काठमाडौंः इस्लामाबादस्थित सेन्टर फर रिसर्च एन्ड सेक्युरिटी स्टडिज (सिआरएसएस) ले जारी गरेको नयाँ प्रतिवेदन अनुसार पाकिस्तानमा पछिल्लो तीन महिनामा आतङ्कवादी आक्रमण र सैन्य कारबाहीमा तीव्र वृद्धि भएपछि कम्तीमा ९०१ जनाको मृत्यु भएको छ ।
प्रजुलाईदेखि सेप्टेम्बरसम्म ३२९ हिंसाका घटनामा ९०१ जनाको मृत्यु र ५९९ जना घाइते भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । यो अघिल्लो तीन महिनाको तुलनामा ४६ प्रतिशतभन्दा बढी हो ।
यस वर्ष अहिलेसम्म पाकिस्तानमा दुई हजार ४१४ जनाको मृत्यु भइसकेको छ । यो गत वर्षको सम्पूर्ण वार्षिक मृत्युभन्दा लगभग बराबर छ । सन् २०२५ मा अझै तीन महिना बाँकी रहेका कारण विज्ञहरूले यसलाई एक दशकमा सबैभन्दा घातक वर्षहरूमध्ये एक बन्न सक्ने भविष्यवाणी गरेका छन् ।
प्रतिवेदनले हिंसाको ढाँचामा पनि परिवर्तन देखाएको छ । गत वर्ष अधिकांश मृत्यु आतङ्कवादी आक्रमणका कारण भएका थिए । तर यस वर्ष आधाभन्दा बढी मृत्यु सेना र प्रहरीको कारबाहीबाट भएको छ । जुलाईदेखि सेप्टेम्बरसम्मको कुल मृत्युमध्ये ५७ प्रतिशत आतङ्कवादी, २४ प्रतिशत नागरिक र १८ प्रतिशत सुरक्षाकर्मी रहेका छन् ।
खैबर पख्तुनख्वा (केपी) र बलुचिस्तान प्रान्तले देशमा भएको हिंसाको ठूलो हिस्सा भोगेका छन् । केपीमा ६३८ जनाको मृत्यु भएको छ । त्यहाँ २०० भन्दा बढी हिंसाका घटना भएका थिए । बलुचिस्तानमा कुल २३० जनाको मृत्यु भएको छ, जसमा अधिकांश पाकिस्तानी सैन्य कारबाहीका कारण भएको हो । सिन्ध प्रान्तमा पनि हिंसामा वृद्धि देखिएको छ । अघिल्लो अवधिमा आठ जनाको मृत्यु भएकोमा यस पटक २१ जनाको मृत्यु भएको छ ।
नागरिक मृत्युको सङ्ख्या बढ्दो छ । गत हप्ता खैबर पख्तुनख्वाको तिराह उपत्यकामा पाकिस्तानी वायुसेनाको आक्रमणमा महिला र बालबालिकासहित २१ जनाको मृत्यु भएको थियो । पाकिस्तान प्रशासित जम्मू–काश्मीरमा भ्रष्टाचार र खराब जीवन अवस्थाको विरोधमा प्रदर्शन गर्दा कम्तीमा १० प्रदर्शनकारीको मृत्यु भएको छ ।
आइतबार सिन्धको शिकारपुर जिल्लामा रेल ट्र्याकमा भएको विस्फोटमा सात जना घाइते भए, जसले जाफर एक्सप्रेसका चार कोच लिकबाट खसाएको छ । प्रतिवेदन अनुसार आतङ्कवादीहरूले सबैभन्दा धेरै मृत्युको सामना गरे पनि अधिकांश आक्रमणमा नागरिकहरू मुख्य लक्ष्य थिए ।
एक सय २३ आक्रमण सर्वसाधारणलाई, १०६ सुरक्षा फौजलाई र करिब १०० आतङ्कवादीलाई लक्षित गरिएको थियो । सुरक्षाकर्मीमा २०९ र आतङ्कवादीमा ३५ को तुलनामा ३५५ जना सर्वसाधारण घाइते भएका छन् ।
सिआरएसएसको प्रतिवेदनले पाकिस्तानको बिग्रँदै गएको सुरक्षा अवस्थाको गम्भीर चित्रण गरेको छ । यदि हालको प्रवृत्ति यस्तै रह्यो भने सन् २०२५ एक दशकमा पाकिस्तानको सबैभन्दा घातक वर्षहरूमध्ये एक बन्न सक्ने सम्भावना छ । एजेन्सी