काठमाडौंः विदेशी मुद्रा संञ्चिति बढेर ऐतिहासिक अवस्थामा पुगेको छ । वैदेशिक रोजगारमा गएकाले पठाउने विप्रेषणको आकार बढ्दै जानुका साथै मुलुकबाट बाहिरिने भन्दा भित्रिने विदेशी विनिमय मुद्राको आकार बढ्नु, शोधनान्तर निरन्तर वचतमा हुँदा विदेशी मुद्रा सञ्चितिको आकार चुलिएको हो । 

नेपाल राष्ट्र बैंककाअनुसार २०८२ असार मसान्तमा २६ खर्ब ७७ अर्ब ६८ करोड रुपैयाँ बराबर रहेको कुल विदेशी विनिमय सञ्चिति ७.६ प्रतिशतले वृद्धि भइ २०८२ भदौ मसान्तमा २८ खर्ब ८१ अर्ब ३५ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । अमेरिकी डलरमा यस्तो सञ्चिति २०८२ असार मसान्तमा १९ अर्ब ५० करोड रहेकोमा २०८२ भदौ मसान्तमा ४.७ प्रतिशतले वृद्धि भइ २० अर्ब ४१ करोड पुगेको छ । कुल विदेशी विनिमय सञ्चितिमध्ये नेपाल राष्ट्र बैंकमा रहेको सञ्चिति २०८२ असार मसान्तमा २४ खर्ब १४ अर्ब ६४ करोड रहेकोमा २०८२ भदौ मसान्तमा ६.९ प्रतिशतले वृद्धि भइ २५ खर्ब ८२ अर्ब ३८ करोड पुगेको छ । 

बैंक तथा वित्तीय संस्था (नेपाल राष्ट्र बैंकबाहेक) सँग रहेको विदेशी विनिमय सञ्चिति ०८२ असार मसान्तमा २ खर्ब ६३ अर्ब ४ करोड रहेकोमा २०८२ भदौ मसान्तमा १३.७ प्रतिशतले वद्धि भइ २ खर्ब ९८ अर्ब ९७ करोड कायम भएको छ । २०८२ भदौ मसान्तको कुल विदेशी विनिमय सञ्चितिमा भारतीय मुद्राको अंश २२.५ प्रतिशत रहेको नेपाल राष्ट्र बैंकको प्रतिवेदनले देखाएको छ । 

राष्ट्र बैंकका अनुसार आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को साउन–भदौंको आयातलाई आधार मान्दा बैंकिङ क्षेत्रसँग रहेको विदेशी विनिमय सञ्चिति १९ दशमलव ७ महिनाको वस्तु आयात र १६ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न पर्याप्त रहने देखिन्छ । २०८२ भदौ मसान्तमा विदेशी विनिमय सञ्चितिको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन, कुल आयात र विस्तृत मुद्राप्रदायसँगका अनुपातहरू क्रमशः ४७ दशमलव २ प्रतिशत, १३३ दशमलव १ प्रतिशत र ३६ दशमलव ६ प्रतिशत रहेका छन् । २०८२ असार मसान्तमा उक्त अनुपातहरू क्रमशः ४३ दशमलव ८ प्रतिशत, १२८ दशमलव १ प्रतिशत र ३४ दशमलव १ प्रतिशत रहेका थिए ।

नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार विप्रेषण आप्रवाह नेपाली रुपैयाँमा ३३.१ प्रतिशत र अमेरिकी डलरमा २७.६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । २०८२ सालको भदौ महिनामा मात्र १ खर्ब ७४ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ बराबरको विप्रेषण आएको छ । निर्यात ८८.६ प्रतिशत र आयात १६.२ प्रतिशतले वृद्धि भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । यस अवधिमा नेपाल सरकारको कुल खर्च १ खर्ब ८० अर्ब १७ करोड र राजश्व परिचालन १ खर्ब ५७ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ भएको छ । 

विस्तृत मुद्राप्रदाय ०.३ प्रतिशतले बढेको छ भने वार्षिक विन्दुगत आधारमा यो वृद्धि १२.४ प्रतिशत पुगेको छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको निक्षेप परिचालन ०.५ प्रतिशत र निजी क्षेत्रका कर्जामा ०.९ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । अन्तरबैंक कारोबारको भारित औसत ब्याजदर २.७५ प्रतिशत र ९१ दिन अवधिको ट्रेजरी बिलको ब्याजदर २.१३ प्रतिशत रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । त्यस्तै, वाणिज्य बैंकहरूको निक्षेपको औसत ब्याजदर ३.९६ प्रतिशत र कर्जाको ब्याजदर ७.६६ प्रतिशत रहेको उल्लेख गरिएको छ ।