काठमाडौं : राजसंस्था पुनर्स्थापनाको एजेन्डालाई जनताबाट आनुमोदन गर्ने प्रयासमा लागेको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) तीनकुने घटनापछि अप्ठ्यारोमा परेको छ । १५ चैतमा मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईं नेतृत्वको ‘राष्ट्र, राष्ट्रियता, धर्म, संस्कृति र नागरिक बचाउ महाअभियान’को ब्यानरमा राप्रपाका नेताहरूसहितको आन्दोलनले हिंसात्मक रूप लिएसँगै राप्रपाले आफ्नो एजेन्डामा समेत क्षति पुगेको निष्कर्ष निकालेको हो ।
४ चैतमा राष्ट्रिय पञ्चायतका पूर्वअध्यक्ष नवराज सुवेदीको नेतृत्वमा राजसंस्था पुनस्र्थापना संयुक्त जनआन्दोलन समिति गठन भएको थियो । पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहकै सक्रियतामा गठन भएको भनिएको सो समितिमा राप्रपाका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देन, वरिष्ठ उपाध्यक्ष रवीन्द्र मिश्र, महामन्त्री धवलशम्शेर जबरा, राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापा र राष्ट्र, राष्ट्रियता, धर्म, संस्कृति र नागरिक बचाउ महाअभियान नेपालका संयोजक दुर्गा प्रसाईंसहित ११ सदस्य बनाए पनि राप्रपाका अध्यक्ष लिङ्देनले आफूलाई नसोधी समितिमा राखिएको भन्दै उक्त जिम्मेवारी अस्वीकार गरेका थिए ।
तर, राप्रपाका नेताद्वय मिश्र र राणा सुवेदी नेतृत्वको अभियानमा सक्रियताका साथ भूमिका खेलेर राप्रपाको एजेन्डालाई स्थापित गर्ने सोचमा थिए । यो विषयमा राप्रपाका अधिकांश नेताहरूले नेताहरू रवीन्द्र र धवललाई फर्कन दबाब दिए पनि उनीहरूले पार्टीको निर्णयविपरीत १५ चैतमा तीनकुनेमा भएको हिंसात्मक आन्दोलनमा सहभागी भएपछि अहिले प्रहरी कस्टडीमा छन् ।
पूर्वराजा समर्थित विभिन्न संगठन मिलेर गरिएको हिंसात्मक आन्दोलनका मुख्य कमान्डर दुर्गा प्रसाईं थिए । प्रसाईंलाई राजतन्त्र पुनस्र्थापनाका लागि तेस्रो जनआन्दोलन परिचालन समितिका संयोजक पूर्वपञ्च नवराज सुवेदीले तीनकुने आन्दोलनको कमान्डर तोकेका थिए ।
प्रसाईं नेतृत्वको आन्दोलन अकस्मात हिंसात्मक बनेपछि उनी घटनास्थलबाट प्रहरीको सुरक्षा घेरा तोड्दै गाडी लिएर भागेका थिए । प्रसाईं अहिले प्रहरीको विशेष खोजीअन्र्तगत फरार सूूचीमा छन् । नवराज सुवेदी पनि अहिले नजरबन्दमै छन् ।
प्रसाईं नेतृत्वको आन्दोलनलाई अनौपचारिक समर्थन गरेको राप्रपाका लागि यो आन्दोलन अभिशाप बनेको छ । तीनकुने घटनामा नेता मिश्र र प्रतिनिधिसभा सदस्य धवलशम्शेरलाई सरकारले राजद्रोहको मुद्दा चलाएपछि राप्रपाको एजेन्डामाथि धक्का पुगेको नेताहरूले बताएका छन् ।
राजद्रोहको अभियोग पुष्टि भए अधिकतम २५ वर्षसम्मको कैद हुन सक्ने व्यवस्था छ । गत २५ फागुनमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह पोखराबाट काठमाडौं आउँदा देखिएको स्वागतको भीडपछि सरकार सतर्क बनेको थियो । अझै २ जनाको ज्यान लिने र ठूलो मात्रामा व्यक्तिगत सम्पत्ति क्षति हुनेगरी भएको तीनकुनेको हिंसात्मक घटनापछि राजावादीहरूको आन्दोलनप्रति सरकारको मात्र नभई आमनागरिकको नजरमा समेत नकारात्मक प्रभाव परेको नेताहरूले स्वीकार गरेका छन् ।
‘पार्टीका केही साथीहरूले पार्टी नै नवराज सुवेदीको अभियानमा लगेर मिसाउने प्रयास गर्नुभएको थियो, अध्यक्ष र मैले त्यसलाई रोक्यौं’, राप्रपाका वरिष्ठ उपाध्यक्ष बुद्धिमान तामाङले मध्यान्हसँग भने, ‘म त राजाको नुन खाएको मान्छे तर पनि साथीहरूलाई अलि सुझबुझपूर्ण ढंगले काम गरौं भनेको, मान्नुभएन । हाम्रा नेताहरूलाई थुनामा राखेर मुद्दा चलाइएको छ । यसमा हामी दुखी हुनु स्वाभाविक हो । यो घटनाले हाम्रो एजेन्डा र आन्दोलनलाई स्वाभाविक कमजोर पार्ने काम गरेको छ ।’
तीनकुने घटनामा सरकार पनि दोषी भएको दाबी गर्दै राप्रपाले आफ्ना नेताको रिहाइ र घटनाको छानबिन गर्न माग गरेको छ । यस घटनापछि राप्रपालाई राजसंस्था पुनर्स्थापनाको मूल एजेन्डा भन्दा पनि आफ्ना नेताहरूको रिहाइ र तीनकुने घटनाको छानबिन प्राथमिकतामा परेको देखिन्छ ।
नेताहरू घटनाको छानबिन गरी दोषी उपर कारबाही गर्नुपर्ने माग लिएर सरकारको ढोका ढकढक्याउन नेताहरू व्यस्त छन् ।
‘पार्टीले संस्थागत रूपमा कुनै निर्णय गरेर नेताहरूलाई आन्दोलनमा पठाएको थिएन’, राप्रपाका सहमहामन्त्री प्रकाश रिमालले भने, ‘तर, आफ्नो एजेन्डालाई सहयोग पुग्ने कार्यक्रम भएकाले नेताहरू व्यक्तिगत रूपमा आन्दोलनमा सहभागी भएका हुन् । त्यो आन्दोलन हाम्रो ब्यानरमा पनि भएको होइन । त्यस कारण हाम्रा नेताहरूलाई तत्काल छाडेर तीनकुने घटनाको छानबिन गरी दोषीमाथि कारबाही गर्नुपर्छ भनेका छौं ।’
राप्रपाले आगामी आन्दोलनलाई कसरी सशक्त बनाउने भन्ने छलफल गरेर अघि बढ्दै गएको राप्रपाले जनाएको छ ।
२६ चैतमा काठमाडौंमा प्रदर्शन गर्ने
यसैबीच राप्रपाले यही २६ चैतमा बाग्मती प्रदेशस्तरीय प्रदर्शन कार्यक्रम गर्दै छ । सो कार्यक्रमका लागि तीनकुने घटना तगारो बनेको नेताहरूले महसुस गरेका छन् तर पनि कार्यक्रमलाई अझ व्यापक बनाउने नेताहरूको भनाइ छ ।
‘पार्टीले पहिले नै तय गरेको ७ वटै प्रदेशस्तरीय कार्यक्रमअन्र्तगत बाँकी रहेको बाग्मती प्रदेशको यो कार्यक्रम हो’, राप्रपाका वरिष्ठ उपाध्यक्ष तथा सांसद बुद्धिमान तामाङले भने, ‘हामीले ६ वटा प्रदेशस्तरीय कार्यक्रम गरिसकेर बाग्मतीको कार्यक्रम २५ फागुनमै गर्ने तय भएको थियो । त्यस दिन राजालाई स्वागत गर्ने कायर्यक्रमसमेत रहेकाले स्थगन गरिएको र २६ चैतमा गर्ने तयारी गरेका हौं । हाम्रो आन्दोलन शान्तिपूर्ण हुुन्छ ।’
उक्त कार्यक्रमपश्चात् पार्टीले हिन्दु राष्ट्र घोषणा र राजसंस्था पुुनस्र्थापनाको आन्दोलनलाई नियमित गर्ने राप्रपाले जनाएको छ । ७ वैशाखदेखि अर्को चरणको आन्दोलन सुरु गर्ने पार्टीले निर्णय गरेको वरिष्ठ उपाध्यक्ष तामाङले जानकारी दिए ।
