जनवरी ३० मा अस्पतालले डिस्चार्ज गरी घर पठाएको थियोे । रोजगारीको सिलसिलामा चार वर्षअघि साइप्रस आएकी उनी दुई वर्षअघि पोर्चुगल आएकी हुन् ।
करिब पाँच दर्जन म्यानपावर कम्पनी रहेको सामाखुसी क्षेत्रमा काठमाडौं महानगरपालिकाले ७ दिनभित्र म्यानपावर कार्यालय हटाउनुपर्ने उर्दी जारी गरेपछि त्यसक्षेत्रका व्यवसायी गम्भीर बनेका छन् । सात दिनभित्र कार्यालय स्थानान्तरण नगरेमा कानूनी कारबाही गर्ने महानगरले चेतावनी दिएको छ । महानगरको उर्दीपछि अन्योल र त्रासमा परेका व्यवसायीहरु गत बुधबारदेखि निरन्तर छलफलमा छन् । सो क्षेत्रमा कार्यालय सञ्चालन गरेका ५५ वटा म्यानपावर कम्पनीलाई वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एकता समिति सामाखुसीले विभिन्न अवस्थामा संरक्षकत्व प्रदान गर्दै आएको छ ।
काठमाडौं महानगरपालिकाले ७ दिनभित्र म्यानपावर कार्यालय हटाउनुपर्ने उर्दीलाई समितिले कसरी ह्यान्डल गर्दैछ ? प्रस्तुत छ, एकता समितिका अध्यक्षको जिम्मेवारीमा रहेका नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका पूर्वप्रथम उपाध्यक्ष तथा प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्च नेपालका पूर्वकार्यवाहक अध्यक्ष हरिबहादुर पाण्डे क्षेत्रीसँग काठमाडौं महानगरको म्यानपावर कार्यालय हटाउनुपर्ने उर्दीले सिर्जना गरेकोे समस्या र समाधानका विषयमा मध्यान्ह दैनिकले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश :
काठमाडौं महानगरपालिकाले ७ दिनभित्र यस क्षेत्रमा रहेका कलकारखानासहित म्यानपावर कम्पनीको कार्यालय हटाउनुपर्ने भनि गत बिहीबार गरेको माइकिङलाई वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एकता समितिले कसरी लिएको छ ?
काठमाडौं महानगरपालिकाले ७ दिनभित्र म्यानपावर कम्पनी कार्यालय हटाउनुपर्ने भन्ने गत बिहीबार महानगरपालिकाको गाडीमार्फत भएको उर्दी अपरिपक्व र अव्यावहारिक मात्रै नभएर सिँगो मुलुकको अर्थतन्त्र धानिरहेको वैदेशिक रोजगार व्यवसायलाई तहसनहस पार्ने र बन्द गराउने बद्नियतबाट आएको विश्लेषण गरिएको छ । एउटा सरकारी निकाय कम्पनी रजिस्ट्रारको कार्यालयमा दर्ता भइ अर्को सरकारी निकाय वैदेशिक रोजगार विभागबाट अनुमतिपत्र लिएर स्वयम् महानगरपालिकाको २६ नम्बर वडा कार्यालयमा २५ हजारका दरले व्यवसाय दर्ता शुल्क तिरेर व्यवस्थित रुपमा कार्यालय सञ्चालन गरिरहेका व्यवसायीलाई अव्यवस्थित बसोबास गरिरहेका सुकुम्बासीलाई हटाउने जसरी व्यवसायीलाई हट्न माइकिङ गरिनु आपत्तिजनक छ । वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एकता समिति सामाखुसीले संगठित र वैधानिक ढंगले यसको प्रतिवाद गर्दै छ ।
महानगरीय प्रहरीले कार्यालय स्थानान्तरण नगरे कानूनी कारबाही गर्ने र उठाउन बाध्य हुने बताएको छ । सरोकारवाला पक्षसँग महानगरले छलफल प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ त ?
महानगरीय प्रहरीको माइकिङलगत्तै यस क्षेत्रमा कार्यालय रहेका व्यवसायी भेला भएका थियौं । यस क्षेत्रमा ५५ वटा म्यानपावर कम्पनीका कार्यालय सञ्चालन छन् । त्यतिमात्र नभएर १७ वटा मेडिकल सेन्टर र २० वटा ओरियन्टेशन पनि सञ्चालनमा रहेका छन् । कतिपय व्यवसायीले आफ्नै लगानीमा भवन निर्माण गरेका छन् भने कतिपयले लाखौं लगानी गरेर वर्षौंदेखि स्थायी कार्यालय स्थापना गरेका छन् । घरधनीसँग १० वर्षको सम्झौता गरेर कार्यालय व्यवस्थापन गर्दा व्यवसायीको लाखौं रुपैयाँ खर्च भएको छ । सो विषयमा हामीले स्थानीय आवास समितिसँग छलफल गरिरहेका छौं ।
बुधबार पनि गम्भीर छलफल हुँदैछ । हामी अहिलेसम्म महानगरपालिकाका निकायहरुमा छलफलका लागि गएका छैनौं । कतिपयले महानगरपालिका प्रमुखको नै निर्देशन हो भन्नुभएको छ । लिखितरुपमा केही नआएकाले महानगर केन्द्रको निर्देशन हो वा कोही स्थानीयको अनुचित दबाब प्रभावका आधारमा माइकिङ भएको हो, त्यस विषयमा पनि हामीले अध्ययन गरिरहेका छौं ।
यो क्षेत्र आवासीय क्षेत्रका रुपमा रहेको छ । त्यहाँ भित्र सबै प्रकारका व्यवसाय गर्न दिँदा अवस्था बस्न लायक नै नरहने भएको आँकलनमा महानगरपालिकाले म्यानपावर कम्पनीलाई हट्न दिएको निर्देशनलाई अस्वभाविक भन्न कसरी उचित हो ?
म्यानपावर कम्पनी कार्यालय सार्ने विषय व्यवसायीले वा महानगरपालिकाले चाहेर मात्रै हुँदैन । हामीले कार्यालय सार्दा कम्पनी रजिस्ट्रारको कार्यालयदेखि वैदेशिक रोजगार विभागको अनिवार्य अनुमति लिनुपर्छ । अनुमतिबिना कार्यालय सारेको अवस्थामा कम्पनी ऐन र वैदेशिक रोजगार ऐन, २०६४ अनुसार जरिवाना तिर्नुपर्छ । त्यसअघि ठेगाना परिवर्तनको सूचना राष्ट्रिय दैनिक पत्रिकामा प्रकाशित गर्नुपर्नेलगायतका प्रावधान छन् । हामी स्थानीय नभइ संघीय कानूनअनुसार स्थापना भएकाले महानगरपालिका जस्तो संस्थाले त्यस विषयमा जानकारी नै नभएको जस्तो गरेर सातदिने उर्दी जारी गर्नु व्यवसायीप्रतिको गैरजिम्मेवारपूर्ण व्यवहार हो ।
यसभन्दा पनि महत्वपूर्ण विषय वैदेशिक रोजगार व्यवसायीका कार्यालयले आवासीय क्षेत्रमा के समस्या सिर्जना ग¥यो ? के काठमाडौं महानगरपालिकाले अध्ययन अनुसन्धान गरेर कुनै स्वतन्त्र प्रतिवेदन तयार गरेको छ ? म्यानपावर कम्पनीका कार्यालय सामाखुसी एरियामा मात्रै होइन, कलंकीदेखि स्वयम्भु, बालाजु, बसुन्धरा, चक्रपथ, चप्पल कारखाना, गौशाला, सिनामंगललगायतका क्षेत्रमा रहेका छन् । यी सबैका विषयमा महानगरपालिकाको निर्णय वा दृष्टिकोण के हो ? केही पनि सार्वजनिक गरिएको छैन । के का आधारमा सातदिने उर्दी जारी गरिएको हो ? हामी स्थानीय करदाता पनि भएकाले त्यसको यथेष्ट जवाफ पाउनुपर्छ । हामी महानगरपालिकाले उर्दी जारी गर्यो अब भाग्नुपर्छ भन्ने कायर मानसिकतामा छैनौं । कतिपयले रगत बगाउनु परेपनि पछि हट्नु हुँदैन भनेर भनिरहनुभएको छ । महानगरपालिकाको उर्दीप्रति सबै आक्रोशित हुनुहुन्छ । महानगरबाटै समस्या समाधान दिइएन र आवश्यक प¥यो भने हामी न्यायालयसम्म जानु परेको अवस्थामा पछि हट्ने छैनौं ।
सानो कार्यालय लिने, तर विदेश जाने कामदारको अन्तर्वार्ता गर्दा बाटो नै छेकेर युवायुवतीलाई लाइन लगाउने, म्यानपावर कम्पनी सञ्चालनको गाडी पार्किङले पैदलयात्रीलाई समेत समस्या भएका गुनासा पनि रहेका छन् । यसलाई समितिले कसरी हेर्छ ?
जहाँ व्यापार व्यवसाय छ, त्यहाँ विभिन्न कारणले मानिसहरुको आवागमन हुन्छ । तर हामीले कार्यालयमा अन्तर्वार्ता नलिने निर्णय गरिसकेका छौं । पार्टी प्यालेसलगायतका ठाउँ भाडामा लिएर कसैलाई डिष्टर्ब नहुने गरेर अन्तर्वार्ता गर्ने हाम्रो सहमति भइसकेको छ । साप्ताहिकरुपमै सफाइ अभियान चलाउने निर्णय पनि गरिसकेका छौं । पार्किङ यहाँको मात्रै नभएर सिँगो महानगरपालिकाको प्रमुख समस्या हो । पार्किङ समस्याको समाधानका लागि हिजोदेखि डबलीमा गर्ने र एक महिनापछि नर्सरी राखेको जग्गामा पार्किङ व्यवस्थापन गर्ने निर्णय भइसकेको छ । हामी नेपाली युवायुवतीलाई अन्तर्राष्ट्रिय श्रम बजारमा पठाउने व्यवसाय गर्ने व्यवसायी भएकाले शहरीकरण सौन्दर्यकरणको महत्व गहिरोसँग बुझ्छौं । मुलुकको अर्थतन्त्रमा यति ठूलो योगदान दिएका हामीलाई फोहोर वा अस्तव्यस्तता सिर्जना गर्ने तत्वरुपमा चित्रण गर्ने र हाम्रो जस्तो संवेदनशील व्यवसाय र व्यवसायीमाथि अनुचित लाञ्छना लगाउने काम स्वीकार्य छैन ।
छातासंस्थाको हैसियतमा रहेको नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघको यसबारेमा के दृष्टिकोण छ ?
महानगरीय प्रहरीको माइकिङपछि संघका अध्यक्षले चासो राख्नुभएको थियो । मैले तत्कालका लागि समितिले समस्याको ह्याण्डिल गर्छ भनेर भनेको छु । पेशागत सुरक्षाको विषयमा सबै संस्था र व्यवसायी सचेत भएर हातेमालो गर्न अगाडि आउनुपर्ने देखिएको छ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies