– यश घिमिरे
राधाले आज सपिङ्ग मलमा प्रत्यक्ष देखी, संजय एउटा केटीसँग त्यहीँभित्रको क्याफेमा मुखामुख हुँदै कफी पिउँदै गरेको । एकदुई जनाले “भाउजू ! दाईको आजकल अफिसकै एउटीसँग लसपस छ है !” नभनेका होइनन् । यस्तो कुराले मनमा केही चिसो पसेपनि “ह्या ! होइन होला है ! कोही राम्रो साथी पनि त हुनसक्छ नि !” भनेर हाँसेरै टारीदिएकी थिइ । तर आज भने खुद आफ्नै आँखाले देखी – दुबैजना एकआपसमा झुक्दै आँखा जुधाउदै र ओँठमा मुस्कानको स्वाद लिएर कफी पिउँदै गरेको । त्यही माथि टेबलमा क्यास्ट्रो ब्राण्डको सामानसहितको झोला देख्नेबित्तिकै त शान्त स्वाभावकी राधालाई पनि रिसको ज्वाला छुट्यो –“गिफ्ट किनिदिएको होला नि नकचरीलाई ...” बिजुली चम्केसरीको यो बिचारले कतै भित्रैसम्म हल्लायो । त्यहीं गएर झोलालाई च्यातचुत बनाउदै त्यो केटिको जगल्टा उखेल्न मन बन्यो । खाईरहेको तातोकफी लोग्नेको टाउकोबाट खन्याईदिन मनलाग्यो ।
“होस्, तमाशा के बनाउनु ? अहिलेसम्म सहनु सहेँ, अब भने खबर लिन्छु । घर त आउ“ –मनमनै सोंची । छोराको लागी हेर्दै गरेको टि–शर्ट पनि त्यतिकै छोडेर खुसुक्क बाहिरिई ।
“ट्याक्सी ! घट्टेकुलो जाने हो ?”
“हुन्छ बस्नुस !”, ड्राइभरले पछाडीको लक खोलिदिदै भन्यो, “५०० रुपिया लाग्छ ।”
अरुबेला भा’भए तीनसय भनेर बार्गेनिङ्ग गर्ने राधालाई आज केही भन्न मन लागेन, चुपचाप बसी । मनभित्र तर्कनाको आँधीबेरि चल्दैछ भन्ने त अत्यधिक रातो अनुहारले बोल्दै थियो । तर्कनाको हुँडरीमा हेलिँदै गर्दा कतिखेर ट्याक्सीले घट्टेकुलो पुर्यायो थाहै पाईन । भाडा तिरेर यन्त्रवत कोठाको बेडमा साडी पनि नखोली डंग्रङ पल्टिई । सिनेमाको दृश्य झै सन्जयसँग चिसिदै गएका दिनहरु उनको मानशपटलमा फनफनी घुम्न थाल्यो ।
“होईन ! के ल्याङ्गफ्याङ्गको कपडा लगाएकी ? अल्लि म्याचेबल त लगाउनु .. पल्लो घरकी समाको ड्रेसअप सेन्स त ख्याल गर्नु ।”
“तिमी त दुइटा छोरा पाउनासाथ बुढीमान्छे जस्ती देखियौ । अनुहारमा चार्मिङ्गनै छैन । अगाडीको रमिला भाउजूलाई हेर त, दुई बच्चाको ममि भएर पनि अनम्यारिड जस्ती देखिनुहुन्छ । टिप्स लिने गर वहाँसँग ।”
ब्रेकफास्ट तयार भाछैन अझै ? कति बजे पुग्नु अफिस ? हाउ स्लो यु आर ! सरिता माईजुसँग सिक, कसरी फटाफट मामालाई तयार हुन मद्दत पुर्याउनुहुन्छ भनेर । आई बिकेम लेट अलवेज !”
“एउटा जाबो साडी लगाउन कति बेर लगाकी हो ? शर्मिला दिदीले टीसर्ट–पैन्टमा ठाँट्टिएर हिंडदा तिम्रो चाहिँ घन्टौ साडी मिलाउदैमा जान्छ भन्या ।”
“गार्डन किन त्यति फोहोर ? यो डगीलाई किन ननुहाई दे’ को ? रमेशको बुडिले पनि कुकुरको स्याहार गेरेकी नै छे त । नसक्ने भए क्यानल हाउस फिर्ता गर ।”
“बाबुहरुको स्कुलबाट फोन आ’को थियो आज, कुन्नी के फन्क्सन छ रे । म अफिसको कामले भ्याउदिन । तिमी जानू ।”
“राधा ! एककप कफी बनाएर ल्याउ ।”
“राधा ! मेरो मोजा खोई ?”
“ राधा ! जुत्तामा पोलिस लगाईदेउ है, बाबुहरुको लगाउँदाखेरि ।”
“राधा ! बच्चाहरुको कपडामा आईरन लगाईदिँदा मेरो सर्टपैन्टमा पनि लगाईदेउ है । म जिम गर्न हिँडे ।”
“राधा ! बाबुहरुको होमोर्क हेरिदेउ त मलाई अफिसकै कामको ओभरलोड छ । आई एम टायर्ड टु ।”
“राधा ! निम्तोमा तिमी जाउ, म बिजी छु, भ्याउदिन ।”
“राधा ! हाउ कोल्ड यु आर अन बेड । यस्तो लाग्छ तिमी किनेर ल्याएको सेक्स डल हौ । यु ह्याभ जिरो सेक्स अपिल ।”
राधा ! राधा ! राधा !
मानौ, राधाको ज्यान फलामको हो । हात चारओटा छ । मुख सिलाईएको छ । मस्तिष्क रोबोटको हालिएको छ । स्वाभिमानमा भोटेताल्चा मारिएको छ अनि उनको भागमा ईच्छा, आराम, आमोद –प्रमोद भन्ने बिषय बनेको नै छैन ।
“सन्जय ! म नपढेकी गँवार नारी थिईन । साह्रै कुरुप पनि त थिँइन । तिमी नै मरिहत्ते गरेर माग्न आ’का थियौ । बाबा–आमाको बिरोधका बाबजुद मैँले तिमीलाई रोजें । बाबाले भन्नूहुन्थ्यो – लागेको बानी छुटन गाह्रो हुन्छ लोग्नेमान्छेलाई । धनी, पढेलेखेको, हेण्ड्सम भएर के गर्नु ? अल्ली धेरै केटीहरु खेलाउदै हिँड्छ रे त्यो मान्छे ! बिहेपछि पनि त्यस्तै रहिरह्यो भने जीवन नर्क हुन्छ छोरी ! मैँले भनेको मान । सोझो सज्जन केटो पनि पाईन्छन् । यो केटालाई चाहिँ ‘नो’ भन्देउ ।”
“तर तिम्रो चेहरा देख्ने बित्तिकै मलाई के भयो के भयो ! पहिलो भेटमै माया लागेर आयो । अनि बिग्रेकै बानी रहेछ भनेपनि सुधार्छु भन्ने लाग्यो । मैले ढिपी कसें । मेरो जिदको अगाडि वहाँहरु हार्नुभयो र तिमीलाई स्वीकार्नु भयो । बाबा–आमाले तिमीलाई मानसम्मान दिनुभएकै थियो । ज्वाइँ मान्नुभएकै थियो । तिम्रै जागिरको खातिर मैले आफ्नो हुँदाखादाको जागिर छोडेर यहि घर व्यवहार र दुईबच्चाको रेखदेख सर्लक्क धानेरै बसेकी थिएँ । आखिर के पुगेन संजय तिमीलाई ? ममा के कुराको कमि भयो र तिमीलाई त्यो नखरमाउलीको माया चाहियो ? अनि त्यस्तो गिफ्ट आजसम्म मलाई कहिलै दिएको सम्झना छ तिमीलाई ? तिमीलाई त न मेरो जन्मदिन याद रहन्छ न हाम्रो वेडिङ्ग एनिभर्सरी नै ।”
ओछ्यानमा ढल्किएर यस्तै तर्कना मनमा खेलाउँदा खेलाउँदै कतिखेर आँशुको ढिक्का कानभित्र पसिसकेछन थाहै पाईन । टुक्रुक्क पलङ्गमा उठेर बसी ।
सम्झीन्न भनेपनि बारबार राधालाई त्यही क्यास्ट्रोको झोला याद आईरह्यो । मन्द मुस्कानसहितका ओठहरु र ति चार आँखाको चमकिलो भाका झलझली नाचीरह्यो ।
“नकचरी आईमाई ! एउटी नारी भएर नारीकै घर खोस्न तम्सीने । पक्कै थाह छ त बच्चाको बाउ हो, बिबाहित हो भन्ने । ४५ वर्षकोले म कुमार केटो हुँ भनेर फसाएन होला त ! खान पल्केकी नाई हरामी केटी ! खुब चेपारो पार्दै धुत्छेहोलि’ नि मेरो लोग्नेलाई ! रिसको पारो पुनः ट्यक्सीमै हुँदाको बेला जसरी माथि उक्लियो – “त्यहीँ गएर जगल्ट्याउन पर्नेरहेछ नखर्माउलीलाई ! बेक्कारमा हिँडेछु ।”
राधालाई क्याफेमा केही नगरी यत्तिकै हिँडेकोमा भने थकथकी लाग्न थाल्यो ।
“हुन त आफ्नै सिक्का खोटो भएपछि अरुलाई नि के दोष दिनु र ? लामो निश्वास छोड्दैगर्दा अर्को तर्कना मनमा खेल्यो –“संजयको बारेमा बाबा सहि हुनुहुन्थ्यो, आई वाज रंग । बाह्र बर्ष कुकुरको पुच्छर ढुंग्रोमा हाले नि बाङ्गा’बाङ्गै भनेको यस्तैलाई होला ।”
मन बेस्सरी बेचैन भयो । छाती गरुङ्गो भएजस्तो, सासफेर्न गाह्रो भएजस्तो भयो । छटपटी बढेर बेडको छेउमा टुक्रुक्क बसिरहन सकिन अनि उठेर कोठाभित्रै टहलिन थाली । अचानक, भित्तामा झुन्डीएको ठुलो काठको फ्रेम भएको ऐनामा राधाको नजर पर्यो । छरपस्ट भएको कपाल, आँशुले लत्पताएको गाजल, बिना मेकअपको फुङ्ग उडेको सपाट चेहरा ! आँफ्नै रुपरंग देखेर खीन्न बनायो ।
“उफ्फ बच्चाको हेरचाह, नाता कुटुम्ब, घर व्यवहार अनि लोग्नेको जागिर भन्दैमा मैँले १५ वर्ष आँफैलाई बिर्सेछु । हरेक श्रीमानलाई आफ्नो श्रीमती अल्ली शृङ्गारपटार गरेर चिटिक्क परेर बसोस भन्ने चहना हुन्छ होला । साथी भाईको अगाडी लिएर हिँडदा “वाह” सुनियोस् भन्ने चाहना हुन्छ होला । जतिसुकै व्यस्त भएपनि एकघण्टा बिहान छिटो उठेर आफैलाई हल्का सिँगार्न समय निकाले पनि त हुन्थ्यो ! म पनि उस्तै हो ! लोग्नेलाई मात्र के दोष दिनु ? त्यो केटिले कस्तो आफैलाई सजाएकी थिई ! कपाल त्यस्तै सिल्की, अनुहारमा मेकअप त्यस्तै खुलेको, हरियो साडी कस्तो सुहाएको ! सन्जयलाई पक्कै त्यही श्रृंगारले नजिक खिँचेको हुनुपर्छ । मैँले यो चिज दिन्थें भने पक्कै उ मसँग चिस्सीने थिएन ।”
यो विचारले भने राधाको मनको ज्वारभाटालाई एक्कासी शान्त बनाईदियो । मुख फेसवासले धोईपखाली गरेर दराजबाट हरियो साडी र त्यस्लाई सुहाउने ब्लाउज निकालेर ड्रेसिङ्ग टेबल अगाडी बसेर मेकअप गर्न थाली ।
“वाउ ! ममु, यु लूक्स सो ब्युटिफुल । हजुर कतै निस्किन लाग्नुभएको हो र ?” – भर्खर स्कुलबाट आइपुगेको १२ वर्षको रोहनले बिस्मयकारी नजरले हेर्दै भन्यो । ८ बर्षको कान्छो छोरो पनि ममुको बद्लिएको स्वरुपलाई उस्तैगरि नियाली रह्यो ।
“बच्चा ! तिमीहरु आइपुगेउ ? ल ,फटाफट ड्रेस खोलेर हातमुख धोएर ज्ञानी भएर बस्ने, म खाजा रेडी बनाईहाल्छु हस !”
राधाले आफ्नो अनुहार एकपल्ट घोरीएर ऐनामा हेरी । कुनै पनि कोणबाट लोग्नेको गर्लफ्रेण्डभन्दा कम सुन्दर लागेन । हरियो साढी अझ खुलेको देखि अनि मुसुक्क हाँसी । हृदयको कतै कुनामा आत्मविश्वास जाग्यो । अनि बच्चाहरुलाई खाजा बनाउन व्यस्त रही ।
“राधा ! यो डंगीलाई पानी त राख्दीनु । हेर, बिचरोको कपमा एकथोपा पानी छैन ।”– झमक्क साँझमा आईपुगेको संजय गार्डेनबाटै करायो –“दिनभरी केही काम छैन तैपनि यत्ती एउटा ककुरको स्याहार गरेको पाँउदिन । थाह छ ? कति हालेर किनेको यो जर्मन शेफर्ड ? पूरा २२ हजार ! हेर्नसक्दिन भनेको भए ल्याउनेनै थिईनँ ।”
कुकुरलाई टाउको र गर्धनमा सुम्सुम्यायो । ‘हग’ गर्यो । कुकुरले पनि पुच्छर हल्लाउदै उ प्रती कृतज्ञता प्रकट गर्यो । बच्चाहरुलाई होमवोर्क गराएर भर्खर खाना बनाउन भान्छामा छिरेकी राधाले संजय कराएको सुनेर जगमा पानी लिएर हतार–हतार बाहीर कुँदी । उसलाई पुर्णविश्वास थियो, आज मलाई देख्नासाथ लोग्नेको आँखा विष्मयले भरिनेछ, एकटक लगाएर हेर्नेछ अनि पछाडीबाट अंगालो मारेर कानमा सुस्तरी भन्नेछ – “वाह, मेरो श्रीमती जी ! हाऊ ब्युटीफुल यु आर !”
जगबाट पानी खन्याउदै गर्दा लोग्नेबाट प्रशंसाको यो शब्द कतिखेर सुनुँजस्तो भएको राधालाई – “लु ! के पारा हो आज तिम्रो ? कस्लाई देखाउनको लागी यसबेला सझधज भएर बसेकी ? टोलका केटाहरुलाई ?” भन्ने रुखोअवाजले टाउकोबाट चिसोपानी खन्याएको जस्तो बनायो । मर्ममा शाब्दीक तातोझीर रोपियो । अकस्मातको अनपेक्षित पीडाले रन्थन्याएर जड्वत त्यहिँ उभिईरही । लोग्ने भने उस्लाई हेर्दै नहेरी भित्र पस्यो ।
राधाको मनमा सानो तिनो भूकम्पनै गयो अनि मनमनै भनी – “नाउ ! आईएम स्योर । आई एम ईन रंग ह्याण्ड । म गलत थिएँ । बाबा, हजुर सहि हुनुहुन्थ्यो । अब भने मैँले जिबनकै ठूलो यो भुललाई सुधार गर्नुपर्छ र गर्छु पनि ।”
राधाको मनमा केही कुराको दृढ निश्चय पलायो ।
टेबल माथी राखेको फाईल पल्टाउँदै संजयले थोरै आश्चर्य मिश्रीत हुँदै सोध्यो – “यो के हो ?”
“तिम्रो र मेरो पन्ध्र बर्षको यात्रा टुङ्याउने निर्णय, अ डिभोर्स पेपर, आई वान्ट योर साईन ।” बच्चाको कपडा पट्याउँदै दराजमा थन्क्याउदै गर्दै, उतिर हेर्दैनहेरी शुष्कश्वरमा जवाफ दिई ।
शायद जवाफ अपेक्षित भएर होला केही बोलेन । राधाको पारपाचुके गर्ने निर्णयले वास्तवमा भित्रभित्रै खुशी पनि थियो तर भावलाई बाहिर प्रकट हुन दिएन । झलक्क गर्लफ्रेन्डको चेहरा सम्झीयो – भर्खरकी छे, राम्री छे, मोर्डन छे । बोल्न, हाँस्न, खान जानेकी छे । गीत उस्तै मीठो गुनगुनाउछे डान्स उस्तै राम्रो । उस्लाई अपनाउने बित्तिकै जीवन अहिले जस्तो बोरियतसँग कट्ने छैन भन्ने सोचेर ढुक्क भयो ।
अनि उनीहरु बिधिवत रुपमा अलग भए । छोराहरु आमासँगै बस्ने अदालती फैसला रह्यो । यता संजय स्वतन्त्र भएको मात्र के थियो, गर्लफ्रेन्डले लात हानी । एउटा धनी एन.आर.एन.सँग अमेरिका भास्सिई । स्वास्नी र गर्लफ्रेण्ड दुवै गुमेपछि भने उस्को दिनचर्या अस्तव्यस्त हुनथाल्यो । न खानको ठेगान न घर आउनको ठेगान । ईष्टमित्र साथीभाईहरु यसै–यसै तर्किएर किनारा लाग्न थाले । अरुको त कुरै भएन, समयमा खान नपाएपछी उस्को त्यै बफादार जर्मन शेफर्ड कुकुर पनि नफर्किने गरी कतै गायब भयो । घर भुतबङ्गला जस्तो भयो अनि आँफु जोगीजस्तो ।
दुईवर्ष पछी .......
एकदिन अकस्मात राधासँग भूगोल पार्कमा संजयको आमुन्ने सामुन्ने भयो । एकछिन त दुबैजना हेराहेर मात्र गरे । बोली फुट्न हम्मे पर्यो । के बोल्ने नबोल्नेको दोधारमा संजयकै बोली फुट्यो – “सन्चै छ्यौ राधा ?”
झुस्स बढेको दाह्री, खुज्मुजिएको सर्ट, मुर्झाएको अनुहार देखेर राधालाई नमिठो लाग्यो । बिचरा ! त्यस्तो आगो जस्तो भर्भराउँदो मान्छे यस्तो भएर हिँड्दैछ भनेर कता–कता माया पनि लाग्यो । छातीको देब्रे कुना चस्किएको जस्तो भयो । मलीन स्वरमा भनी – “अँ, सन्चैछु । के स्वरुप लिएर हिँड्नु भएको यस्तो ? बिहे गर्नुभएको छैन अझै ?”
उ केही बोलेन । पर क्षितिज तिर नियाली रह्यो । मनमा अतितको छाँया परेर होला आँखाको कुनो रसायो । रसाएको आँखा देखेर राधाले अनुमान गरीहाली’ पक्कै त्यो केटीले धोका दिई’ ।
“तिमीले बिहे गर्यौ ? छोराहरुलाई कस्तो छ ? मलाई कत्तीको याद गर्छन् राधा ?” योभन्दा बढि सोध्न सकेन । गला अबरुद्ध भएर आयो ।
“फेरि के बिहे गर्नु र संजय ! एकपल्टकोले नै जीवनभर भारी पुग्ने गरेर चोट दिएको छ ! मेरो अबको जिन्दगी भनेकै तिनै दुई छोराहरु हुन ।” राधाको अनुहारमा पीडा मिश्रीत उदासी छायो अनि पार्कको हरियो धुपीको पात औलामा खेलाउदै भनी – “बरु तिमीलाई छोराहरुको याद आउदैन शायद । रोहनले मिस त बेस्सरी गर्छ तर अल्ली बुझ्ने भैसक्या’छ, त्यति पिरोल्दैन । कान्छो अझै सानै छ, जतिखेर नि बाबा कहिले आउनुहुन्छ भनेर हैरान बनाउँछ । तिमीले आफ्नो फोन नम्बर चेन्ज गरेछौ । फेसबुक पनि डिएक्टिभ गरेछौ । कसरी तिमीसँग कन्ट्याक्ट् गराईदिनु मैँले ? एकपल्ट भेटाउन लिएर आएको पनि थिएँ । घरमा ताला झुन्डिएको देखेँ, त्यत्तिकै फर्कियौं ।”
अबभने उस्को संयमको बाँध टुट्ने तर्खर गर्दैथियो । त्यहीँ डाँको छोडेर रुँदै राधाको पाउ समाएर माफी माग्न मन भयो । तर पारपाचुके लिईसकेको स्वास्नीसँग कुन मुखले माफी माग्नु ? गरूङ्गो मन बनाउँदै चौरबाट उठ्यो अनि बिस्तारै भन्यो –“ल राधा, आफ्नो र छोराहरुको ख्याल राख है । उनीहरुलाई तिमीजस्तै ज्ञानी र असल मान्छे बनाउनु ।”
चारपाईला पर पुगीसकेको संजयले रुँदै भन्दै गरेकी राधाको आवाज सुन्यो –“म एक्लैले सक्दिन संजय । छोराहरुलाई तिमी चाहिन्छ । म के गरुँ ?”
हाल : भरतपुर –१२ , चितवन ।
– ज्ञानेन्द्ररत्न वज्राचार्य
हुने भयो मन्त्रीमण्डलको पूर्णंता दुई महिना पछि
गठबन्धन सरकार उदायो जोतिषीको साइत जुरेपछि ।
मन्त्रीमण्डलबाट पारित साझा समृद्ध बनाउने खाका
बामे सरियो बल्लतल्ल गठवन्धनको संयुक्त भाका ।
झुसेल किराको पारा भयो यो गठवन्धनको सरकार
हिडाईंमा नै गति छैन कस्तो यो धिलो सरकार ।
मन्त्री हुँदाको सगुन बधाई नथापि सुखै पाईंदैन
चाकडि चाप्लुसिहरुको कुरा पनि नसुनि हुँदैहुँदैन ।
मन्त्रालय के हो ? बुझ्नलाई अर्को एक महिना
विगतका कर्तूत् सच्याउनलाई थप दुई महिना ।
यसोतसो दिन गएको र बितेको चालै पाउँदैन ।
दशै तिहार चाडपर्व मनाउनै पर्याे समय पर्खिंदैन ।
ठूलो आशा जनताको समग्र देशको मुहार फेर्ने ।
संयुक्त साझा कार्यक्रम कार्यान्वयन कहिले हुने ?
स्थानीय चुनाव नजिकिँदै छ चुनाव हुनै पर्याे
आफ्नो मत् मजबुत बनाउन सक्रिय हुनै पर्याे ।
चुनावी मत परिणामसम्म खटिन्छ तीन महिना
सोच अनुरुपको ेपरिणामले थाकिन्छ एक महिना ।
त्यसपछिको समयावधि आफ्नै अवधि सकिन्छ
समृद्धिको साझा खाका देखाउने दाँत त्यो तुहिन्छ ।
गठवन्धन सरकारलाई हृदयदेखिको जनको विनम्र छ
मात्रात्मक फन्कोले गुनात्मक परिवर्तनको धोको छ ।
– शंकर ज्ञवाली
१
अग्राख पनि खोक्रो हुन्छ धमिरा सल्के पछि
गालासमेत चाउरी पर्छन् उमेर ढल्के पछि
बैसमा जस्तो कहाँ हुन्छ र बुढेसकालमा बाबू !
बोलीसमेत तलबले हुन्छ दाँत खल्के पछि ।
२
तिमी र म एक्लै बसि रून बाँकी छ
मूटुले त्यो दिललाई छुन बाँकी छ
यो देखावटी मेल मिलाप मात्र हो !
वान टु वान वार्ता अझ हुन बाँकी छ ।
३
उखान मात्र होइन् अर्ती खोज्दैछु
दुई मूटु ट्याप्पै पार्ने जर्ती खोज्दैछु ।
जे खोज्यो त्यो कहाँ पाईन्छ होला र !
निलो आकाशमाथी धर्ती खोज्दैछु । ।
४
बारी पाएपछि आँठो बिर्सिन्छन्
दाम्लो पाएपछि गाँठो बिर्सिन्छन् ।
सबै स्वार्थी छन् कसलाई के भनौं !
फिनी पाएपछि साठो बिर्सिन्छन् । ।
५
खोँटो मोहोरलाई बजारमा भजाउन मिल्दैन
ओइलिएको फूललाई शिरमा सजाउन मिल्दैन ।
सबै साधन र सर्जाम आफ्नो ठाँउँमा दुरुस्त हुनुपर्छ !
खरी झरेका मादललाई रन्काएर बजाउन मिल्दैन । ।
– किशोर कोइराला
ऐना अगाडि बस्दा जो दाग देख्न थाल्छ ।
पुछ्दैन दाग आफ्नो ऐना झिकेर फाल्छ । ।
आफैँ म राख्छु कनिका के काम कृष्णलाई,
भन्दै थिए सुदामा तर कृष्ण फाँको हाल्छ । ।
पाण्डव विवश भएको आक्रान्त त्यो सभामा ।
शठ कर्ण द्रौपदीको इज्जत स्वयम् उछाल्छ । ।
रिस रागले कसैको उपकार हुन्न भन्दा,
सुन्दैन कंश आफैँ आफ्नो रगत उमाल्छ । ।
पत्थर पुजेर हरदम श्रद्धा सुमन चढाए,
ईश्वर स्वयम् प्रकट भई कल्मष सबै पखाल्छ । ।
-मन्जु शर्मा, खर्साङ, भारत
फूलमतिको मुटु भतभती पोल्न थाल्यो । फोक्सोले काम नगर्ला जस्तो भयो । सास घाँटीमै अडकेला जस्तो भयो । जसोतसो पलङ्गमा अडेस लागेर आफुलाई सम्हाली । टेबुलमा राखिएको बोतलबाट पानी घटघट पिई । तर ! पानीले पनि मुटु पोल्न शान्त भएन । पोलिरह्यो असिम चिन्ताले भतभती ।
सानोमा आमाले स्कुलजाने बेलामा रिबनको फूल बनाउदै भन्थिन् – ‘दिनमा फुलेर सुगन्ध छर्ने फूल बन्नु, रातकि रानी नबन्नु है छोरी । त्यो त रातमा फुलेर बिहान हुन नपाउँदै मिर्मिरेमै झर्छ । त्यस्को चमक–दमक केवल रातभरि मात्रै हो ।’
फुलमतीले आज आमाको यी वाक्यहरु साँचो भएको अनुभव गरी ‘साँच्चै आज म रात कि रानी न हुँ । दिनमा मुर्झाउँछु । रात परेपछी सक्रिय हुन बाध्य बन्छु । आफ्नो इच्छा होस् या नहोस् ।’
कलकत्ता महानगरी एउटा रंगिन गल्लीको आलिशान भिमकाय कहाली लाग्ने कोठाभित्र उसको बास छ । उसले केवल त्यस महानगरीको चहल– पहल आफ्नो दुुःखी आँखाहरुले देखेकी छे । दक्षीणतिर एकदमै भव्य मन्दिर दर्शन गर्नेहरुको लामो लस्कर । तँछाड मछाड पुरोहितहरु लोभी नजरहरु घुमाउदै दर्शनको लाईनको दाम तोक्दैछन् । एकसय, दुईसय र पाँच सयको लाईनमा छिटो दर्शन पाईन्छ आदि इत्यादि ।
अर्कोतिर बजारमा किनबेच गर्नेहरुको घुइँचो । अर्कोपटि मासु र माछा पसलमा पनि झिंगासरह मान्छेहरु झुम्मिएको ।अनि सडकहरुमा ठूलो र सानो गाडीहरूको लस्कर । मानौ यसरी कुद्दैछन् यिनिहरु अस्वमेघका घोडाहरु हुन् । जस्ले विश्व विजय गर्नैपर्छ ।
फुलमतिले फेरि आफ्नो गाउँ सम्झी शान्त, निश्चल, पारी क्षितिजमा रातो सुन्दर घाम उदाएको धुप्पीघारी । पानीको कलकल धारा । जता–ततै हरियाली स–साना पाठाहरु माउको दूध चुस्दै बुरुक बुरुक उफ्रेका । अनि गाउँनै मग्मगाउने सयपत्री र गुलाफहरु फूूलेको ।
फुलमतिले फेरि दुई बर्ष अघिको दुःखद् घटना सम्झी । जुन बेला घनघोर बर्षा–झरीमा उनिहरुको घर पहिरोले बगाएको थियोे । जस्मा परिवारको जिम्मेवारी बोकेका एउटै बाबा अनि आफ्नो सानो दस बर्षिय भाइले छोडेर गएको थियो । अब आमा अनि सात बर्षकी बहिनी र उ मात्र जिउँदो छ । कक्षा एघारमा पढदै गरेकी फुलमतिको स्कुल छुट्यो । अब उसको काँधमा परिवारको जिम्मेवारी आईपर्यो । यसरी आफ्नी आमा र बहिनीलाई सुखले पाल्ने उसको संकल्पले उसलाई घिसारेर मधेसमा झार्यो ।
सिलिगुडीमा ‘डोनर’ क्याफेमा रिसेप्सनको काम गर्न थाली । यसरी क्याफेमा काम गर्न थालेको करिब तीन महिनापछि अचानक एकदिन उसको भेट राजिवसित भएको थियो । राजिव त्यहाँको पुरानो ग्राहक थियो । जुन केवल छ महिना या त बर्ष दिनमा मात्रै आउने गथ्यो । पहिलो भेटमै अनौठो आकर्षण !
तर ! जे भए नि पहिलो भेटमा उनिहरुमा बोलचाल भएन । केवल एकाअर्कोलाई हेराहेर मात्रै गरे । राजिव प्रधान यतै सिलिगुडी निवासी बैङ्गलोरमा काम गर्ने हेर्नमा पनि सुन्दर जवान फुलमति उसलाइ हेरेको हेर्यै भइन् । राजिव खाली त्यहाँ कफी पिउन आउथ्यो । जुन दिनदेखि त्यहाँ उसले फुलमतिलाई देख्यो । त्यसपछि उ धेरैपटक आउन थाल्यो । उसले फुलमतिलाई आफ्नो घर परिवारबारे सोधपुछ गर्यो र थाहा पायो निक्कै समस्या रहेछ घर चलाउन । उसले फुलमतिलाई बेङ्लोर गए उसैको अफिसमा राम्रो जागिर लगाइदिने भनेर फकायो । उसले आफ्नो अफिसको म्यानेजरहरुसित राम्रो सम्बन्ध भएको भन्दै फेरि भन्यो, ‘तिमी जस्तो पढेको राम्रो प्रतिभा भएकीले उता राम्रो जागिर पाउछ्यौ । यदि जाने भए कल गर्नु ।’ एउटा कागजको टुक्रामा फोन नम्बर लेखेर उ आफ्नो बाटो लाग्यो ।
शुरुमा त फुलमतिलाई उसको कुरामा ध्यान दिइन । आमा र बहिनीलाई छोडेर नजाने बिचार गरि । तर फेरि हप्ता मरेपछि घर पुग्दा दैलोबाटनै बहिनीको स्कुलको बिल आएको देखि, दस हजार रुपैयाँ । यो महिना नतिरे स्कुलबाट निकालिने छ । बिल हेरेपछि उसको टाउको फन्फनी घुम्न थाल्यो । महिनाको छ हजार तलबमा कोठा भाडा तिरेर खानापिनमा दुई हजार खर्च हुन्छ । बचेको चार हजार रुपैयाँले घर चलाउनै धौ–धौ । फेरि स्कुलको खर्च । उ एकदमै चिन्तित बनि । अनि मनमनै सोची–‘आ जेसुकै होस बरु राजिवसित बेङलोर गएर मज्जाले कमाएर महिना पिच्छै घरमा खर्च पठाउछु ।’
मनमा यस्तै कुराहरु खेलाउदै मधेस झरि फुलमति । बिहानदेखि बेलुकीसम्म बाटो हेरि तर राजिव देखा परेन । राजिवले दिएको मोबाइल नम्बरको कागजको टुक्रा पनि हराएछ । यसरी नै साता बित्यो । तर राजिव देखापरेन । अर्को साता पनि लाग्यो । उसको आँखाले राजिवलाई नै खोजीरहेको थियो । तर !
अर्कोदिन अचानक फेरि क्याफेमा राजिव देखापर्छ । फुलमतिको सास आयो । हत्त न पत्त सारा वृतान्त सुनाई उसको कुरा सुनेर राजिवले नि ठूलो सन्तोषको स्वास फेरे झैँ देखियो ।
राजिव पनि फुलमतिसित उसको घरमा गयो । अनि आगामी दुई/तीन महिनाको लागि घर खर्च बीस हजार रुपैयाँ आमाको हातमा हालिदियो । ढोग गर्दै भन्यो, ‘आमा तपाईं चिन्ता नलिनु सब ठिक हुन्छ । यसरी राजिवले दुई/तीन दिनमै फुलमति र उसको आमाको मन जित्न सफल भयो ।’
हुँदा–हुँदा फुलमतिले घर छोड्ने दिन पनि आयो । राजिवले टिकट पहिलेबाट नै काटेको रहेछ । हिँड्ने बेलामा आँखाबाट बलिन्द्र आँसु बगाउदै आमा र बहिनीलाई अंगालो हालेर धित मरुन्जेल रोइ । विदावारी हुँदै आफ्नो बाटो लागि ।
टाटा सुमो गाडिमा चढेर उनिहरु सिलिगुडी झरे । गाडीमा फुलमतिलाई आमा र बहिनीको सम्झनाले सताई रह्यो । जानुपर्ने एनजेपि प्लेटफर्म बेलुकी सात बजेको रेल थियो । त्यहाँ पुगेर वेटिङ्ग रूममा बसे उनिहरु ।’ रेलमा चढने बेलामा पुलिसले को हो ? कहाँ जान लाएको ? भनेर सोधपुछ गर्नसक्छ । मेरो दाजु हो । हामी काम गर्न जान लाएको भन्नू’ भनेर राजिवले फुलमतीलाई सम्झाएको थियो ।
फुलमती दिनभरी त्यही बसि । राजिव भने बाहिरतिर घुम्न निस्क्यो । बेलुकी समय हुनै लाग्दा आयो । अनि दुबैले एक–एक गिलास जुस पिएर रेलमा चढे । धनमतीलाई खल्लो लागिरह्यो । यसरी पहिलोपटक घर छोड्दा सार्है मन दुखेको थियो । तर पनि मन थामेर चुपचाप बसिरही । रेल आफ्नै गतिमा गुडन थालेको थियो । रेलमा चियादेखि लिएर अनेक सामान बेच्ने मानिस चढि नै रहन्थे । यतिकैमा कतिबेला उसको आँखा लाग्यो थाहै पाइन । भुसुक्क निंदाइछे ।
पछि जब आँखा खोली, उसले आफुलाई त्यस नर्कमा पाई । त्यहाँ न राजिव, न त काम गर्ने अफिस । राजिव केवल नोकरीको लोभ दिएर केटि बेच्ने दलाल पो रहेछ । वरिपरि लोग्नेमान्छेको जस्तै अनुहार भएको तर साडि लाएकी । महिला भनुम त महिला होईन । पुरुष भन्नै नमिल्ने । किन्नर हिजडा मुखमा पान चपाउँदै ‘देहव्यापार’ को धन्धा गर्दै बस्दा रहेछन् ।
पुलिसदेखि लिएर सारा प्रशासन पनि उनीहरुको सामु झुक्दा रहेछन् । त्यही कारण त भगवानले नि यिनिहरुलाई मानवको स्वरुप दिएर ठगेको रहेछ भन्ने कुरा फुलमतीले मनमनमा सोची ।
यसरी राम्रो नोकरी र राम्रो तलब पाउने आसामा दलालको हातबाट बेचिएर उ आज रानीमहलमा ‘रातकी रानी’ बनेर बसेकिछे । यसरी आफुले भोगेको दुःख सम्झेर कतै उसको बहिनीले पनि त्यस्तै झेल्नु पर्ला कि भनेर उसको मुटु यसरी पोलेको हो ।
– राजनारायण राई
खोलाको पानी सललल बगिरहेको छ । रूखहरूले नयाँ पौला हुर्काउँछ फेरि पात झरेर पतझड़ भई परिवर्तनको अथक बोध गरिरहेकै हुन्छ ।
मानिसहरू यही गतिविधिभित्र जीवन धान्नु कति आतुर देखिन्छन् । यस्तै समय परिक्रमाको परिधिभित्र दुःख–सुख कहिले होशमा कहिले बेहोसमा जीवन व्यतित गरिरहेका छन् मने ।
आँगनमा बसेर मने खै कुन्नि के के सोचिरहेको हुन्छ । त्यही समय उसको स्वास्नी धनमती फिक्का चिया लिएर आइपुग्छीन् अनि चियाको कप अघि राखिदिदा मात्र मने झस्किन्छ । धनमतीले भित्र बस्नु नि ! किन आँगनमा बिसिराको ‘लाटा’ भनि प्यारो बोलीले आग्रह गर्दै रहेछिन् । मनेले मुसुक्क हाँसेर बुझेर हो या नबुझी प्यारी स्वास्नीको आग्रहलाई स्वीकृति गरे झै चिया कप थापी घरभित्र लम्किहाल्छ । बिचरा मने कम्ती सुन्छन् । कान कमजोर हुनाले जोड़ले नै बोलाउनु पर्ने एउटा बाध्यता थियो ।
जे होस् मनेको राम्री स्वास्नी छे । मनेलाई स्वास्नीले हरेक काममा हात बड़ाई सहयोग गर्ने गर्थीन् । मने कहिले गज्जकै परेर आफ्नो स्वास्नीको बड़ी बड़ाई गथ्र्यो । रूप–रंग कुनै स्वार्थी मोहोले होइन तर मनेको भित्री पट्टिको प्रेम स्वीकारी आफु मनेप्रति समर्पित बनेकी प्यारी धनमती । कति आँटिलो मानवताले भरिएको एउटी निस्वार्थ नारी थिइन् ।
मनेलाई पारिवारिक चिन्ता साथै दिन प्रतिदिन बेरोजगारीको चपेटामा चेप्टीएर चेप्टो, नेप्टो खै के–के नै भइसकेको जस्तो नै लाग्दथ्यो । तर, पनि हार नखाई संघर्ष गर्नु सिपालु छन् मने । उ कहिले ढुङ्गामा कहिले बालुवामा त कहिले दाउरा बेचबिखन देखि भ्याए जति सप्पै कामहरूसंग साइनो गाँस्नु खप्पिस छन् । मनेले यसरी नै जिविका धान्नु सिकिसकेका छन् । बाँच्नु जानिसकेका छन् ।
त्यही गाउँको चाउरे भने मनेसँग खुब जल्थ्यो । उ आफ्नै मान्छे । एउटै गोत्र । हेर्नुमा हृष्ट–पुष्ट खाईलाग्दो एक घुस्सी हाने घुपलुक्क पारिदिनेखाले वजनदार देखिए पनि चरित्र भने ठ्याक्क नामानुसारकै चौउरिएको उस्तै बुद्धि थिएछ । आफ्नुहरूको आड़मा मनेलाई खुब हेप्नु खोज्थ्यो । बिचारा मने सहेर पनि चुप बस्थ्यो । बुझे पनि नबुझे झै गर्ने गथ्र्यो किन भने चाउरे पढ़ाको लेखेको अनपढ़नै थियो ।
चाउरेले आफुलाई खुब बुद्धिमानी ठान्थे । उसलाई हेर्नुमा पनि बाठ्ठे ढाँचाको देखिन्थ्यो । गाँव घरमा उत्तिकै सत्कार पाएको मान्छे तर पनि किन हो किन मनेलाई हेरी सहन्थेन । सानो–सानो कुरामा मनेलाई हांँसोको पात्रो बनाई छोड़थ्यो ।
एक रात हुरी चल्यो । मनेको पेशा नै उस्तै थियो । बिहानै एक भारी सुक्खा दाउरा खोजेर भारी बोकी चाउरेकै बाँझोबारी पारेर घर फर्की आएछ । त्यो कुरा चाउरेले थाहा पाएछ । एक त मन नपराको मान्छे अर्को आफ्नो बारीमा हिड़ेको दोषी भेटाएपछि रिसले रपिएर मनेलाई खोजेछ तर भाग्यवश मनेलाई घरमा भेटेन र खतरा टर्यो ।
त्यसरी नै त्यो दिन बितेर गयो । चाउरे आफै चिसो पानी बन्नु पर्यो, मन भरी प्रतिशोध लिएर । त्यसैले होला मने भेट्नै नसकेपछि भोलिपल्ट बिहानै कालो कोइलाले बाँसको खपेटामा लेखिराखेछ– ‘अब चोर जस्तो मेरो बारीको कन्लाबाट हिड़्लास् लाखेस् ।’ लु ! हेर यति सानो कुरामा कति घिनौना बिवेक एउटै धाराको पानी खानेहरू‘.एउटै आँगनमा रमाउनेहरू भएर पनि यस्तो घटिया ब्यवहारिकताले कसको छाती पोल्दैन र ? कसलाई बिस्वाद हुँदैन र ?
अब के गरोस् ! मनेले बोल्नै भएन । एक त चाउरे आफैलाई प्रतिष्ठित मान्छ । अब आफ्नो पक्ष राख्यो भने उल्टै आइलाग्ने डर । अर्को कुरा आफ्नै दस नङग्रा खियाएर खाँदा पनि चौउरे जस्ताहरूको पीर । मने एक्लै गनगन गर्छ । हे ! इश्वर, बहिरोपन हुनु पनि आफ्नैहरूबाट हेपिनु पर्ने कस्तो बेस्वाद, चेत खुलाई देउ यि साँड़ेहरूको भन्दै नियास्रो परेर आकाश तिर हेर्छ । अनि मनमनै सोच्छ‘.. इष्र्या र स्वार्थले आफ्नैहरूको टाउको किल्चिएर निर्धक्क बाँच्नुमा मज्जा मान्दोरहेछ चाउरे मोरो । कति नमिठो, कति नमजा लाग्दो हाम्रो संस्कार । बाठ्ठे भनौदा चाउरेको बुद्धि भर्खर बुझ्दैछु । कति सानो मनले बाँच्न सकेको । आफ्नो मान्छे हुन् नि तर छि‘ छि‘ बेअर्थको साइनोहरू यसरी नै मने बरबराउँछन् पनि ।
मनेको गनगन सँगै दिन बित्छ, रात बित्छ, अनि त्यसरी नै महिना बित्दै जान्छ । धनमति चुल्हा चौकासंगै ब्यस्त रहन्छिन् । मनेको व्यस्तता पनि उत्तिकै छदैछ । चेत नपुगेको समय भने घड़ीको सुईसँगै घुमिरहन्छ, घुमिरहन्छ । टिक‘ टिक. टिक‘ टिक‘ निरन्तर‘‘‘. ।
-कृष्ण बाउसे
१.
गोरुलाई दपेट्ने पनि स्वयं गोरु नै भएपछि
छेपारालाई लखेट्ने आफैँ छेपारो भएपछि
चिन्नुपर्नेले पनि कसलाई के–के भनेर चिन्नु ?
सबै हारालुछ गर्दै भेडीगोठमै समाहित भएपछि !
२.
कुनैदिन यस्तो थियोे, म तिमीलाई देखेर मक्खपर्थें
तिमी रङ्गीन सपना देखाउँथ्यौ, म त्यसैमा ढुक्कपर्थें
दहेजको प्रस्ताव राखेर सक्कली रूप देखायौ आज
पहिल्यै चिन्न सकेको भए त्यहीबेला ‘थुक्क’ गर्थेँ ।
३.
गीतार रेट्नेको हूलमा मादल ठोक्ने गाँडो लाग्छ
नयाँ भाँडो आएपछि पुरानो भाँडो ठाँडो लाग्छ
सामाजिक सञ्जालभरि प्रेमीहरूको भीड देख्दा
स्वास्नीलाई लोग्ने र लोग्नेलाई स्वास्नी घाँडो लाग्छ ।
४.
अब पनि कसैले कालोले छोपिएरै तिम्रो सामु पर्नु ?
अब पनि कसैले तिम्रासामु उभिएरै जीहजुरी गर्नु ?
दुनियाँले तिमीलाई ‘खानैका भकारी’ भनेर चिनेपछि
अब पनि कसैले तिमीलाई ‘श्रीमान्’ भनेरै आदर गर्नु ?
५.
एउटा खान बसेको हुन्छ भागमै हराएर
टुलुटुलु हेर्दै हुन्छ अर्को हृदय नै जलाएर
आपसमा बाँडचुँड गरेर नखाने यी अंशियार
अब आफैँ निख्रने भए आपसी डाहले गलाएर ।
– सुरेशकुमार पाण्डे
आजपनि कयौँ युवा जुवा मदिरामा लिन छन,
धेरैजसो रुढिवादी र कुसंस्कारको अधिन छन् ।
समाज परिवर्तन गर्ने कार्यमा हातेमालो नगर्दा,
कुसंस्कारकै पक्षमा जानि नजानि उभिन्छन् ।
हो त्यो बानि व्यहोराले बढि उत्पीडित हुने हुँदा,
क्रान्तिबाहक शक्ति नि उनैको बिच भेट्टिनछन् ।
सैद्धान्तिक राजनीतिक विचारमा परिपक्क भए,
यो पूँजीवादी व्यवस्थासमेत उनैले छिन् छन् ।
फौलादलाई थिचि रहँदा त्यो धारिलो भएपछि,
शोषक सामन्तिहरु यही धर्तिबाटै उम्किनछन् ।
क्रान्ति अपरिहार्य छ जो हुन्छ अत्यन्तै निर्दयी,
जजस्ले पसिना पिँउदैछन उनैको रगत पिँउछन् ।
-अमर सशी
भयो यो देशमा धेरै, जता हेर्यो उतै हत्या
छिनेको राष्ट्रको माटो, खुसी खोसी गरे सत्ता
भए सत्ता मुखी नेता, बनी स्वर्थी गरे घात
उठाए जातको हिंसा, छुटाई मित्रको साथ ।।
हरायो मित्रता राम्रो, भए जाली सबै गुण्डा
गरी गल्ती सधैं धोका, समाई हातमा झण्डा
लगाई फूलको माला, लिँदै आशा रहे जन्ता
बलत्कारी भयो मान्छे, बनी पापी गर्यो धन्दा ।।
मिले पैसा सबै गर्छन्, कुनै छैन् सीमा बाधा
इशारामा चलेका छन्, बढेका भ्रष्ट छन् गाढा
मिठा राम्रो वाद गर्छन्, अनौठा कामको धन्दा
बिगारे देशमा धैरै, भएका मार्ग छन् बन्द ।।
अहंकारी भएकाले, अरूको धर्म मास्दैछन्
छ कालो अर्थमा मस्ती, मिलेरै भ्रष्ट बन्दैछन्
भए लाल्ची सबै मान्छे, जता जान्छन् उतै भ्रष्ट
बनेका दुष्ट छन् पापी, जुटाए मस्त सम्पत्ति ।।
छन्द : विधाता
– विष्णु ठकुरी
उ बाहिरी सौन्दर्यको हिसाबले त्यति राम्री होइन, नराम्री पनि भन्न नमिल्ने, दुब्ली पातली, साधारण अनि सरल स्वभावकी मलाई खुबै मनपर्यो । मैले धेरै मन पराए पनि उसले मलाई मन पराउँथी या पराउँदिनथी मलाई थाहा भएन ।
हामी एउटै कक्षमा पढ्थ्यौ, तर स्कुल भिन्दा भिन्दै ।
एउटा सानो झोडाले छुट्टिएको केटा स्कूल र केटो स्कुल । हामी एउटै उमेरका थियौ सायद । नवौं श्रेणी पुग्दा मँैले उसलाई देखेको, भनौ मन पर्न थालेको तर कहिल्यै बोलाउने आँट भएन । त्यस समय गाडीहरु धेरै थिएनन् र टाढा–टाढाबाट पैदल नै स्कुल आउने जाने गरिन्थ्यो । उ पनि पैदल हिलकार्ट रोडबाट नै आउँथी । सिपाहीधुरा टुङ्ग दिलाराम सुनदह कताबाट आउँथी कुन्नि थुप्रै केटाहरू केटीहरू हुन्थे । तर उ भने केही अघि प्रायः एक्लै हुन्थी ।
उसलाई मन पराउन थालेपछि म पनि घरबाट अलि चाँडै आएर रेलवे लाइन भएर स्कुल आउने गर्थे । दुवै स्कुल एउटै समयमा लाग्ने हुँदा उ पनि उसको स्कुल जाने बाटोमा आइपुग्ने । उसको दर्शन पाएपछि म लुरुलरु स्कुल पुग्थेँ, ढुक्क भएर । किन हो कुन्नि उसलाई देखेपछि कक्षामा पुगेर पढ्ने जोश चल्थ्यो र पढाईमा ध्यान लगाउँथे । म जहिले पनि कक्षामा प्रथम हुन्थे । सधैं उत्साहित भएर पढ्ने गर्थे । प्रायः छात्रहरू मेघावी थिए र एकार्कामा प्रतिस्पर्धा हुने गथ्र्यो ।
उसँग कुनै बातचीत नै नभईकन एक बर्ष बित्यो, दुवै दशौं कक्षमा पुग्यौं । यसपाली भने उसले पनि मलाई हेरेर मुसुक्क हाँसे जस्तो लाग्यो । मेरो खुशीको सीमा रहेन । स्कुल पछि पनि म उसलाई हेर्न निस्कन्थे । अनि उ आफ्नो बाटो लाग्ने, म आफ्नो ।
देखादेख, हेराहेर त भयो तर नजिक भएर बात गर्न कहिल्यै आँट पनि आएन यात अनुकूल पनि भएन भौं । उप्रति मेरो माया र प्रेम दिनदिनै बढ्दै गइरहेको थियो, धेरै माया र प्रेमको कुराहरू भन्नु बाँकी थियो । मेरो सपना मेरो जपना उ नै थी । स्कुल सिद्धिने समय नजिक थियो ।
स्कुल फाइनलको परीक्षा पछि आ–आफ्नो गन्तव्य तिर लाग्नुपर्ने र एकदिन आँट गरेर एउटा सानो सादा कागजमा ‘मेरो धेरै माया छ तिमीलाई’ यति मात्र लेखेर एउटा आफ्नो पाठ्यपुस्तकमा चेपेर एउटी बहिनीको हातबाट दिन लाएँ । मन ढुकढुक भएथ्यो ।
अर्कोदिन कसैको हातबाट जवाफमा ‘हाम्रो पढने बेला हो ।’ भन्ने लेखिएको देखेर मन खिन्न भयो । आफैलाई दोषी पाएँ । आत्माग्लानी भयो र अब उसो उसलाई मेरो अनुहार कहिल्यै देखाउने छैन भनेर प्रण गरे । त्यसपछि म स्कुल आउँदा केही छिटो आउन थाले अनि स्कुलको मैदानको बारबाट चियाएर उसलाई याने मेरो सपनालाई चुपचाप हेर्ने एउटा नियम बन्यो तर, उसलाई आफ्नो अनुहार देखाइनँ । मलाई सधैं झैं न देख्दा उसको आँखाले मलाई नै खोजेको अनुभुत हुन्थ्यो प्रत्येक दिन । तर, म विवश थिए प्रण जो गरेको थिए । उसको हँसिलो मुहार अघि राखेर पढ्ने बानी बसेको थियो । उसैलाई सम्झेर एकहोरो भएर पढी रहन्थे म ।
ठण्डा महिनाको विदा पछि मार्चमा स्कुलको फाइनल परीक्षा पनि सकियो । परीक्षा फलपछि मलाई दार्जिलिङको सन्त जोशेफ कलेज जाने पक्का भएको थियो । रिजल्ट आयो मैँले तीनवटा विषयमा तारासहित डिस्टिङ्गसन् लिएर पास गरेछु । तर, उनी असफल भएको खबरले म ज्यादै दुखी भएँ । पढ्नमा त राम्रो नै थी, सायद मेरो कारणले नै उ आफ्नो पढाईमा ध्यान दिन सकिन कि ? आफैंले चै हाम्रो पढने बेला हो भनेर मलाई प्रोत्साहित गर्ने आफै नै हतोत्साही बनेँछ ।
म कलेज जान थाले उप्रतिको मेरो माया र प्रेम यथावत् मेरो मुटुमा अंकित थियो । अर्को वर्ष उसले परीक्षा पास गरेको खबर सुने, ढुक्क लाग्यो । साथै विशेष प्रशिक्षण लिन अन्त कतै गइसकेको पनि थाहा लाग्यो । अब भने बादल पन्छाएर या कुरोको चेपबाट चियाएर हेर्ने सम्भावना पनि रहेन ।
कलेजको अध्ययन सकियो, मलाई फेरि उच्च शिक्षा लिन काठमाडौं पठाइयो । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट मैले आफ्नो रुची अनुरूप शोधकार्यपश्चात वहीं उच्च पदमा नियुक्ति पाएँ । म काठमाडौं कै बासिन्दा बने । तर, म मेरो कर्मस्थल, बासस्थान जहीं भए पनि मेरो हसिलो, मेरो सपना उसलाई हृदयबाट निकाल्नु सकिनँ । तर किन ? यसको उत्तर मसित थिएन । म स्वयम् अचम्भित थिए ।
उ पनि काठमाडौं आएकी रहिछ । एकदिन विशाल बजारमा एक शिष्ट महिलासँग केही सामान हेर्देथी । टाढाबाट हेरे, उस्तै रहिछन्, साधारण सरल स्कुल पढ्दा जस्तै । साडी लगाएकी, निधारमा टीका सपक्क केश, कुनै बदलाव थिएन । एकक्षण धेरै रमाए । बोलाउन त सकिन, मेरो पहिलेदेखिकै कमजोरी नै यहि हो । विकल्प थिएन, लाचार म । किनमेल सिध्याएपछि एउटा ट्याक्सी चडेर उनी ओझेल भएको हेरिरहे ।
मैले पनि बिहे गरे । छोराछोरीहरू अनि नाता नातिनीहरूले घेरेको म बुढो मान्छे भइसकेको । उसको पनि घरजम भयो होला, म जस्तै बुढी भइहोली । किन–किन उसको सम्झना आइरहन्छ । संसार छोड्न अघि एकपल्ट देख्न पाए हुन्यो, यस्तैं के–के सोचेर बसिरहेथे । मेरी श्रीमती आएर के सोचेर बस्नु भाको भन्दा झस्केर केही होइन भन्न बाध्य भए । तर तिनले जिद्दी गरी, आजसम्म कसैसँग मेरो अछुन्न प्रेम कथाको प्रसंग साझा नगर्ने मान्छे म विगतका ति स्कुले जीवनमा कलिलो उमेरमा पलाएको माया प्रेम वृत्तान्त सुनाउन थाले । उ ट्वाल्ल परेर आँखामा आशु लिएर सुनिरही । एकक्षणमा उठेर उ भान्साघरमा गई अनि दश पन्ध्र मिनेटमा दुइ प्याला तातो चिया र केही तातो तातो पकौडा लिएर आई । मेरो छेवैमा बसेर भन्न थाली ‘उसो भए एकपल्ट दार्जिलिङ जाउँ न हामी र सोध खोज गरेर भेटौँला हुन्न । कसैले त अवश्यै बताउला नि ।’ मेरी स्वास्नीको कुरा सुनेर मन हल्का भयो र भने तिमी मेरो जिन्दगी उ मेरो सपना । मर्न अघि एकपल्ट उसको दर्शन होस् भन्ने सपना मसित नै बाँचेको छ । मसित नै मर्नेछ ।
उसले मलाई सम्झन्छ सम्झन्दैन जान्दिनँ तर, सधैं चोखो मनले सम्झेर बाँचेको छु म । भेटिहाले उसले मलाई चिन्लान् न चिन्लान् तर म अवश्यै ठम्याउनेछु । मैले मेरी श्रीमतीको हात समातेर भनेः ‘तिमी मेरो जिन्दगी हौ भने उ मेरो सपना अनि मेरो प्रेम ।
Bagbazar Kathmandu
Phone : 014226366, 014228298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : [email protected]
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2021 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies