-नारायण आचार्य
नागरिकले ठूलो आशा गरेको सरकारले निजीकरणको नाममा भृकुटी कागज कारखाना, लुम्बिनी चिनी कारखाना, बाँसबारी छालाजुत्ता कारखाना, हेटौडा कपडा कारखानाजस्ता निकै महत्वका औद्योगिक प्रतिष्ठानहरु कमिसनको भरमा बिक्री गर्यो । समयको फेरबदलसँगै देश र जनताप्रति शासन गर्ने प्रणाली र शासकहरुको क्रियाकलाप कहिले कठोर तानाशाही त कहिले जनउत्तरदायी, तथा विवेकशील भएको देखिन्छ । पौराणिक कालतर्फ फर्केर हेर्ने हो भने भरत वंशका राजा रन्तिदेव महान त्यागी जनताप्रति उत्तरदायी राजाका रुपमा देखाइएको छ । उक्त प्रसंग झण्डै ८४ प्रतिशत नेपालीको आस्थाको प्रतीक मानिएको पुराणहरुको राजा भागवतको नवौं स्कन्दमा राजा रन्तिदेवले गरेको त्यागको वर्णन गरिएको छ । जसमा लगातार ४८ दिनको कठोर उपवास व्रतपश्चात ४९ औं दिनमा उनले आफूलाई भनी छुट्याइएको खानासमेत राज्यका विभिन्न समुदायका व्यक्तिलाई आफू भोकै बसेर बितरण गरेको प्रजावत्सल चरित्र देखाइएको छ ।
यस प्रसंगलाई भागवतमा यसरी दृष्टान्त दिइएको छ :
तस्मै सण्यमजत ..स्रदयान्वितः
हरिं सर्वत्र संपश्यन.प्रययौ द्विजः
त्यसैगरी कुनै कालखण्डमा सारा ब्रम्हाण्डमा एकछत्र राज गरेको महान बलवान तथा कठोर शासनशैली भएको हिराण्याक्षको अन्तत पतन भएको देखाइएको छ ।
उक्त प्रसंग भागवतको तृतीय स्कन्दमा यसरी व्याख्या गरिएको छ :
मुखं प्रपश्यंस्त”.ह
पुनः‘‘.जन्म भि ।।
नेपालकै इतिहासलाई नियालेर हेर्ने हो भने लिच्छवीकालीन शासनलाई इतिहासले स्वर्णयुग मान्दै आएको छ । लिच्छवीकालीन राजा मानदेव र उनले प्रकाशन गरेको मानंक मुद्रा आज पनि नेपालको मौद्रिक इतिहासकै कोशेढुंगा मानिन्छ । त्यसैगरी लिच्छवीकालीन अर्का राजा अंशु बर्मा र उनले गरेको कृषिमा आमूल परिवर्तन, व्यापार तथा वाणिज्यमा अग्रगामी छलाङ भएको इतिहासहरुले देखाएका छन् । लिच्छवीकालीन समयमा प्रशासनिक सुधार तथा अब्बल दर्जाको धार्मिक एकता भएको कुरा तत्कालीन महान योगी नरहरि नाथले चितवनको वागेश्वरी आश्रममा भएको एक कार्यक्रमलाई सम्बोधनका क्रममा बताउनु भएको थियो ।
नेपालको आधुनिक इतिहास चर्चा गर्ने हो भने विभिन्न राजनीतिक परिवर्तनपश्चात पनि जनता र शासन शैलीबीच अन्योन्याश्रित सम्बन्ध हुन सकेन । हरेक राजनीतिक परिवर्तनपश्चात नेपाली जनताले परिवर्तित राजनीतिक व्यवस्थासँग ठूलो अपेक्षा गरेका थिए । तर नेपाली जनताको अपेक्ष कहिल्यै पूरा भएको देखिएको छैन । २०४६ सालमा भएको राजनीतिक परिवर्तनपश्चात स्थापित नेपाली कांग्रेसको सरकारले जनताले अपेक्षा गरेको काम गर्न सकेन ।
नेपाली जनताले तत्कालीन समयमा कृषिमा आधुनिकीकरण भई किसानको जीवनस्तर उच्च हुनेछ, देशमा औद्योगिकीकरण हुनेछ, शिक्षा र स्वास्थ्य सेवा सर्वसुलभ हुनेछ भनी २०४८ सालको पहिलो संसदीय निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसलाई सरकारमा स्थापित गरे । विडम्बना कांग्रेसले पूर्ववर्ती राजनीतिक व्यवस्थाले स्थापित गरेको कृषि औजार कारखाना लिमिटेडजस्तो देशकै मेरुदण्ड बनेको संरचनालाई स्तरोन्नति गर्नुको साटो ध्वस्त बनायो । २०४६ सालपूर्व निर्यात हुने कृषि उपज (धान, गहुँ, तेलहन) आयात गर्नु पर्ने अवस्था सिर्जना गरायो ।
जनताले ठूलो आशा गरेको सरकारले निजीकरणको नाममा भृकुटी कागज कारखाना, लुम्बिनी चिनी कारखाना, बाँसबारी छालाजुत्ता कारखाना, हेटौडा कपडा कारखानाजस्ता निकै महत्वका औद्योगिक प्रतिष्ठानहरु कमिसनको भरमा विक्री ग¥यो । यसले देशमा विकराल व्यापार घाटाको अवस्था सिर्जनामात्र गराएन आफ्नो पार्टीप्रति बफादार कार्यकर्तालाई किनारा लगाएर संसदीय निर्वाचनमा टिकट बिक्री गर्ने परम्पारको सुरुवात गरायो ।
यसको ज्वलन्त उदाहरण २०५१ सालको संसदीय मध्यावधि निर्वाचनमा त्यहाँका आमकार्यकर्ताले रुचाइएका नवलपरासीका हेमराज कोइरालाको नाममा टिपेक्स लगाई हिजोको जनआन्दोलनमा प्रतिकार समितिमा बसेका मण्डले प्रकृतिका महेन्द्रध्वज जिसीलाई उम्मेदवारको टिकट दिनुलाई सम्झना गर्न सकिन्छ । त्यसैगरी तत्कालीन अवस्थामा कांग्रेस सरकारका चल्दाबल्दा मन्त्री चिरञ्जीवनी वाग्लेलगायत भ्रष्टाचारमा चुर्लुम्म डुब्न पुगे भने राजनीतिक दलको अधिकांश क्रियाकलाप सत्तासमीकरणमा केन्द्रित रहन पुग्यो ।
२०७४ सालमा नयाँ परिवेशमा भएको निर्वाचनमा नेपाली जनताले स्थीर शासनको अपेक्षासाथ नेपालका ठूला कम्युनिष्ट पार्टीाई सरकारको जिम्मेवारी दिएका छन् । हाल नेपाली जनताले झण्डै दुई तिहाइको सकारसँग वास्तविक किसानलाई कृषिमा अनुदान, स्वदेशमै मलखाद उद्योगको स्थपना, वर्षौंदेखि भुक्तानी नपाएका उखु किसानका समस्याको तत्काल सम्बोधन हुनुपर्ने, विकास बजेटको आकार बढाउनु पर्ने अपेक्षा राखेका छन् ।
यतिमात्रै होइन, नेपाली जनताले वर्तमान सरकारसँग विगतमा नेपाली कांग्रेसको जस्तो हिरण्याक्ष शासनशैली होइन, पौराणिक राजा रन्तिदेव तथा लिच्छवीकालीन राजन मानदेव तथा अंशु बर्माको जस्तै चरित्र चित्रण गरेको हेर्न चाहेका छन् ।
(आचार्य : ‘मैले जे देखेँ’ पुस्तकका लेखक हुन् ।)
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies