काठमाडौं : नेपाली कांग्रेसले लोकतान्त्रिक ध्रुवीकरणको पहल गरेको छ । नेताहरूका अनुसार कम्युनिस्ट बाहेकका राजनीतिक दलसँग नजिक हुने नीति कांग्रेसले लिएको छ । यसका लागि नेताहरूले गृहकार्य अगाडि बढाएका छन् ।
राजनीतिक स्थिरताका लागि लोकतान्त्रिक ध्रुवीकरण आवश्यक रहेको भन्दै कांग्रेसले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र जनमत पार्टीसँग सहकार्यकै प्रस्ताव गरेको छ । समाजवादमा पुग्नका लागि समेत यो आवश्यक रहेको बताउँछन् ।
नेपाली कांग्रेसका नेता कृष्णप्रसाद सिटौला । कांग्रेस र कम्युनिष्टबीच लोकतान्त्रिक समाजवादका बारेमा भिन्दाभिन्दै व्याख्या रहेकाले पनि ध्रुवीकरण आवश्यक रहेको उनको तर्क छ ।
विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाको १११ औँ जन्मजयन्तीका अवसरमा संवाद केन्द्रले शनिबार गरेको ‘लोकतान्त्रिक समाजवाद र आजको परिस्थिति’ विषयक अन्तरक्रियामा बोल्दै उनले यस्तो तर्क गरेका हुन् । बिपी कोइरालाले भनेजस्तै जनताको शासन सत्तामा प्रत्यक्ष पहुँच भए मात्र लोकतान्त्रिक समाजवादको कल्पना पूरा हुने बताए ।
‘आवधिक निर्वाचनमार्फत जनताले आफ्ना प्रतिनिधि रोज्ने र प्रतिनिधिमार्फत शासन चलाउने हो, जनताले प्रतिनिधिमार्फत आफ्नो शासन गर्ने हो, लोकतान्त्रिक शासन पद्धति भनेको यही हो,’ उनले भनेका छन् ।
कांग्रेस र कम्युनिष्टबीच लोकतान्त्रिक समाजवादका बारेमा भिन्दाभिन्दै व्याख्या रहेकाले पनि ध्रुवीकरण आवश्यक रहेको उनले दोहोर्याए ।
सिटौला कांग्रेसका पूर्वमहामन्त्री हुन् । विसं २०४६ देखि कम्युनिष्टलाई शान्ति र लोकतन्त्रको बाटोमा हिँडाउन कांग्रेसले नेतृत्व गरेको उल्लेख गर्दै उनी अब ध्रुवीकरण गरेर जानुपर्नेमा जोड दिन्छन् ।
‘कांग्रेस र कम्युनिष्टबीच लोकतान्त्रिक समाजवादका बारेमा भिन्दाभिन्दै व्याख्या छ । यसकारणले पनि ध्रुवीकरण आवश्यक छ’ उनले भनेका छन् ।
सरकार बनाउने विषयमै समेत यस्तो बहस हुने गरेको छ । नेपालमा कम्युनिष्टका रुपमा रहेको र प्रतिनिधि सभामा कम्युनिष्ट शक्तिको रुपमा रहेको नेकपा एमाले र नेकपा माओवादी केन्द्र रहेका छन् । एमाले र माओवादी केन्द्रलाई नै बाहिर राखेर समेत सरकार बनाउन सकिने भनेर यदाकदा छलफल हुने गरेको छ ।
प्रतिनिधि सभाको वर्तमान संसदीय अंकगणितमा यस्तो सभावना रहेता पनि कठिन देखिन्छ । २७५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभामा सरकार बनाउन कम्तीमा १३८ सदस्यको समर्थन आवश्यक पर्छ ।
प्रतिनिधिसभामा कांग्रेसका ८८, एमालेका ७८, माओवादी केन्द्रका ३२, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का २१, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का १४, जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)का १२, नेकपा एकीकृत समाजवादीका १०, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा)का ४, जनमत पार्टीका ६, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका ३, राष्ट्रिय जनमोर्चा र नेमकिपाका एक÷एक सदस्य छन् । तीन जना स्वतन्त्र सांसद पनि रहेकाा छन् ।
एमाले र माओवादीबाहेक सबै पार्टीको समर्थन जुटाउन सक्दा कांग्रेसले सरकार बनाउन सक्छ । यसका लागि रास्वपा र राप्रपा दुवैको समर्थन अनिवार्य हुन्छ । रास्वपाले समर्थन गर्दा मात्रै पनि यस्तो सम्भावनाको खोजी हुन सक्ने भएकाले कांग्रेसले लोकतान्त्रिक ध्रुवीकरणको विषय अगाडि बढाएको हो ।
रास्वपासँगै जनमत पार्टीले साथ दिए कम्युनिष्ट बाहेकको सरकार बनाउन समेत सहज हुने भएकाले यसकिसिमको ध्रविकरणका लागि पहल लिएका हुन् ।
