– उत्तम कार्की
संसारको इतिहास हेर्दा फौजी युद्धको क्रममा हारेको पक्षले जित्ने पक्षसँग आत्मसमर्पण गर्दै आएको पाइन्छ । यदि युद्धमा कुनै पक्षको हार वा जित भएन भने त्यस्तो अवस्थामा समझदारीको मार्ग वा अनन्तः युद्धको मार्गमा दुबै पक्ष अगाडि बढ्ने गरेको देखिन्छ । तर नेपाली राजनीतिमा यतिबेला एउटा अनौठो घट्ना घट्न पुग्यो । तत्कालिन एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालको समूहले ओली समूहसँग राजनैतिक, वैचारिक र कार्यक्रमिक रुपमा लडाईं लड्ने क्रममा पार्टीको ९ औं महाधिवेशनमा आफ्नै विचार पारित गर्न सफल भयो, तर नेतृत्व र केन्द्रिय समितिमा ओली समूहको बहुमत हुन पुग्यो । यो आँफैमा एउटा अनौठो घट्ना थियो । एमालेको ९ औं महाधिवेशनले एउटा पक्षको विचार र अर्को पक्षलाई नेतृत्वमा निर्वाचित गरेको थियो ।
संविधान निर्माणपश्चात भएको पहिलो निर्वाचनमा तत्कालिन एमाले–माओवादीले रणनीतिक रुपमा चुनावी गठबन्धन निर्माण गरे । चुनावमा गठबन्धन र चुनावपछि पार्टी एकताको सहमती भयो । निर्वाचनमा गठबन्धनले झण्डै २ तिहाई जित हासिल गरेसँगै ओलीको नेतृत्वमा सरकार बनाउँदै ओली–प्रचण्ड अध्यक्षताको विशाल नेकपाको निर्माण भयो ।
त्यसपछि एमाले माओवादीको एकतापश्चात बनेको नेकपा र सरकार सञ्चालनमा प्रचण्ड सँग मिलेर माधव समूहले ओली समूह विरुद्धको लडाईंलाई निरन्तरता दियो । ओली नवनिर्मित नेकपामा अल्पमतमा पर्न थाले । राजनैतिक र संवैधानिक रुपमा माधव समूह पक्षले ओली समूह पक्षलाई पटक–पटक पराजित ग¥यो । यतिमात्रै भएन नेकपा भित्रको प्रचण्डमाधव समूहले ओलीलाई पार्टी सदस्यताबाट निस्कासित गरेर भिन्नै पार्टीको अभ्यास समेत गर्यो । तर सर्वोच्चमा नेकपा निर्माणको क्रममा परेको पार्टीको नामसम्बन्धी मुद्धाको फैसलाले नेकपालाई खारेज गरिदियो । यहिँनेर एमालेमा दोस्रो अचम्मको घट्ना भयो । ओलीलाई सदस्यताबाट निस्कासन गरेकाहरु पुनः ओलीको अध्यक्षतामा एमालेमा नै फर्किने विषयमा छलफल गर्न थाले ।
ओलीको अध्यक्षतामा सञ्चालन भएको पार्टीमा फर्किने कुरा माधव समूहलाई सहज थिएन् । किनकी त्यहाँको केन्द्रिय समितिमा ओलीपक्षको बहुमत थियो । सर्वोच्चको निर्णयसँगै माधव समूहमा रहेका धेरै नेताकार्यकर्ताहरु चुपचाप हुन थाले । सहमतीको लागि धेरै प्रकारका छलफलहरु भए । पुनः एमालेनै निर्माण गर्न सफल भएका ओलीले माधव समूहसँग समिक्षा गरेर सम्झौता गर्न चाहेनन् । समय लम्बिदै जाँदा माधव समूहमा रहेका धेरै नेताहरु थाक्दै गए र अन्तिममो एउटा ठुलो हिस्साले कुनै राजनैतिक समिक्षा वा सम्झौता बिना नै ओली समूहसँग आत्मसमर्पण गर्न पुग्यो । जसलाई नेपाली राजनीतिमा एउटा अनौठो आत्मसमर्पणबादी प्रवृत्तिको रुपमा ब्याख्या गर्न थालिएको छ ।
माधव समूहबाट ओलीसँग आत्मसर्पण गर्नेहरु केही समय १० भाइको नामबाट परिचित भए । केही समय त्यो १० भाइले एमालेमा आफ्नो भिन्न पहिचान कायम राख्ने प्रयत्न गर्न खोज्यो । तर ओलीले उनिहरुमाथि विभाजनको नीति अख्तियार गरेर बिभाजन गराउन सफल भए । महाधिवेशनसम्म पुग्दा १० भाइको समूह यसरी छिन्नभिन्न भयो कि ओली समूहमा बिलय हुन नसके राजनैतिक अस्तित्व नै जोखिममा पर्ने स्थिति पैदा भयो । भीम रावल, घनश्याम भुसाल, भिम आचार्य र टंक कार्की बाहेक सबैले आफुहरुलाई ओलीको नेतृत्वमा नै अगाडि बढाउने निर्णय गरे । महाधिवेशनमा झण्डै १५ प्रतिशत मतका साथ ओलीविरुद्ध संघर्ष गर्दै आएको समूहको औपचारिक रुपमा पराजय भयो ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies