अस्थिर यात्रामा बाबुराम

कान्ति न्यौपाने/मध्यान्ह

काठमाडौं : जनता समाजवादीबाट अलग भएर नेपाल समाजवादी पार्टी गठन गरेका डा. बावुराम भट्राईको राजनीतिक यात्रा अति नै अस्थिर भएको चर्चा चुलिन थालेको छ । पूर्वप्रधानमन्त्री समेत रहेका भट्टराई पटक पटक पार्टी फुटाउन,े पुर्नगठन गर्ने र कोहीसँग पनि लामो समय राजनीतिक यात्रामा हिँड्न नसक्ने देखिएपछि आलोचना चुलिएको हो । 

‘चुनावको नजिकै आएर पार्टी विघटन गर्नु भट्टराईको लागि ठूलो चुनौती हो, अब उनलाई नेपाली राजनीतिमा टिक्न थप संकट हुने देखिएको छ, यद्यपि माओवादी केन्द्रसँग एकताको कुरा पनि चुलिएको छ,’ राजनीतिक विश्लेषक डा. विष्णु दाहालले भने । उनले भट्टराईको बढ्ँदो अस्थिरताले राजनीतिक जीवनमा थप संकट पैदा गर्नसक्ने समेत बताएका छन् । 

त्यत्तिमात्रै होईन, जनता समाजवादीबाट अलग भएका भट्टराई पाँच दलीय सत्तागठबन्धनमा समेत अटाउन सकेका छैनन् । यद्यपि, पाँँच दलीय गठबन्धनमा आफ्नो दलको पनि हिस्सा रहने भन्दै उनले आफूपनि रहनुपर्ने अभिव्यक्ति पनि दिएका थिए । यद्यपि उनी अहिले सत्तागठबन्धनबाट पनि बाहिरिएका छन् । 

तर, उनकै पार्टीका एक नेता भने समाजवादी केन्द्र बनाएर अघि बढ्ने विषयमा छलफल भईरहेको दाबी गर्छन् । ‘पहिलो प्राथमिकता सत्ता गठबन्धन र समाजवादी केन्द्र नै रहेको छ, त्यसपछि मात्र एमाले तथा अन्य दल रहनेछन्’ उनले भने । साथै अन्त्यमा एमालेसँग चुनावी एकता गरेर जाने सम्भावना समेत बढेको उनको भनाई छ । 

पटक पटक देशका विभिन्न महत्वपूर्ण पदमा बसिसकेका बावुराम भट्टराईको यो चौथो पार्टी हो । २०३७ सालमा मोहनविक्रम सिंहको कम्युनिष्ट पार्टीबाट सदस्यता लिएर राजनीति सुरु गरेका भट्टराई २०४६ सालको जनआन्दोलनमा एउटा समूहको प्रवक्ता बनेरै काम गरेका थिए । अनि उनी २०५३ सालमा परिवर्तनका लागि भन्दै जनयुद्धमा सहभागी भए र २०५९ सालमा तत्कालीन सरकारले उनको टाउकाको मूल्य नै तोकेको थियो । त्यस्तै, २०६१ सालमा पार्टीको साधारण सदस्य रहनेगरि कारबाही भोगेका उनी २०६४ सालको चुनावमा भने गोरखाबाट विजयी भएका थिए । २०६५ सालमा प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारबाट अर्थमन्त्री बनेका उनी २०६८ सालमा प्रधानमन्त्री नै बनेका थिए । पुन २०७० मा गोरखाबाट विजयी भएका उनले २०७२ सालमा पार्टीबाट राजीनामा दिई ०७३ मै नयाँ पार्टी घोषणा गरेका थिए । 

तत्पश्चात् २०७४ सालको चुनावमा गोरखाबाट विजयी भएका उनले २०७६ मा संघीय समाजवादी फोरमसँग एकता गरि जनता समाजवादी पार्टी गठन गरेका थिए । तर, त्यहाँ पनि उनको मतभेद देखिएपछि पुन नेपाल समाजवादी पार्टी गठन गरेका छन् । भट्टराईको बढ्दोँ राजनीतिक अस्थिरता र मतभेदका कारण उनको राजनीतिक जीवन थप संकटउन्मुख हुने चर्चा चुलिएको छ । 

‘नेपाललाई दक्षिण एसियाकै धनी पुस्ताको रूपमा विकास गर्छौँ’

काठमाडौंः सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले आगामी १० वर्षभित्रमा नेपाललाई दक्षिण एसियाकै धनी पुस्ताको रूपमा विकास गर्ने बताएका छन् । 

बाल लेखिका गीत पछाईँद्वारा लिखित ‘प्रोटल’ नामक पुस्तकको विमोचन गर्दै सरकारका प्रवक्ता समेत रहेका मन्त्री कार्कीले नेपालाई धनी मुलुकका रूपमा विकास गर्नका लागि नेपाली नागरिक समाज, साहित्य र कलाकारितालगायत सम्पूर्ण क्षेत्रको उत्तिकै भूमिका हुने बताए । 

मन्त्री कार्कीले नेपाली साहित्यको क्षेत्रमा संरक्षण र विकासको निम्ति नयाँ पुस्तालाई प्रोत्साहन गर्नुपर्नेमा जोड दिए । नेपाललाई संसारमै सभ्य र सुन्दर देशको रूपमा चिनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ । 

अङ्गेजी भाषामा प्रकाशित उपन्यास ‘प्रोटल’ मा विज्ञानसम्बन्धी विषयलाई समावेश गरिएको छ । मन्त्री कार्कीले ‘प्रोटल’लाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसम्म पु¥याउन नेपाल टेलिभिजनले शुरु गर्न लागेको ‘एनटिभी वल्र्ड’मार्फत सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।

सरकारी वनको जग्गा एक बित्ता पनि अतिक्रमण हुन दिन्नः मन्त्री यादव

काठमाडौंः वन तथा वातावरणमन्त्री प्रदीप यादवले सरकारी वनको जमिन एक बित्ता पनि अतिक्रमण हुन नदिने बताएका छन् । 

सर्लाहीको ईश्वरपुर नगरपालिका–४ मा निर्मित सशस्त्र वनरक्षक व्यारेक भवनको आज उद्घाटन गर्दै उनले आफ्नो कार्यकालमा वनको जमिन कुनै पनि हालतमा अतिक्रमण हुन नदिने बताए। उनले भने, ‘हरियो वन नेपालको धन हो, आफ्नो कार्यकालमा सरकारी जमिन कसैलाई पनि हडप्न दिने छैन, वन माफियालाई कानूनी दायरामा ल्याउने छु ।’ 

यसैगरी मन्त्री यादवले सुकुम्बासीको नाममा गरिएको जग्गा अतिक्रमणलाई अतिक्रमणमुक्त गराएर सही व्यक्ति तथा वास्तविक सुकुम्बासीलाई मात्रै जग्गा उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता जनाए । उनले मन्त्रालयको निर्देशनबमोजिम वन–जङ्गलको संरक्षणका लागि काम गर्न वन रक्षकलगायत सबै कर्मचारीलाई निर्देशनसमेत दिए । 

वन रक्षकमा कम जनशक्ति भएको हुँदा नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरीसँग समन्वय गरेर गस्ती गर्नुपर्नेमा जोड दिनुहुँदै उनले अहिलेसम्म वनको संरक्षणमा नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले खेलेको भूमिकाको सराहनासमेत गरे । त्यसैगरी सर्लाही क्षेत्रमा भइरहेको वन अतिक्रमण र तस्करीलाई उन्मूलन गर्न सबै तह, तप्का तथा क्षेत्रबाट आवश्यक सहयोग मिल्ने मन्त्री यादवले  विश्वास व्यक्त गरे ।

गठबन्धनको सरकार थप एक वर्ष कायम रहे मुलुक श्रीलंकाको बाटोमा जान्छ : पोखरेल

काठमाडौं : नेकपा एमालेका महासचिव शंकर पोखरेलले वर्तमान गठबन्धनको सरकार थप एक वर्ष कायम रहे मुलुक श्रीलंकाको बाटोमा जाने ठोकुवा गरेका छन् । 

राष्ट्रिय जनसांस्कृतिक महासंघले शनिबार काठमाडौंमा आयोजना गरेको प्रशिक्षण कार्यक्रममा महासचिव पोखरेलले वर्तमान सरकार कायमै रहिरहे बिदेशी मुद्राको सञ्चिती शुन्य अवस्थामा पुग्ने र मुलुक श्रीलंकाको बाटोमा जाने बताएका हुन् ।

महासचिव पोखरेलले मूल्यवृद्धि नियन्त्रण गर्न नसकेर जनताको जीवन सहज बनाउने काममा सरकार पूर्ण रुपमा असफल भएको आरोप समेत लगाए । 

महासचिव पोखरेलले गठबन्धन मिलेर र एमाले एक्लै स्थानीय तहको चूनाव लड्दा पनि एमालेलाई जनताले अधिक साथ दिएको जिकिर गरे । 

उनले सत्ताको बिरोध र भण्डाफोरलाई तीव्र बनाए आगामी निर्वाचनमा एमालेका पक्षमा अधिकतम जनाधार निर्माण हुने दाबीसमेत गरे ।

प्रधानमन्त्री बनेर देशको विकास गर्न चाहन्छु : प्रकाशमान सिंह

काठमाडौं : नेपाली कांग्रेसका नेता प्रकाशमान सिंहले प्रधानमन्त्री बनेर नेपालको विकास गर्न चाहेको बताएका छन् । 

शनिबार काठमाडौंमा आयोजित एक कार्यक्रममा नेता श्रेष्ठले फर्स्ट म्यान बनेर देशको विकास गर्न चाहेको बताएका हुन् । 

उनले आफूले मौका पाए असल र लोभ नभएका नेताहरु ठाउँमा पुगेपछि देशको कसरी कायापलट हुन्छ भन्ने कुरा देखाइदिने दाबी समेत गरे ।

नेता सिंहले जनतालाई अधिकार दिलाउने काम कांग्रेसले गरेको भन्दै अबका दिनमा प्राप्त अधिकारलाई संस्थागत गर्दै देश विकास र आर्थिक उन्नतिको नेतृत्व पनि काँग्रेसले गर्ने बताए । 

उनले नेकपा एमालेले बहुमत ल्याएर सत्तामा जाँदासमेत काम गर्न नसकेको आरोप समेत लगाए ।

जसपाले देश र जनताको हित गर्न नसक्ने निष्कर्षसहित नयाँ पार्टी पुनर्गठन : बाबुराम भट्टराई

काठमाडौं : नवगठित नेपाल समाजवादी पार्टीका नेता एवम् पूर्वप्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले जनता समाजवादी पार्टी, नेपाल (जसपा) जातीय/क्षेत्रीय संकीर्णताको बाटोमा पतन हुने अवस्था आएपछि नयाँ पार्टी पुनर्गठन गर्नु परेको बताएका छन् ।

नेता भट्टराईले जसपाले देश र जनताको हित गर्न नसक्ने र यो पार्टी जातीय/क्षेत्रीय संकीर्णताको बाटोमा जाने निष्कर्षसहित आफूहरुले मुलुकको वैकल्पिक राजनीतिक शक्ति निर्माणको ध्येय पूरा गर्न नयाँ पार्टी पुनर्गठन गर्न बाध्य हुनु परेको बताएका हुन् । 

ललितपुरको बालकुमारीमा शनिबार शुरु भएको पार्टी केन्द्रीय समितिको प्रथम बैठकमा बोल्दै उनले पार्टीको वैधानिकतालाई पूरा गर्दै आगामी कार्यभार तय गर्ने बैठकको मूल एजेन्डा रहेको पनि स्पष्ट पारे । 

नेता भट्टराईले आगामी निर्वाचनमा नजिकका विचार मिल्ने राजनीतिक शक्तिहरुसँग चुनावी तालमेल र गठबन्धनका लागि प्रयास गर्ने पनि बताए । 

जनताका मुद्दाहरुलाई चुनावको क्रममा महत्वपूर्ण ढंगले उठाउने उल्लेख गर्दै उनले ती विषयहरुमा गम्भिर छलफल गरी पार्टीको कन्द्रीय समिति बैठकले आवश्यक निर्णय लिने बताए । 

नेता भट्टराईले आफ्नो पार्टीले समावेशिता, संघीयता, सुशासन, समृद्धि र समाजवादको लक्ष्य प्राप्त हुन सक्छ भन्ने मान्यता अघि सारेको उल्लेख गर्दै त्यसलाई पूरा गरी मुलुकको वैकल्पिक राजनीतिक शक्ति बन्ने विश्वास समेत व्यक्त गरे ।

संविधानको रक्षाका लागि तालमेल आवश्यक : नेता कोइराला

चितवन : नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य डा शशांक कोइरालाले संविधानको रक्षाका लागि प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनमा गठबन्धन दलहरुबीच तालमेल आवश्यक भएको बताएका छन् ।

सञ्चारकर्मीसँग आज चितवनमा कुराकानी गर्दै उनले कांग्रेससित निर्वाचनमा एक्लै लड्न सक्ने तागत भए पनि संविधानको रक्षा, देशको बिकास र स्थिरताका लागि तालमेल गर्नुपरेको बताए ।

उनले भने, “सरकार पनि गठवन्धनको छ । गठवन्धनबाट निर्वाचनमा जाँदा सहज हुन्छ ।” तालमेल गरेर निर्वाचनमा जाँदा कांग्रेसले एक सय सिट पाउनु पर्ने उनको दाबी छ । 

तालमेलमा के हुन्छ भन्ने कुरामा अहिले भन्न नसकिने भन्दै उनले थपे “एमालेसँग प्रतिस्पर्धा गर्नका लागि एक हुनु पर्‍यो ।” अहिलेको परिस्थितिमा सबै दलहरु कोही न कोही संग सहकार्य गरेर मात्रै निर्बाचनमा आउने उनको भनाइ थियो ।

संविधान र एमाले अध्यक्ष ओलीको प्रतिगमनको विरुद्धमा एक भएका दलहरु एक ठाउँमा भएर निर्वाचनमा जाँदा राम्रो हुने कोइरालाले बताए । 

यसैबीच नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य प्रदिप पौडेलले आगामी निर्वाचनमा कांग्रेसका उम्मेदवारहरुलाई कसरी बलियो बनाउने भन्ने बिषयमा सोच्ने समय आएको बताए । उनले भने, “टिकट बितरण देखि उम्मेदवारलाई बिजयी गराउने सम्मको रोडम्याप अहिले देखिनै बनाउनु पर्छ ।” 

देशलाई स्थिर सरकार दिनका लागि पनि पदाधिकारीहरु जिम्मेवार भएर प्रस्तुत हुनु पर्ने उनको भनाइ थियो ।

गठबन्धनलाई एउटै चुनाव चिह्न रोज्ने सुविधा

शिवराज परियार/मध्यान्ह

काठमाडौं : राजनीतिक दलहरुले आगामी प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको चुनावमा गठबन्धन गरेर एउटै चुनाव चिन्हबाट चुनाव लड्न चाहे त्यो सुविधा पाउने भएका छन् । 

निर्वाचन आयोगका अनुसार एउटै चुनाव चिन्हमा प्रतिस्पर्धा गर्न चाहने दुई वा दुई भन्दा बढी दलले अग्रिम सूचना दिनुपर्ने हुन्छ । गठबन्धन बनाएर चुनावमा जाने पक्कापक्की गरेका दलहरुबीच एउटै चिन्हमा चुनाव लड्नेबारे छलफल चलिरहेका बेला आयोगले यस्तो सुविधा दिने बताएको हो । एउटै चुनाव चिन्ह लिन चाहनेका लागि आइतबारदेखि साउन ३१ गतेभित्र आवेदन दिनुपर्ने सूचना जारी भएको छ । जारी सूचना अनुसार साउन ३१ गतेभित्र आवेदन दिने एउटै चुनाव चिह्नमा चुनाव लड्ने भनेर निवेदन दिने दुई वा दुई भन्दा बढी दलले एउटै चुनाव चिह्न रोज्ने सुविधा प्राप्त गर्नेछन् । 

निर्वाचन आयोगका प्रवक्ता शालिग्राम पौडेल भन्छन्, ‘दुई वा दुई भन्दा बढी दलले एउटै चुनाव चिन्हमा प्रतिस्पर्धा गर्ने भए त्यसको जानकारी आयोगलाई दिनुपर्छ ।’

पौडेलका अनुसार राजनीतिक दलहरुले साउन ३१ गतेसम्म संघमा लड्ने भए संघ र प्रदेशमा लड्ने भए प्रदेशका लागि आवेदन दिनुपर्नेछ । 

दल दर्ताको लागि निवेदन दिँदा राजनीतिक दलको विवरण, दलको केन्द्रीय कार्यकारिणी समिति, प्रदेश र जिल्ला समितिका पदाधिकारी तथा सदस्यको संख्या, दलले वार्षिक लेखापरीक्षण प्रतिवेदन पेश गरेको मिति र दलको केन्द्रीयस्तर र प्रदेशस्तरको कार्यकारिणी समितिको पछिल्लो निर्वाचन भएको मिति समेत उल्लेख गर्नुपर्नेछ ।

आम चुनाव २०७९ : दल दर्ता आह्वान

मुकुन्द लामिछाने/मध्यान्ह

काठमाडौं : सरकारले आगामी मंसिर ४ गते आमचुनाव घोषणा गरेको भोलिपल्टै निर्वाचन आयोगले दल दर्ता आह्वान गरेको छ । सूचना निकालेर आयोगले आगामी ४ मंसीरमा हुने प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनका लागि राजनीतिक दलहरुलाई दर्ता हुन आह्वान गरेको हो । आयोगका अनुसार ३१ साउनभित्र दर्ता गरिसक्नुपर्नेछ । 

आयोगले चुनावी प्रयोजनका लागि दल दर्ता गर्न आह्वान गर्दै भनेको छ, ‘श्रावण २२ गते देखि २०७९ साल श्रावण ३१ गतेसम्म कार्यालय समयभित्र राजनीतिक दल सम्बन्धी नियमावली, २०७४ को अनुसूची १२ बमोजिमको ढाँचामा निर्वाचन आयोग, कान्तिपथ, काठमाडौं स्थित कार्यालयमा दल दर्ताका लागि निवेदन दिन सूचित गरिएको छ ।’ दल दर्ताको निवेदन दिँदा दलको विवरण, दलको केन्द्रीय, प्रदेश र जिल्ला समितीका पदाधिकारीको विवरण र संख्या अनि वार्षिक लेखापरीक्षण प्रतिवेदन साथमा बुझाउनुपर्नेछ । 

आयोगले केन्द्रीय र प्रदेश स्तरको समितिको पछिल्लो निर्वाचन भएको मिति समेत उल्लेख हुनुपर्ने भनेको छ । यस्तै दल दर्ताका लागि प्रतिनिधिसभाको छुट्टै अनि प्रदेशसभाका लागि हरेक प्रदेशका लागि छुट्टाछुट्टै निवेदन दिनुपर्नेछ । आयोगका अनुसार दल दर्ताका लागि सार्वजनिक विदाको दिन समेत कार्यालय खुला हुनेछ । 

यो सँगै निर्वाचन आयोगले चुनावी तालिका अगाडि बढाएको छ । अब आयोगले मतदाता नामावली प्रकाशन, समानुपातिक तर्फको बन्द सूची निर्माण, दलहरुलाई चुनाव चिन्ह प्रदान, उम्मेदवारी दर्ता, मतदान केन्द्र निर्धारण लगायत तालिका सार्वजनिक गर्नेछ । आयोगले सरकारलाई १२० दिनको समय राखेर चुनाव घोषणा गर्न सुझाव दिएको थियो । आयोगले चुनावको मिति समेत प्रस्ताव गरेको थियो । 

तर आयोगले प्रस्ताव गरेअनुसार २ मंसिरमा चुनावको मिति घोषणा भएन । तर सरकारले १०८ दिनको समय मात्रै दिएपछि चुनावी तालिकामा केही हेरफेर हुने देखिन्छ । प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलियाले भने सरकारले घोषणा गरे बमोजिम चुनाव हुने बताइसकेका छन् । 

सत्ता गठबन्धनः भागबण्डा मिलाउन कार्यदल

काठमाडौं : सत्तारुढ पाँच दलीय गठबन्धन आसन्न प्रदेश र संघीय चुनावमा पनि एक भएर जाने भएका छन । सरकारले बिहीबार ४ मंसिरमा प्रदेश र प्रतिनिधि सभा निर्वाचन गर्ने मिति घोषणा गरेको थियो । भोलिपल्ट शुक्रबार नै सत्ता गठबन्धनमा रहेका दलका शीर्ष नेताहरु बसेर गठबन्धन गर्ने ओपचारिक निर्णय लिएका हुन् ।

योसँगै स्थानीय तहको चुनावमा तालमेल गरेका कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी, जसपा र राष्ट्रिय जनमोर्चाले आम चुनावमा पनि गठबन्धन गर्ने पक्का भएको छ । यो सँगै गठबन्धन सिट बाँडफाँडमा केन्द्रीत भएको छ । यसका लागि कार्यदल नै गठन गरेर नेताहरु अघि बढेका छन । कार्यदलका ११ जना सदस्य छन । 

कांग्रेसबाट कृष्णप्रसाद सिटौला, महामन्त्री गगनकुमार थापा र ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की छन् भने माओवादी केन्द्रबाट वर्षमान पुन र जर्नादन शर्मा छन् । नेकपा (एकीकृत समाजवादी)बाट उपाध्यक्ष प्रमेश हमाल र महासचिव बेदुराम भुसाल, जनता समाजवादी पार्टीबाट रामसहाय यादव, रकम चेम्जोङ र राष्ट्रिय जनमोर्चाबाट हिमलाल पुरी र आनन्द शर्मा सदस्य छन् । कार्यदललाई कुन दलले कति सिट लिने भनेर साउन अन्तिमसातासम्म सिफारिस गर्न भनिएको छ ।

प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा बसेको गठबन्धनको बैठकपछि कांग्रेस नेता ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले तालमेलको गृहकार्य सुरु भएको बताए । ‘तालमेलका निम्ति बैठकहरु बस्छ, छलफल हुन्छ । यसलाई व्यवस्थित र न्यायपूर्ण गर्ने सहमति भएको छ ।’ 

पाँच दल एक भएर चुनावमा जाने निर्णयमा पुगिसक्दा नेकपा एमालेको औपचारिक केही आएको छैन । बरु एमाले नेताहरु गठबन्धन विरुद्ध कसरी लड्ने भनेर रणनीति बनाउँदै छन । 

नेताहरुका अनुसार नागरिकलाई फरक फरक बिचारको तालमेल गलत हो भनेर भोट तान्ने एमालेको प्रयास हुनेछ । यही कुरा एमालेका नेता डा.भीम रावलले  बताएका छन । विपरीत सिद्धान्त हुँदाहुँदै गठबन्धनका दलहरुले आगामी निर्वाचनमा तालमेल गर्नु संविधान विपरीत हुने उनको भनाइ छ ।

काठमाडौंमा आयोजित एक अन्तरक्रियामा बोल्दै नेता रावलले भने, ‘पाँचदलीय गठबन्धनका बैठकहरु हेर्दा ती राजनीतिक दलहरुले विपरीत सिद्धान्त हुँदा हुँदै पनि तालमेल गर्ने कुरा अगाडि सारेको छ । यसरी आम निर्वाचनमा विपरित सिद्धान्त भएका राजनीतिक दलहरुले तालमेल गर्ने कुरा यो नेपालको संविधानको धारा २६९ को विरुद्धमा छ ।’