काठमाडौं : स्थानीय तह निर्वाचन अन्तर्गत हालसम्म ७ सय ४९ स्थानीय तहको अन्तिम मत परिणाम सार्वजनिक भएको छ ।
काठमाडौं महानगरपालिकासहित चार पालिकाको अन्तिम परिणाम आउन बाँकी छ ।
अहिलेसम्म घोषित परिणाम अनुसार नेपाली कांग्रेस ३ सय २७ प्रमुख तथा अध्यक्ष र ३ सय उपप्रमुख तथा उपाध्यक्ष जितेर पहिलो नम्बरमा छ ।
दोस्रो स्थानको नेकपा एमालेले २ सय पाँच प्रमुख तथा अध्यक्ष र २ सय ३७ उपप्रमुख तथा उपाध्यक्ष जितेको छ ।
तेस्रो स्थानको माओवादीले १ सय २१ प्रमुख तथा अध्यक्ष र १ सय २६ उपप्रमुख तथा उपाध्यक्ष जितेको छ ।
अब आउन बाँकी रहेको पालिकामा प्रदेश एकको उदयपुरको त्रियुगा नगरपालिका कांग्रेस अगाडि छ ।
यस्तै बागमती प्रदेशको काठमाडौं महानगरपालिकामा स्वतन्त्र उम्मेदवार बालेन शाहले अग्रता लिइरहेका छन् । लुम्बिनीबाट रूपन्देहीको तिलोत्तमा नगरप्रमुखमा पनि कांग्रेस अगाडि छ ।
सुदूर पश्चिम प्रदेशबाट बाजुराको बुढीगंगाको अन्तिम परिणाम आउन बाँकी छ। यहाँ विवादका कारण अझै मतगणना शुरू हुन सकेको छैन ।
कान्ति न्यौपाने/मध्यान्ह
काठमाडौं : बलात्कार सम्बन्धी मुद्दाको हदम्याद बढाउन सरकार सकारात्मक देखिएको छ । पछिल्लो समय बलात्कार र हिंसाका घटना शृङ्खलाबद्ध रुपमा सार्वजनिक भएपछि सरकारले हदम्याद बढाउने तयारी थालेको हो ।
बुधवार नेपाली कांग्रेसका महिला नेताहरूका ज्ञापन पत्र बुझ्दै प्रधानमन्त्री देउवाले सरकारले हदम्यादको समयावधि थप गर्नका लागि तयारी अघि बढेको बताएका छन् । ‘यसबारे सरकार संवेदनशील छ । हदम्याद बढाउनुपर्छ । त्यसको प्रक्रिया अघि बढिसकेको छ,’ प्रधानमन्त्री देउवाले भने ।
उनले बलात्कारसम्बन्धी मुद्दामा जाहेरीका लागि तोकिएको हदम्यादको व्यवस्थाकै कारण हिंसा पीडित महिलाले न्याय नपाउने अवस्था आएको भन्दै आवश्यक कदम चाल्न सरकार तत्पर रहेको जानकारी दिएका हुन् । ‘अहिलेका कानुन र त्यसको कार्यान्वयनको अवस्थाबारे पुनरालोकन गरौं । किन यस्तो हिंसा र बलात्कार रोकिएको छैन ? यसमा थप छलफलसहित दोषीलाई कडा सजायको व्यवस्था गरिनुपर्छ,’ ‘बलात्कारको मुद्दामा उजुरीमै लाग्ने हदम्यादको व्यवस्थालाई सच्याउनुपर्छ । त्यही कारण महिलाले न्याय नपाउने अवस्था हुनुहुँदैन’ कांग्रेसकी सहमहामन्त्री महालक्ष्मी उपाध्यायले भनिन् ।
सहमहामन्त्री महालक्ष्मी उपाध्याय ‘डिना’को नेतृत्वमा गएको टोलीले लैंगिक हिंसासम्बन्धी कानुनको पुनरावलोकन गर्न, आमाको नामबाट नागरिकता दिने व्यवस्था कार्यान्वयन गर्न, आगामी वर्षको बजेटमा महिलाको स्वास्थ्यलाई लक्षित गरेर कार्यक्रम र योजनाहरू ल्याउन माग समेत गरेका छन् ।
नेताहरुको समूहले पछिल्लो समय मूल्यवृद्धिका कारण महिलाको दैनिकीमा परेको असरबारे समेत प्रधानमन्त्रीको ध्यानाकर्षण गराएको छ । साथै उनीहरूले संविधानको व्यवस्थाबमोजिम अहिलेसम्म पनि आमाको नामबाट नागरिकता पाउने अवस्था नबनेको भन्दै सरकारको ध्यानाकर्षण समेत गराएका छन् ।
आयोगको आग्रह
नेपाली कांग्रेस महिला नेताले मात्रै होईन, राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले पनि यौनजन्य हिंसा तथा बलात्कारका घटनाको प्रभावकारी अनुसन्धान गर्न आग्रह गरेको छ ।
अनुसन्धानमा संलग्न प्रहरीहरुसँग छलफल गर्दै आयोगले हिंसा तथा बलात्कारका घटनाको प्रभावकारी अनुसन्धान हुनुपर्नेमा जोड दिएको हो । आयोगकी सदस्य लिली थापाले यौनजन्य हिंसा तथा बलात्कारका घटनाको निष्पक्ष र प्रभावकारी अनुसन्धानमार्फत पीडितको समयमै न्याय प्राप्त गर्ने अधिकारको सुनिश्चित गर्न र आरोपितलाई शीघ्र कानुनी दायरामा ल्याउन निर्देशन समेत दिएकी छिन् ।
आयोगले यौनजन्य हिंसा तथा बलात्कारका घटनाबाट पीडितहरूको न्यायिक हक तथा सुरक्षाको सुनिश्चितता गर्न, पीडित र साक्षीको सुरक्षा गर्न, पीडितलाई मनोसामाजिक परामर्श र क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउन तथा घटनाका आरोपितलाई शीघ्र कानुनी दायरामा ल्याउनुपर्ने बताएको छ ।
शिवराज परियार/मध्यान्ह
काठमाडौं : प्रमुख विपक्षी नेकपा एमालेका अध्यक्ष ओलीले वर्तमान सरकारको कुटनीतिक सन्तुलन कायम नराखेको भनी प्रश्न उठाएका छन् ।
नेपालको संविधानमै सन्तुलित परराष्ट्र नीति अवलम्बन गर्ने भन्ने रहेकोमा वर्तमान सरकारले कुनै एक देशको पक्षमा लागेको भास हुने गरी गतिविधि गर्न थालेको ओलीको आरोप छ ।
खासगरी ओलीले अमेरिकी विदेश मन्त्रालयको नागरिक सुरक्षा, प्रजातन्त्र तथा मानवअधिकार सम्बन्धी उपमन्त्री उज्रा जियाको नेपाल भ्रमणलाई लिएर प्रश्न उठाएका हुन् । उपमन्त्री उज्रा जियालाई नेपालस्थित तिब्बती शरणार्थी क्याम्पमा पु¥याएर शरणार्थीहरुलाई उक्साउने काम नेपाल सरकारले गरेको आरोप ओलीको छ ।
‘अमेरिकी विदेशमन्त्री नेपाल आउनु भयो । सरकारले घुमायो र नेपाल सरकारले शरणार्थी क्याम्पमा पुर्याएर फ्रि तिब्बतको विषयलाई उठाउन मद्दत ग¥यो’ ओलीले भनेका छन् ।
संविधानमा नै सन्तुलित परराष्ट्र नीति र नेपालको भूमि कुनै पनि देशका विरुद्ध प्रयोग हुन नदिने वाचा सरकारले भुलेको भन्दै उनले थपे, ‘तर, सरकारले संविधान विपरित सन्तुलित कूटनीति उल्लंघन ग¥यो । यो आपत्तिजनक छ ।’
प्रधानमन्त्री ओलीले सांसदहरुलाई संसदमा र सार्वजनिक रुपमा समेत सरकारको कुटनीतिक असन्तुलनको विषय उठाउन निर्देश गरेका छन् ।
एमालेका उपमहासचिव एवं पूर्व परराष्ट्रमन्त्री प्रदिप ज्ञवाली सरकारको विदेश सम्बन्धका व्यवहारमाथि प्रश्न उठाउनैपर्ने भएर बोलिएको प्रष्टीकरण दिएका छन् ।
‘सरकारलाई सच्याउनु प्रमुख विपक्षीको दायित्व हो’ ज्ञवाली थप्छन्, ‘सरकारको व्यवहार अमेरिकातिर ढल्के जस्तो हुनु भएन नि । त्यस्तो नहोस भन्नका लागि प्रतिपक्षको हैसियतमा सचेत गराउन मात्रै खोजिएको हो ।’
काठमाडौ : गत वैशाख ३० गते भएको स्थानीय तह निर्वाचनको पाँच पालिकाको मत परिणाम आउन बाँकी छ । निर्वाचन आयोगका अनुसार ७५३ मध्ये ७४८ पालिकाको अन्तिम मतपरिणाम सार्वजनिक भइसकेको छ ।
मतगणना जारी रहेकामध्ये अन्तिम परिणाम आउन बाँकी पालिकामा बागमती प्रदेशमा काठमाडौं महानगरपालिका, प्रदेश नं १ मा उदयपुरको त्रियुगा नगरपालिका, मधेस प्रदेशमा गरुडा नगरपालिका, लुम्बिनी प्रदेशमा रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिका रहेको आयोगका प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेले जानकारी दिए ।
सुदूरपश्चिमको बाजुराको बूढीगङ्गा नगरपालिकामा भएको मतदानबारे आयोगले गरेको छानविनका आधारमा निर्णय आउन बाँकी रहेको छ ।
काठमाडौंः एक्सपोज नेपालले महिनावारी दिवसको अवसरमा काठमाडौंमा बृहत साइकल र्याली गर्ने भएको छ । २८ मे अर्थात् यही जेठ १४ गते शनिबार काठमाडौंको बसन्तपुरदेखि ललितपुरको मंगलबजारसम्म साइकल र्याली गरिने संस्थाका अध्यक्ष ज्ञान महर्जनले जानकारी दिए ।
बुधबार राजधानीमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै एक्सपोज नेपालले ‘विद्यालयमा महिनावारी’ भन्ने सन्देशका साथ वातावरणमैत्री पुनः प्रयोग गर्न मिल्ने प्याडको प्रयोगबारे चेतना जगाउन वातावरण मैत्री सवारीको प्रयोगबाट र्याली आयोजना गरिएको जानकारी दिएको हो ।
बिहान साढे सात बजे बसन्तपुरबाट सुरु हुने र्याली दरबारमार्ग, पुतलीसडक, अनामनगर, थापागाउँ, बानेश्वर, बबरमहल, थापाथली हुँदै पुल्चोक, जावलाखेल, लगनखेलबाट मंगलबजार पुगी समापन हुनेछ । र्यालीमा ३०० जना साइकलयात्रीहरुले सहभागिता जनाउनेछन् । मंगलबजारमा हुने समापन कार्यक्रमलाई उर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्री पम्फा भुसालले सम्बोधन गर्ने जनाएको छ । एक्सपोज नेपाल महिलामाथि हुने सबैखाले हिंसा र महिनावारी स्वच्छताको विषयमा काम गर्दै आइरहेको संस्था हुन् ।
सन् २००७ मा स्थापना भएको सो संस्थाले महिलाहरूलाई आर्थिक रूपमा सबल बनाउने, हिंसा न्यूनीकरणका लागि महिला पुरुष दुवैलाई चेतना अभिवृद्धि गर्ने, स्वस्थ महिनावारीका बारेमा कार्यक्रम गर्नुका साथै पुनः प्रयोग गर्न सकिने प्याड निमार्ण र बिक्रिवितरण गर्दै आइरहेको छ ।
संस्थाले विभिन्न स्थानीय तहसँगको सहकार्यमा सीप प्रदान गरी हालसम्म २३ जिल्लाका ४ हजार ९ सय जना महिलालाई चेतना अभिवृद्धिसहित आर्थिक उपार्जनका लागि काम गरिरहेको अध्यक्ष महर्जनले जानकारी दिए ।
काठमाडौंः स्थानीय तह सदस्य निर्वाचन, २०७९ मा भएको सामाजिक सञ्जाल र डिजिटल मिडियाको प्रयोग र अनुगमन कार्यको समीक्षा गरिएको छ । निर्वाचन आयोगले स्थानीय तह निर्वाचनका लागि गठन गरेको सामाजिक सञ्जाल अनुगमन समितिको बुधबार भएको बैठकमा सामाजिक सञ्जालको प्रयोग भई सञ्चालित मतदाता शिक्षा र निर्वाचन प्रचार, सामाजिक सञ्जालमा प्रयोग भएका गलत र मिथ्या सूचना तथा द्वेषपूर्ण अभिव्यक्तिका क्रियाकलापको समीक्षा गरिएको हो ।
बैठकमा आयोगका सचिव एवं समितिका संयोजक गोकर्णमणि दुवाडीले निर्वाचनका सूचनालाई विद्युतीय माध्यमबाट प्रचारप्रसार गर्न र गलत समाचारको अनुगमन गरी कारवाही गर्न उपलब्ध समय, स्रोत र सीमाका बीच समितिले प्रभावकारी काम गरेको बताए । उनले निर्वाचनसम्बन्धी व्यवस्थापन र विद्यमान कानुनी पक्षमा देखिएका कतिपय जटिलताबाट पाठ सिकेर आगामी निर्वाचनमा थप प्रभावकारी काम गर्न सकिने उल्लेख गरे ।
आयोगका सहसचिव तुलसीबहादुर श्रेष्ठले मतदाता शिक्षालाई यसपटक सामाजिक सञ्जाल र विद्युतीय माध्यमबाटै प्रभावकारीरूपमा प्रवाह गरिएको जनाउँदै उपयोग गर्न सक्दा सामाजिक सञ्जाल उपयोगी र कम खर्चिलो हुने बताए । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणका अध्यक्ष पुरुषोत्तम खनालले सामाजिक सञ्जाललाई उपयोग गर्ने सन्दर्भमा जसले उपयोग गर्न सक्छ उसैको डोमिनेशन हुने पक्षलाई ध्यान दिएर काम गर्न सुझाव दिए ।
आयोगका सूचना तथा प्रविधि शाखाका प्रमुख आदेश खड्काले निर्वाचन आचारसंहिता कार्यान्वयन र मौन अवधिमा एक लाख २० हजार निर्वाचन सामग्रीको अनुगमन गर्दा ५४३ वटा सामग्री आचारसंहिता उलङ्घनयुक्त पाइएको जानकारी दिए । आयोगका सहसचिव यज्ञप्रसाद भट्टराई, शालिग्राम शर्मा पौडेल, सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालय, नेपाल प्रहरीको साइबर ब्युरो, प्रेस काउन्सिल नेपाल, योजना, अनुगमन तथा वैदेशिक सम्बन्ध शाखाका प्रमुख कमल भट्टराईले समितिले निर्वाचनसम्बन्धी सही सूचना प्रवाह र गलत सूचना रोक्न उपलब्ध स्रोत र साधनका आधारमा नियमित अनुगमन गरेको बताए । रासस
दैलेखः दैलेखमा बस दुर्घटना हुँदा ४ जनाको मृत्यु भएको छ । कालीकोटबाट नेपालगञ्जका लागि छुटेको म १ ख ६६० नम्बरको बस दुर्घटना हुँदा चार जनाको मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ ।
दुर्घटनामा ८ जना घाइते भएका छन् । घाइतेहरुको स्थानीय मेडिकलमा उपचार भइरहेको दैलेखका प्रहरी प्रमुख भुवनेश्वरकुमार शाहले जानकारी दिए ।
दुर्घटनामा ३० जनाभन्दा बढी घाइते हुनसक्ने प्रहरीको अनुमान छ । बस सडकबाट झण्डै ५० मिटर तल नदीमा खसेको छ ।
शोभाखर पन्थी/मध्यान्ह
अर्घाखाँची, ११ जेठ । सन्धिखर्क नगरपालिकाले नगरभित्रका बासिन्दाको न्यूनतम विद्युत महसुल भुक्तानी गरि दिने भएको छ । नगरपालिकाका नवनिर्वाचित नगर प्रमुख कृष्णप्रसाद श्रेष्ठले पदभार ग्रहण गरेसँगै जनताको न्यूनतम विद्युत महसुस भुक्तानी गर्ने बताए ।
उनले नगरपालिकाभित्र संचालित लिफ्टिङ्ग खानेपानी आयोजनाको ६० प्रतिशत विद्युत् महशुल तिरिदिने, वर्थिङ सेन्टर वा अस्पतालमा सुत्केरी हुने महिलालाई पोषण स्वरुप २ हजार रुपैयाँ उपलब्ध गराउने, पाणिनी बहुमुखी क्याम्पसको स्नातक तहमा अध्ययनरत ४० जना छात्र–छात्रालाई निःशुल्क रुपमा पढ्ने प्रबन्ध मिलाउने लगायतका कार्यक्रम घोषणा गरेका छन् ।
निर्वाचनको समयमा मातृ शोकमा परेका नगर प्रमुख श्रेष्ठले केही दिन पछि बुधबार जिल्ला न्यायाधीश वासुदेव न्यौपानेबाट सपथ लिएका थिए । सपथ ग्रहण लगत्तै पदभार ग्रहण गरेका उनले शिक्षा ,स्वास्थ्य ,कृषि ,पर्यटन र दिगो पुर्वाधार–समृद्ध सन्धिखर्क निर्माणको मूल आधार भन्ने मान्यतामा रही गुणस्तरीय शिक्षा र स्वास्थ्य सेवाको उपलब्धता तथा कृषि र पर्यटनको विकास गरी रोजगारी सिर्जना गरेर वैदेशिक पलायन रोक्ने बताए ।
उनले व्यक्तिगत र दलिय स्वार्थ भन्दामाथि उठेर सन्धिखर्क नगरपालिकाको समग्र विकासको महान अभियानमा सबै सरोकारवालासँग सहकार्य गरेर अगाडि बढ्ने प्रतिबद्धता जनाए । उनले आफुले पदभार ग्रहण गरि रहँदा नगर भित्रका सिमान्तकृत वर्गका जनतालाई स्मरण गरिरहेको भन्दै उनीहरुको जीवनस्तरमाथि उठाउन निरन्तर क्रियाशिल रहने बताए ।
नगर प्रमुख श्रेष्ठले स्थानीय सरकार संचालन ऐनले दिएका अधिकारहरु र विधिको शासनको सिमा भित्र रहेर निष्पक्षता, तटस्थता, पारदर्शिता, जवाफदेहिता, सहभागीता र भ्रष्टाचारमा शुन्य सहनशीलता जस्ता सुशासनका आधारभूत मान्यतालाई कडाइका साथ पालना गरी इमानदारी र निष्ठा पूर्वक काम गर्ने गराउने समेत प्रतिबद्धता जनाए । श्रेष्ठले बुधबार नै नगर उपप्रमुख मिश्रा आचार्य तथा वडा अध्यक्ष र सदस्यहरुलाई समेत सपथ ग्रहण गराएका थिए ।
अजय मिश्र/मध्यान्ह
कृष्णनगर, ११ जेठ । कपिलवस्तुको कृष्णनगर नगरपालिका वडा नं ८ मा स्मार्ट कृषि गाउँ कार्यक्रम अन्तर्गत लौहरौला स्मार्ट कृषि गाउँ कार्यक्रम कार्यान्वयन समितिको उद्घाटन गरिएको छ । कृष्णनगर नगरपालिकाका नवनिर्वाचित नगर प्रमुख रजत प्रताप शाहले एक कार्यक्रमकाबीच कार्यक्रमको उद्घाटन गरेका हुन् ।
स्मार्ट कृषि गाउँ कार्यक्रम कार्यन्वयन समिति संयोजक जाकिर हुसेनको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा कृष्णनगर नगरपालिका वडा नं ८ वडाध्यक्ष नूर मोहम्मद खा विशिष्ट अतिथि थिए ।
कार्यक्रममा वडा सदस्य सुनिल चौधरी, कृषि ज्ञान केन्द्र बाली संरक्षण अधिकृत सत्यराम हरिजन, कृषि ज्ञान केन्द्रका रबिन्द्र नाथ चौबे, अतिथिमा कृष्णनगर नगरपालिका कृषि शाखा प्रमुख सुदिप कुमार मौर्य र कृषि अधिकृत प्रविना अचार्य लगायतको सहभागिता थियो ।
कार्यक्रममा बोल्दै प्रमुख अतिथि नगर प्रमुख शाहले स्मार्ट कृषि गाउँ नगरपालिकाभित्र रहनु आफैँमा सह्रानिय रहेको, उक्त गाउँमा कृषि आधुनिकीकरण अनुसार बालीको उब्जनी बढेको बताउँदै नगरपालिकाबाट कृषि क्षेत्रको विकासमा लागि सक्दो प्रयास गर्ने बताए ।
कार्यक्रममा सिँचाई स्मार्ट कार्यक्रम, जलवायु स्मार्ट कार्यक्रम, हाइब्रिड जातको धान बिउ खरिद, खाद्य पोषण स्मार्ट कार्यक्रम, प्रविधि स्मार्ट, बजार स्मार्ट लगायतको विषय लोहरौला स्मार्ट कृषि गाउँ कार्यक्रम कार्यन्वयन समिति अन्तर्गत राखिएको जानकारी गराइएको थियो ।
कार्यक्रममा वक्ताहरूले आधुनिक प्रविधि, हाइब्रिड बिउ, उचित मलको प्रयोगले बालीनालीको उब्जनी बढेको बताएका थिए । कार्यक्रम संचालन कृषि ज्ञान केन्द्र तौलिहवाका योजना अधिकृत शिव पूजन गुप्ताले गरेका थिए । उपस्थित सबैमा धन्यवाद दिँदै कार्यक्रमका अध्यक्ष जाकिर हुसेनले कार्यक्रम समापन गरेका थिए ।
रेशम अधिकारी/मध्यान्ह
नवलपरासी, ११ जेठ । नवलपरासीको सुनवल नगरपालिका –७ तरगौलीमा रहेको ‘देवदह ताल’ को संरक्षण र विकासका लागि गुरु योजना तयार गरिने भएको छ । नवनिर्वाचित वडा अध्यक्ष नारायण आचार्यको पहलमा लुम्बिनी विकास कोषका कोषाध्यक्ष सिद्धीचरण भट्टराई लगायतको टोलीले बुधबार ताल क्षेत्रको अवलोकन गर्दै गुरूयोजना बनाएर काम गर्नुपर्नेमा जोड दिएका हुन् ।
अवलोकनपछि वडा अध्यक्ष आचार्य लगायत ताल संरक्षण समितिका पदाधिकारी र स्थानीय आमा समूहका प्रतिनिधिसँग कुरा गर्दै कोषाध्यक्ष भट्टराईले गुरूयोजना तयार गरेर अगाडि बढे आर्थिक व्यवस्थापन सहज हुने बताए । छलफलमा सहभागी हुँदै भट्टराईले जग्गा संरक्षण गर्ने, ऐतिहासिक डकुमेन्टसहरूको खोजी गर्ने र ताल क्षेत्रको समग्र विकासको गुरूयोजना बनाउँने काम गर्न सुझाव दिए ।
सोही छलफलमा बोल्दै नवनिर्वाचित वडाध्यक्ष नारायण आचार्यले सबैखाले काममा वडा कार्यालयले समन्वय गर्ने र विस्तृत योजना बनाएर तालको ऐतिहासिकता पुष्टि गर्दै संरक्षण र विकासको लागि आफुले काम गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।
‘हामीले गर्नुपर्ने सबै काम हामी गर्छौं, यसमा लुम्बिनी विकास कोषले आवश्यक सहयोग गरिदिनुपर्यो’, विकास कोषका कोषाध्यक्ष भट्टराईसँग आचार्यले अनुरोध गरे । उचित संरक्षण तथा सम्वद्र्धनको अभावमा उक्त ऐतिहासिक प्राकृतिक ताल ओझेलमा पर्दै आएको छ । तालमा पर्याप्त पानी भएपनि जलकुम्बी र अन्य झार धेरै हुँदा तालको सुन्दरता छोपिएको छ ।
यो तालको गहिराइ कति छ भन्ने अहिलेसम्म कसैलाई थाहा छैन । पर्यटकीय सम्भावना बोकेको तालको संरक्षण हुन नसक्दा पर्यटक भित्र्याउन सकिएको छैन । पूर्वपश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत सुनवल नगरपालिकाको ज्यामिरेबाट चार किलोमिटर दक्षिण तर्गौलीमा रहेको यो ताल क्षेत्रमा ऐतिहासिक साम्यमाई मन्दिर, बौद्ध गुम्बा सहितको हरियाली र रमणीय वातावरण रहेको छ ।
कोलीय गणराज्यभित्र पर्ने देवदह ताल तरगौलीमा गौतमबुद्धकी आमा मायादेवीले स्नान गरेको तथा सो क्षेत्रमा मायादेवीकी माइली बैनी साम्यमाईको परिवार बसोवास गर्ने सुन्दर राजमहल रहेको’ बुद्धस्य जीवनमा वृत्तान्त’ नामक ग्रन्थमा उल्लेख भएको पाइन्छ ।
वास्तविक देवदह ताल यही तरगौली भएपनि ओझेलमा पर्दै गएको ऐतिहासिक देवदह ताल संरक्षण समितिका कोषाध्यक्ष राम बहादुर महत बताउँछन् । महतका अनुसार विकासको लागि स्थानीय सरकारको बजेटले मात्र प्रयाप्त नभएकोले प्रदेश र केन्द्र सरकारबाट पनि बजेट निकास हुन सके यहाँको मुहार फेरिन सक्छ ।
कहिलेकाहीँ दहको बीचमा सुनको नथुनी लगाएको माछा देखिने तर पछि उक्त माछा लोप भएको तथा ती माछा खान पनि नहुने विश्वास रहेको स्थानीय पुजारी कुल प्रसाद कठरिया बताउँछन् । तरगौलीमा रहेको देवदह तालको संरक्षण र विकास गरी कुशल व्यवस्थापन गर्न सकेमा यस ठाउँको महत्व एवं सामाजिक, आर्थिकस्तरलाई माथि उठाउन सकिने सम्भावना रहेको स्थानीयवासी राजु केसी बताउँछन् । दहलाइ पर्यटकीय हिसाबले विकास गर्न सक्ने हो भने वडा बासिहरूको जीवन स्तर उकास्न दहले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने उनले बताए ।
लुम्बिनी विकास कोषबाट प्राप्त हुने बजेट केही वर्षदेखि नपाएपछि हाल ताल संरक्षणका लागि मन्दिरमा चढाउने भेटी प्रयोग गरिएको छ । यस क्षेत्रका बुद्धस्थललाई समेटेर एकीकृत विकास गरिनुपर्ने उनको जोड छ ।
२५१० वर्ष पहिलाको बुदस्य जीवन वृत्तान्तम नामक ग्रन्थमा उल्लेख भएअनुसार बुद्धको विवाहपश्चात् श्रीमती भागेर माइत गएपछि खोजिका लागि बुद्ध मावली आउँदा आफ्नो श्रीमतीलाई नभेटेपछि विरक्तीएर सिकार खेल्न कमल पोखरी अर्थात् देवदह ताल तरगौलीमा आइपुगे ।
आफ्नो साथमा भएको धनुवाणले चारो लिन आएको राजहंसलाई मार्न खोज्दा राजहंसले प्राथना गरी मलाई मात्र होइन मेरा छोराछोरीहरुलाई सबैलाई मार भनेपछि बुद्धको ज्ञान खुल्यो र माहात्मा बन्न प्रेरणा पुग्यो ।
उनको साथमा रहेका हतियारहरु सोही ठाउँमा फ्याके र तालको पूर्वपट्टिको पाकडी रुखमुनि सात दिनसम्म तपस्या गरेका हुन् भन्ने किम्बदन्ती पाइन्छ । गौतमबुद्धका आमाहरु तीन बहिनी रहेको र मायादेवीकी माहिली बहिनी साम्यमाई यसै तरगौली गाउँमा बसोवास गरेको हुँदा उनलाई साम्यमाई भनिएको हो । शास्त्रका अनुसार यस ऐतिहासिक साम्यमाई मन्दिरको चारै तिर महलहरु थिए ।
नेपाललाई विश्वले बुद्ध र सगरमाथाको देश भनेर चिन्छ । बुद्धकालिन सम्पदाहरूको संरक्षण, खोज, अनुसन्धान र विकास गर्न सके विश्वका बौद्धमार्गी लगायत सबैखाले पर्यटकहरूको यहाँ भिड लाग्ने र त्यसले देशकै पर्यटन विकासमा टेवा पुग्ने स्थानीयहरु बताउँछन् ।
Bagbazar Kathmandu
Phone : 014226366, 014228298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : [email protected]
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2022 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies