काठमाडौं : नवनियुक्त श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शेरबहादुर कुँवरले नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघसँग सहकार्य गरी वैदेशिक रोजगार क्षेत्रमा रहेका समस्याको समाधान खोज्ने बताएका छन् ।
नवनियुक्त मन्त्री कुँवरलाई बधाई तथा कार्यकाल सफलताको शुभकामना व्यक्त गर्न संघको नेतृत्वमा गएका वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरूलाई बिहीबार मन्त्रालयमा सम्बोधन गर्दै मन्त्री कुँवरले उक्त कुरा बताएका हुन् । यसअघि मन्त्रालयमा नयाँ मन्त्री नियुक्त भएपछि एक्लाएक्लै पुगेर बधाई तथा कार्यकाल सफलताको शुभकामना दिने गरेका व्यवसायीहरूले अहिले भने संघको नेतृत्वमा एकमुष्ट बधाई दिएका हुन् ।
संघका तर्फबाट संयोजक विमलप्रसाद ढकालले वैदेशिक रोजगारका क्षेत्रमा समाधान हुन नसकेका समस्या राखेपछि मन्त्री कुँवरले मन्त्रालयको टिम र व्यवसायीसँग सहकार्य गरेर अघि बढ्ने बताए । आन्तरिक रोजगारी र वैदेशिक रोजगारी दुबै क्षेत्रमा रहेका समस्याको समाधान खोज्नुपर्ने अवस्था रहेकोले गम्भीरताका साथ गृहकार्य गर्ने भन्दै मन्त्री कुँवरले पार्टीले फिर्ता बोलाएको दिन फिर्ता हुनुपर्ने भएकाले गर्नुपर्ने काम तदारुकताका साथ अघि बढाउने बताए ।
शुभकामनाका लागि संघ संयोजक ढकालको नेतृत्वमा गएको टोलीमा संघ तदर्थ समितिका सदस्य दिलप्रसाद पोखरेल, प्रेमबहादुर कटुवाल, रघुनाथ पुरी र वाइबी राई, नेपाली कांग्रेसको शुभेच्छुक संस्थाको हैसियतमा रहेको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एशोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनाल र चिरञ्जीवी बस्याल, नेकपा एमाले निकट प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्च नेपालका अध्यक्ष राजेन्द्र भण्डारी र महासचिव जनक रावल, नेकपा एकीकृत समाजवादी निकट एकीकृत वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संगठनका अध्यक्ष सन्तकुमार लामा र महासचिव मधुकर रिजाल, वैदेशिक रोजगार व्यवसायी गणतान्त्रिक मञ्चका महासचिव कुन्छा दोर्जे डिमडोङ र नेकपा माओवादी केन्द्रका केन्द्रीय सदस्य एवं वैदेशिक रोजगार इन्चार्ज लक्ष्मण पन्त, संघीय समाजवादी पार्टी निकट समाजवादी वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका अध्यक्ष अख्तर हुसेन र महासचिव हृदय नारायण दासलगायतका व्यवसायी सहभागी थिए ।
संयोजक ढकालले सय जना कामदार वैदेशिक रोजगारीमा पठाउन नसकेका म्यानपावर कम्पनीको इजाजतपत्र नवीकरण गर्ने सम्बन्धमा तत्काल बाधा अड्काउ फुकाउ आदेश जारी हुनुपर्ने आम व्यवसायीको माग रहेकोे भन्दै नवनियुक्त मन्त्री कुँवरको ध्यानाकर्षण गराएका थिए ।
जवाफमा मन्त्री कुँवरले ऐनमा नै संख्या तोकेर वैदेशिक रोजगारमा कामदार पठाउनुपर्ने व्यवस्था मुर्खतापूर्ण भन्दै त्यस विषयमा मन्त्री नियुक्त हुनुअगावै जानकार रहेकाले समस्याको समाधानका लागि तदारुकताका साथ पहल गर्ने आश्वासन दिएको भेटमा सहभागी मञ्चका महासचिव डिमदोङले बताए ।
मन्त्री कुँवरले सय जना कामदार वैदेशिक रोजगारीमा पठाउन नसकेका म्यानपावर कम्पनीको इजाजतपत्र नवीकरण गर्ने सम्बन्धमा निर्णय गरी रायका लागि बिहीबार कानून मन्त्रालय पठाएको भनिएको उक्त निर्णय शुक्रबार मात्रै पठाएको संयोजक ढकालले बताए । ‘बिहीबार पनि मन्त्रालयले कानून मन्त्रालयमा राय मागेको तर उक्त राय संख्या सयको विषयमा नभई वैदेशिक रोजगार ऐन संशोधनका लागि भएको पाइयो, तर त्यो भन्दा अर्जेन्ट संख्या सय सम्बन्धी हो भनेर मन्त्रीको ध्यानाकर्षण गराएका छौं,’ संयोजक ढकालले भने ।
कानून मन्त्रालयले केही नेपाल ऐन संशोधन गर्ने विधेयक वर्षे अधिवेशनमा पेश गर्ने तयारी गरेकोे छ । त्यसमा वैदेशिक रोजगार ऐनका केही प्रावधान पनि समेटिएको बताइएको छ ।
काठमाडौं : वैदेशिक रोजगार विभागले म्यानपावर कम्पनीको इजाजतपत्र नवीकरण अनलाइनमार्फत गर्ने भएको छ । गत जेठ मसान्तमा आगामी आर्थिक वर्षका लागि नवीकरणको सूचना सार्वजनिक गरेको विभागले बिहीबार नवीकरण अनलाइनमार्फत गरिने बताएको छ ।
विभागले इजाजतपत्र नवीरकरण गर्न चाहने वैदेशिक रोजगार व्यवसायीलाई वैदेशिक रोजगार ऐन तथा नियमावलीले अनिवार्य गरेका कागजातसहित अनलाइनमार्फत निवेदन दिन आग्रह गरेको हो ।
विभागले इजाजतपत्र नवीरकण गर्न चाहने वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुलाई निवेदनका साथमा नवीकरण दस्तुर बुझाएको भर्पाई, इजाजतपत्रको अगाडि पछाडिको, कम्पनी दर्ताको प्रमाणपत्र आयकर दर्ताको प्रतिलिपि, गत आर्थिक वर्षको कम्पनी अध्यावधिक, गत वर्षको कर बुझाएको कर चुक्ता प्रमाणपत्र पेश गर्नुपर्ने बताएको छ ।
त्यसैगरी आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा पूर्व श्रम स्वीकृति लिएको संख्या, अन्तिम श्रम स्वीकृति लिएको संख्या, पठाएका कामदारको संख्या, आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा कम्तीमा एक सय जना कामदार पठाएको विवरण, आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ को लेखापरीक्षण प्रतिवेदन, कम्तीमा एक वर्ष अवधि बाँकी रहेको बैंक ग्यारेन्टी पत्र लगायतका कागजपत्र पेश गरिएको कागज ठीक साँचो हो, झुठा ठहरे कानून बमोजिम सहुँला बुझाउँला भनी सहीछाप गरी असार मसान्तसम्म अनलाइनमार्फत पेश गर्न सूचनामा उल्लेख छ ।
विभागको सूचना अनुसार नवीकरण भइसकेका कम्पनीको पनि अनलाइन पठाउनुपर्ने देखिएको छ । विभागले वैदेशिक रोजगार अभिमुखीकरण संस्थाहरूको पनि अनलाइनमार्फत नवीकरण गर्ने बताएको छ ।
काठमाडौं : दक्षिण कोरियामा आगामी वर्षका लागि श्रमिकको तलब ५ प्रतिशतले बढ्ने भएको छ । आगामी वर्षको न्यूनतम एक घन्टाको ज्यालालाई यस वर्षको तुलनामा ५ प्रतिशतले वृद्धि गरी ९,६२० वोन (७.४१ अमेरिकी डलर) निर्धारण गर्ने निर्णय भएको छ ।
सेजोङस्थित सरकारी कम्प्लेक्समा बुधबार राति बसेको पूर्ण बैठकमा श्रम व्यवसायी र सर्वसाधारणबाट नौ/नौ सदस्य रहेको न्यूनतम ज्याला निर्धारण समितिले निर्णय गर्दै आगामी वर्षका लागि श्रमिकको ज्याला ५ प्रतिशतले वृद्धि गर्ने भएको हो । यससँगै २०२३ जनवरीदेखि श्रमिकले मासिक तलब २० लाख १० हजार ५८० वोन पाउने भएका छन् । यो कोरियाका सबै उद्योगहरूमा समान रूपमा लागू हुनेछ ।
वार्ताको क्रममा, श्रमिकका पक्षधरले यस वर्षको ९,१६० वोनबाट उल्लेखनीय वृद्धि गर्न आह्वान गरेको थियो । श्रमिक पक्षधरले अघिल्लो मुन जे-इन प्रशासनले घोषणा गरेको न्यूनतम घन्टाको ज्याला १० हजार वनमा पु¥याउने वाचा पूरा गर्न माग गरेको थियो ।
नयाँ ज्याला १ जनवरी २०२३ देखि लागू हुनेछ । पूर्व मुन जे इन प्रशासनअन्तर्गत न्यूनतम पारिश्रमिक २०१८ मा १६.४ प्रतिशत, २०१९ मा १०.९ प्रतिशत, २०२० मा २.९ र २०२१ मा सबैभन्दा कम १.५ प्रतिशत र २०२२ मा ५.१ प्रतिशतले बढेको थियो ।
म्यानपावर कम्पनीलाई एक करोड, विभिन्न आर्थिक सुविधा र सन्ततिलाई छात्रवृत्ति तथा बीमा सुविधा
काठमाडौं : अकस्मात वैदेशिक रोजगार व्यवसायीको मृत्यु भएमा त्यस्तो कम्पनीले एक करोड रूपैयाँ सहयोग पाउने व्यवस्था हुन लागेको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघसँग मिलेर वैदेशिक रोजगार व्यवसाय कोष सञ्चालन सम्बन्धी मापदण्ड २०७९ तर्जुमा गरेकोे छ । मन्त्रालयले मापदण्ड स्वीकृत गरेपछि कोष कार्यान्वयनमा आउने छ ।
वैदेशिक रोजगार व्यवसायीले राखेको धरौटी रकमको ब्याज लगायतको आर्थिक स्रोतबाट उक्त कोष सञ्चालन हुने छ । वैदेशिक रोजगार ऐनमा २०७५ सालमा भएको संशोधनमा उक्त कोष स्थापना र सञ्चालनको प्रावधान राखिएको भएपनि करिब ४ वर्षपछि वैदेशिक रोजगार व्यवसायीका लागि बहुप्रतिक्षित कोष कार्यान्वयनमा आउन लागेको हो ।
वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक संयोजक रहने कोष सञ्चालन समितिमा संघका अध्यक्षसहित संघले मनोनयन गर्ने एक व्यवसायीसहित दुई जना व्यवसायी र तीन जना सरकारी कर्मचारी रहने छन् । यस्तै महानिर्देशकसहित मन्त्रालयका कानून उपसचिव र अर्का एक उपसचिव सदस्य रहने व्यवस्था गरिएको छ भने अन्य कर्मचारी विभागले खटाउने छ । कोषको कार्यालय विभागमा राख्ने सहमति भएको छ ।
संघका संयोजक विमलप्रसाद ढकालले कोषले व्यवसायीको क्षमता अभिवृद्धि अन्तर्गत कार्यालय व्यवस्थापन, लेखा प्रणालीको सुदृढीकरण, कम्पनी सञ्चालन, स्वच्छ भर्ना प्रक्रियाका लागि तालिम, श्रम गन्तव्य मुलुकका रोजगारदातासँग तालिम तथा गोष्ठी, आकर्षक नयाँ श्रम गन्तव्यको खोजी तथा जब फेयर, उत्कृष्ट व्यवसायीको सम्मान, वैदेशिक रोजगार व्यवसायका अध्ययन अनुसन्धान लगायतका काम गर्ने मापदण्ड बनाएको जानकारी दिए ।
वैदशिक रोजगार नियमावलीमा विभागको मुद्धति खातामा जम्मा भएको रकमबाट प्राप्त ब्याजको ७५ प्रतिशत रकम कोषमा जम्मा गरी उक्त रकमबाट प्राप्त ब्याजको २५ प्रतिशत रकम वैदेशिक रोजगार विभागले वैदेशिक रोजगार व्यवसाय कोषको नाममा खाता खोली त्यसबाट वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुको व्यावसायिक क्षमता अभिवृद्धि, कल्याणकारी कार्य र वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धनसम्बन्धी अध्ययन अनुसन्धानको कार्य गरिने उल्लेख छ ।
कोषको रकमबाट म्यानपावर कम्पनीको सेयरधनी सञ्चालकको स्वास्थ्य र दुर्घटना बीमा, प्राकृतिक विपत्ति, आगजनी, हुलदंगा, तोडफोड भई म्यानपावर कम्पनी सञ्चालकको कार्यालय, सवारी साधन क्षति भएमा वैदेशिक रोजगार ऐन २०६४ को दफा ११ अनुसार आर्थिक सहायता गर्ने, म्यानपावर कम्पनीलाई विदेशमा मुद्दा लड्नु परे सहयोग दिने, युद्ध, महामारी संक्रामक रोगका कारणले कुनै कम्पनीको कार्यालय बन्द भई कामदार विदेश पठाउन नसकेको अवस्थामा आर्थिक सहयोग गर्ने र म्यानपावर कम्पनीका सञ्चालका सन्तानलाई छात्रवृत्ति प्रदान गरिने छ ।
८ सय ६० व्यवसायीले नगद धरौटी वापत करिब साढे ४ अर्ब रुपैयाँ जम्मा गरेका छन् । व्यवसायीहरुले नगद धरौटी राखेको करिब ४ वर्षको अवधिमा ब्याजबाट करोडौं रूपैयाँ आम्दानी भएपनि कोष सञ्चालन गर्ने मापदण्ड नभएको कारणले कार्यान्वयन भएको थिएन ।
संघले यसअघि उक्त कोषबाट प्राप्त भएको ब्याज मध्येबाट नेपाल सरकारले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) संक्रमण रोकथाम, नियन्त्रण तथा उपचारका लागि स्थापना गरेको कोष र कामदार उद्धार कोषमा दुई÷दुई करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
काठमाडौं : श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले सय जना कामदार वैदेशिक रोजगारीमा पठाउन नसकेका म्यानपावर कम्पनीको इजाजतपत्र नवीकरण गर्ने सम्बन्धमा कानून मन्त्रालयसँग राय माग गरेको छ । नवनियुक्त श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री शेर बहादुर कुँवरले सय जना कामदार वैदेशिक रोजगारीमा पठाउन नसकेका म्यानपावर कम्पनीको इजाजतपत्र नवीकरण गर्ने सम्बन्धमा निर्णय गरी रायका लागि कानून मन्त्रालय पठाएको हो ।
मन्त्री कुँवरको निर्णयमा कानून मन्त्रालयले राय पठाएपछि निर्णयका लागि मन्त्रिपरिषद्मा पेश गरिने मन्त्रालय उच्च स्रोतले मध्यान्हलाई जानकारी दियो । एकीकृत वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संगठन नेपालका सचिव अनिल बोगटीले पनि बुधबार दिउँसोको भेटघाटमा मन्त्री कुँवरले उक्त जानकारी दिएको बताए ।
गत वर्ष मन्त्रिपरिषद्ले गरेको म्यानपावर कम्पनीको इजाजत नवीकरण गर्ने निर्णयमा आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ र आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा वार्षिक सय जना कामदार वैदेशिक रोजगारमा नपठाएका कम्पनी आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ का लागि नवीकरण गराउन आएमा नवीकरण गरिदिने भन्ने उल्लेख छ ।
त्यस भन्दा अघिल्लो वर्ष लगातार दुई वर्षसम्म वार्षिक एक सय जना कामदार पठाउन नसकेका इजाजतपत्र प्राप्त संस्थाको इजाजतपत्र आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ को लागि नवीकरण गराउँदा नवीकरण गरिदिई नवीकरण भएका इजाजतपत्र प्राप्त संस्थाको आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ का लागि नवीकरण गर्दा त्यस्ता संस्थाले आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ देखि संवत् २०७८ सालको असार मसान्तसम्म कम्तीमा दुई सय जना कामदार पठाएको हुनुपर्ने सर्त राखी बाधा अड्काउ फुकाउने निर्णय गरेको थियो ।
गत वर्षको निर्णयले अधिकांश व्यवसायीले एकैचोटी तीन आर्थिक वर्षका लागि नवीकरण गराएका छन् । त्यसकारण यसपटक नवीकरण गर्ने म्यानपावर कम्पनीको संख्या थोरै रहेको विभाग स्रोतले बतायो । अघिल्लो वर्षको निर्णयले नवीकरण भएपनि यस पटक मन्त्रिपरिषद्ले सय संख्या नपु¥याउने कम्पनीको नवीकरण गर्ने निर्णय नगरे नवीकरण भएका कम्पनीको कारोबार रोकिन सक्ने व्यवसायीको चिन्ता छ ।
अधिकांश वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरूले ऐन तथा नियमावलीको संख्या सयको व्यवस्था सधैंका लागि खारेज गरिनुपर्ने माग गरेका छन् । एकीकृत वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संगठन नेपालले संख्या सयको प्रावधानले करिब तीन सय व्यवसायी इजाजतपत्र नवीकरण गर्न नपाउने अवस्थामा रहेको भन्दै वर्षैपिच्छे अस्थायी समाधान खोज्नुभन्दा व्यवसायी विरोधी उक्त प्रावधान हटाउन ऐन संशोधनको प्रक्रिया अघि बढाउन माग गरेकोे छ ।
संगठनका अध्यक्ष सन्तकुमार लामा तथा महासचिव मधुकर रिजालले बुधबार विज्ञप्ति जारी गर्दै सबै व्यवसायीले व्यवसाय गर्ने वातावरणको पहल गर्न नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल, पार्टीको स्थायी कमिटी सदस्य एवं वैदेशिक रोजगार इन्चार्ज पूर्वमन्त्री उर्वादत्त पन्त तथा नवनियुक्त मन्त्री कुँवरसँग भेटघाट गरी आग्रह गरेकोे बताएका छन् ।
छलफल सकारात्मक रहेको भन्दै विज्ञप्तिमा सबै व्यवसायीको इजाजतपत्र नवीकरण हुने अवस्था रहेकोले बजारमा फैलाइएका नकारात्मक कुराको पछि नलागी इजाजतपत्र नवीकरण हुने विषयमा विश्वस्त रहन आग्रह गरिएको छ ।
काठमाडौं : श्रम, रोेजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले वैदेशिक रोजगारमा जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षणका लागि २ सय १६ स्वास्थ्य संस्था नवीकरण गरेको छ ।
मन्त्रालयले वैदेशिक रोजगार ऐनको दफा ७२ अनुसार उनीहरूलाई गत माघ १ गतेदेखि आगामी पुस मसान्तसम्मका लागि नवीकरण तथा सूचीकरण गरेको जनाएको छ ।
ऐनको दफा ७२ अनुसार वैदेशिक रोजगारमा जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षणका लागि नवीकरण हुन पुस मसान्तभित्र निवेदन दिनुपर्ने प्रावधान छ ।
हेटौंडा : मकवानपुरबाट वैदैशिक रोजगारीमा जाने क्रममा विभिन्न कारणले ठगिएर दुःख पाएका परिवारलाई हेटौँडाको एक संस्थाको सहयोगमा दुई करोड ५२ लाख ५७ हजार सम्बन्धित परिवारलाई क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराइएको छ । हेल्भिटास नेपालको सहकार्यमा मकवानपुरको हेटौँडामा रहेको सुरक्षित आप्रवासन स्रोत केन्द्रको सहयोगमा सो रकम उपलब्ध गराइएको हो ।
वैदैशिक रोजगारमा जाने क्रममा निधन भएका र ठगी तथा विदेशी रोजगारदाता कम्पनीसँग असुलउपर गर्न बाँकी रहेको सो रकम सम्बन्धित परिवारलाई भुक्तानी गरिएको हो । हेल्भिटास नेपालको सुरक्षित आप्रवासन सामी परियोजना कार्यक्रमका संयोजक अन्जिता थापामगरका अनुसार लामो समयको पहलपछि सो केन्द्रको सहयोगमा क्षतिपूिर्त उपलब्ध गराइएको हो ।
केन्द्रमा ठगीका ५०, उद्धारका २५ तथा मृत्युका २८ मुद्दा दर्ता भएका थिए । एकीकृत ग्रामीण विकास सेवा संस्थाको साझेदारीमा उक्त परियोजना स्थानीय तहमार्फत सञ्चालन हुँदै आएको छ । रासस
ध्रुब सागर शर्मा/रासस
गलेश्वर : जीवनको उर्वर समय मुग्लानमा पसिना बगाउँदा पनि राम्रो कमाइ गर्न नसकेपछि स्वदेशमा फर्किएर माटोसँग खेल्दै तरकारी खेतीमा लाग्नुभएका हरिलाल घिमिरेको जीवनमा बल्ल हरियाली छाउन थालेको छ । म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–२ बञ्चरेढुङ्गाका ५१ वर्षीय उनको युवावस्था साउदी अरबको चर्को घाममा पसिना बगाउँदैमा बित्यो ।
तीन दशक अघि २० वर्षको उमेरमा गरिबीका कारण साहुसँग ऋण लिएर मुग्लानको बाटो समाउनु भएका घिमिरेले दश वर्ष साउदीअरब र पाँच वर्ष भारतमा पसिना बगाए पनि खासै राम्रो कमाइ गर्न नसकेपछि घर फर्किए । घर फर्केर हलो र कोदाली बोकी आफ्नै खेतको माटोमा पसिना बगाउन थालेपछि भने राम्रै कमाइ हुन थालेको छ ।
हरिलालजस्तै बेनी नगरपालिका–२ रोहोटेका चन्द्रबहादुर घिमिरे, सोही ठाउँका चन्द्रबहादुर कार्की र फापर खेतका नवीन घिमिरेले गाउँकै माटोमा विदेशको भन्दा बढी खुसीको महक प्राप्त गर्न सफल भएका छन् । गाउँकै माटोमा तरकारी, फलफूल र पशुपक्षीपालनमार्फत खुसी र समृद्धि आर्जन गरेका यी घिमिरे दाजुभाइ मात्र होइनन्, जिल्लामा कैयौँ युवाहरु पनि छन् । रहरले होओस् वा बाध्यताल पैसा कमाउनका लागि दैनिक सयौँ नेपाली युवा विदेशी भूमिमा जाने गर्दछन् ।
अधिकांश नेपाली विदेशी भूमिमा आफ्नो पसिना बगाइरहेका छन् तर पछिल्लो समय आफ्नै देशमा केही गर्नुपर्दछ भनेर स्वदेश फर्कनेको पनि लर्को नै छ । आफ्नो देशमै केही गर्ने र परिवारसँगै बस्ने योजनाले नौ वर्ष साउदी अरबको बसाइँलाई बिट मारेर स्वदेश फर्किएका रोहोटेका ४८ वर्षीय चन्द्रबहादुर घिमिरेले अहिले साउदी अरबको भन्दा दुई गुणा बढी आम्दानी गर्न सफल भएको बताए ।
पाँचवटा हाइटेक प्रविधिको टनेलमा तरकारी खेती गरेका घिमिरेको बारीमा अहिले मौसमी र बेमौसमी तरकारी लटरम्मै झुलिरहेका छन् । काउली, बन्दा, मटरकोसा, गोलभेँडा, मुला, साग, धनियाँदेखि लिएर काँक्रा र तीतेकरेलाजस्ता बेमौसमी तरकारी फलाएर उनले एकै याममा रु चार लाखभन्दा बढी कमाइ गर्दै आएको बताए । ‘विदेशबाट फर्किएको १० वर्ष भयो । त्यो अवधिमा विदेशभन्दा तीन गुणा बढी कमाउन सफल भएँ,’ घिमिरेले भने, ‘आफ्नो परिवारसँगै बसेर आफ्नै माटोमा रमाउनुको मज्जा नै बेग्लै हुँदोरहेछ ।’
गाउँमै र तीन लाख लगानी गरेर रोहोटे नमूना कृषि फार्म सञ्चालन गरेका घिमिरेले भने, ‘आफ्नै ठाउँमा गरे के हुँदो रहेनछ र काउली, बन्दा, आलु, गोलभेँडा, साग, मौसमी तरकारी र बेमौसमी तरकारीे उत्पादन गरेर बिक्री गर्ने गरेको छु, बजारका लागि टाढा जानै पर्दैन ।’
त्यसैगरी रोहोटेकै हरिलाल घिमिरेले पनि तरकारीसँगै लोकल बाख्रा, कुखुरा र माछापालन पनि गरेका छन् । दश रोपनी जग्गामा श्रीमती र छोराको सहयोगमा सबै काम गर्न सफल भएको उनले बताए । तरकारीसँगै गाउँमा धान, गहुँ, मकै, कोदोको पनि खेती गरेका घिमिरेले भने, ‘१४ वर्ष दुबई र कतारको मरुभूमिमा दुःख गरेँ तर जीवनमा हरियाली छाउन सकेन, आफ्नै गाउँ फर्केर आफ्नै माटोमा गरेको परिश्रमले बल्ल जीवनमा हरियाली ल्याउन सफल भएँ ।’
अहिले मानिसले धेरै दुःख गर्न छाडेका कारणले गाउँमै आफूले उत्पादन गरेको तरकारी बिक्री हुने गरेको उनको भनाइ थियो । आफ्नो गाउँ ठाउँमा कृषिका लागि स्थानीय सरकारले सहयोग गर्नुपर्ने घिमिरेले बताए । गतवर्ष हाइटेक टनेलका लागि पालिकाबाट आधा सहयोग पाएर टनेल बनाएको थिएँ, त्यसबाहेक अन्य सहयोग स्थानीय सरकारले नगरेको उनकोे गुनासो थियो । स्वदेशमै केही गर्न चाहने मानिसका लागि स्थानीय सरकारले प्राथमिकतामा राखेर सहयोग र तालिमको व्यवस्था गर्नुपर्ने उनीहरूको माग थियो । ‘शुरुशुरुमा तरकारी खेतीबाट खासै राम्रो कमाइ गर्न नसके पनि मैले हिम्मत हारिनँ,’ घिमिरेले भने, ‘कतिले मलाई विदेशमा त कमाउन नसकेको मान्छेले जाबो माटोमा पसिना बगाएर के कमाउलास भनेर गिज्याए तर पनि म आफ्नो काममा लागिरहेँ ।’
२०६६ देखि व्यावसायिक रुपमा प्राङ्गारिक तरकारी खेती गर्दै आएका उनले आठ रोपनी जग्गामा गोलभेँडा, करेला, साग, भण्टा, रामतोरिया, बोडी, बन्दागोभीलगायत मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी लगाएका छन् । तरकारी बिक्री गरेर घिमिरेले वार्षिक रु ८ लाखभन्दा बढी कमाइ हुने गरेको उनले बताए ।
‘यही माटोमा पसिना बगाउन थालेपछि मैले बुझँे विदेशमा बगाउने पसिना आफ्नै माटोमा बगाउने हो भने पैसा यही फल्दोरहेछ,’ घिमिरेले भने, ‘उमेर ढल्केपछि मलाई चेत आयो तर मैले मेरा छोराहरुलाई समयमा नै चिनाइ दिएँ पैसा फलाउने माटो र छेकी दिएँ मुग्लान जाने बाटो ।’
अहिले घिमिरेको खेतबारीमा गोलभेँडा, काँक्रो, करेला लटरम्मै छ । खेतबारीमा फलेको तरकारीसँगै घिमिरेको घरपरिवारमा खुसी र सन्तुष्टि पनि छाएको छ । दुई भाइ छोरा, श्रीमती र आफू गरी परिवारका चार सदस्यले तरकारीको स्याहार गर्ने, गोडमेल गर्ने, टिप्ने र बजारमा लगेर बिक्री गर्दै आएका छन् । तरकारी बिक्री गरेर सरदर मासिक ८० हजार कमाइ हुन थालेपछि घिमिरे परिवारले मुग्लानको बाटोमा सधैँभरिका लागि बन्द गरेका छन् ।
उनले भने, ‘आफ्नै माटोमा पैसा फलाउन सकिने उपाय मैले मेरो परिवारलाई पनि सिकाएको छु, त्यसैले उनीहरुका लागि पनि पैसा कमाउन भनेर कहिल्यै विदेश नपठाउने मेरो सोचाइ छ ।’
घिमिरेले अहिलेसम्म कुनै पनि संघ संस्था वा सरकारी निकायबाट तरकारीखेतीसम्बन्धी तालीम नलिएको बताए । ‘सिकाइ अनुभव नै मेरा लागि तालीम र अवसर दुवै बन्यो,’ उनले भने । राज्यले अनुदानको व्यवस्था गरे अझै तरकारीखेती विस्तार गर्ने घिमिरेको सोच छ । पानीको अभाव हुँदा सार्वजनिक कुवाबाट पानी बोकेरसमेत तरकारी खेती गर्दै आएको उनले बताए । घिमिरेकै सिको गरेर धेरैले तरकारी खेती गर्न थालेका छन् । अहिले बञ्चरेढुङ्गाका घर–घरमा करेसाबारी छन् । किसानले उत्पादन गरेको तरकारी बजारीकरणका लागिसमेत कुनै समस्या छैन । व्यापारी खेतीबारीमै पुग्छन् ।
काठमाडौं : रोजगारीको लागि स्लोभाकिया पठाइ दिन्छु भन्दै ३ जनासँगबाट ५ लाख रुपैयाँ ठगी गरेको आरोपमा प्रहरीले एक जनालाई पक्रेको छ ।
पक्राउ पर्नेमा गुल्मीको धुर्कोट घर भई काठमाडौंको समाखुसी बस्ने ३२ वर्षका ईन्द्रबहादुर पछाई रहेका काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान महाशाखाले जनाएको छ ।
उनले स्लोभाकिया जानका लागि ९ लाख रुपैयाँ लाग्छ र १ लाख ३० हजार रुपैयाँसम्म मासिक तलब हुन्छ भन्दै नवलपुरको कावासोती घर भई काठमाडौं बस्ने रोसन भण्डारीसहित ३ जनासँग ५ लाख रुपैयाँ लिएको प्रहरीको आरोप छ ।
पक्राउ परेका पछाईलाई थप अनुसन्धानका लागि वैदेशिक रोजगारी विभागमा पठाएको प्रहरी उपरीक्षक कृष्णप्रसाद कोइरालाले जानकारी दिए ।
काठमाडौं : नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघसहित प्रमुख राजनीतिक दल निकट वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संस्थाका प्रतिनिधिहरूले वैदेशिक रोजगार व्यवसायमा रहेका कानून तथा व्यवहारिक समस्याको समाधानका लागि प्रतिनिधिसभा अन्तर्गतको उद्योग तथा वाणिज्य र श्रम तथा उपभोक्त हित समितिको ध्यानाकर्षण गराएका छन् ।
वैदेशिक रोजगार व्यवसायीको इजाजत नवीकरण गर्न वार्षिक एक सय जना कामदार पठाएको हुनुपर्ने तथा सेवा शुल्क परिमार्जनका लागि विगतदेखि छुट्टाछुट्टै पहल गरिआएका संस्थाहरू सोमबार समितिको बैठकमा एकसाथ उपस्थित थिए । सभापति विमलप्रसाद श्रीवास्तवको सभापतित्वमा भएको बैठकमा वैदेशिक रोजगारका क्षेत्रमा रहेका कानूनी, नीतिगत तथा व्यवहारिक समस्या समाधानका लागि संघका अध्यक्ष विमलप्रसाद ढकालले लिखित सुझाव राखे । उपस्थित राजनीतिक दल निकट शुभेच्छुक तथा भ्रातृ संस्थाका प्रतिनिधिहरूले संयोजक ढकालले राखेका विषयमा समर्थन जनाउँदै आफ्नोतर्फबाट थप धारणा राखेका थिए ।
संघका तर्फबाट अध्यक्ष ढकालले सेवा सुल्क तथा प्रवद्र्धन खर्चबापत वैदेशिक रोजगारमा जाने कामदारको एक महिनाको तलब बराबर रकम सेवा शुल्क लिन पाउनुपर्ने, म्यानपावर कम्पनीको इजाजत नवीकरण गर्न वार्षिक सय जना कामदार अनिवार्यरूपमा पठाएको हुनुपर्ने व्यवस्था खारेज गर्नुपर्ने, युरोपियन मुलुकमा जाने कामदारको भिसा स्ट्याम्पिङलगायतका विषय नेपालबाट गर्ने व्यवस्था गरिनुपर्नेलगायतका विषयमा लिखित माग राखेका थिए ।
संघले इजाजत नवीकरणका लागि वार्षिक सय जना कामदार पठाएको प्रमाणित हुने कागजात नभए नवीकरण नहुने र इजाजतपत्र रद्द गर्न सकिने ऐन र नियमावलीमा राखेको विषय संविधान, कानून र विश्वव्यापी प्रचलन विपरीत रहेको भन्दै त्यसको खारेजीको लागि शुरूदेखि नै माग राख्दै आएको तथा चालू आर्थिक वर्षमा समेत कोभिडका कारण केही मुलुकमा बन्दाबन्दी यथावत रहेकोले अघिल्लो आर्थिक वर्ष जस्तै यस वर्ष पनि सय जना कामदार नपठाएको भएपनि वैदेशिक रोजगार ऐनको दफा ८२ मा रहेको बाधा अड्काउ आदेश जारी गर्ने व्यवस्था अन्तर्गत उपयुक्त आदेश जारी गरी इजाजत नवीकरण गरिदिन निर्णयसहित निर्देशन जारी गर्न माग गरेकोे छ ।
छलफलमा नेपाली कांग्रेसको शुभेच्छुक संस्थाको हैसियतमा रहेको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एशोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनाल, नेकपा एमाले निकट प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्च नेपालका अध्यक्ष राजेन्द्र भण्डारी, नेकपा एकीकृत समाजवादी निकट एकीकृत वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संगठनका उपाध्यक्ष अनिल बागटी, महासचिव मधुकर रिजाल, वैदेशिक रोजगार व्यवसायी गणतान्त्रिक मञ्चका अध्यक्ष धनलाल जैसी, संघीय समाजवादी पार्टी निकट समाजवादी वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका अध्यक्ष अख्तर हुसेन, वैदेशिक रोजगार व्यवसायी महिला संघकी अध्यक्ष सीता देवकोटाले आ–आफ्नो संस्थाको संस्थागत नेतृत्व गरेका थिए ।
छलफलमा सहभागी गणतान्त्रिक मञ्चका महासचिव कुन्छा दोर्जे डिमडोङले साउदी अरबमा देखिएको समस्या र नेपालस्थित साउदी अरेबियाको दूतावासमा साउदी आईडी नवीकरण र भिसा प्रक्रियामा व्यवसायीहरूले सास्ती र हैरानी खेप्नुपरेको र युरोपेली मुलुकको राजदूतावास तथा कन्सुलर कार्यालय नेपालमा नहुँदा एक जनाको भिसा लगाउन भारतको राजधानी नयाँदिल्ली जाँदा साढे दुई लाख रूपैयाँसम्म खर्च गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको विषयमासमेत समितिको ध्यानाकर्षण गराएको जानकारी दिए ।
समितिको बैठकमा सभापति श्रीवास्तवसहित वैदेशिक रोजगारका विषयमा विगतदेखि नै चासो राख्दै आएका उपसमितिका संयोजक एलपी साँवा लिम्बु, प्रकाश रसाइली, बृन्दा पाण्डे लगायतका सांसदहरूको उपस्थिति रहेको थियोे ।
सभापति श्रीवास्तवले समस्याको समाधानका लागि सकेसम्म छिटो विभागीय मन्त्रीलाई निर्देशन दिने आश्वासन दिए । संघका संयोजक ढकालले वैदेशिक रोजगार ऐन संशोधनको प्रक्रिया अघि बढेको भन्दै उक्त ऐन संशोधनका लागि समितिमा दफावार छलफल गर्दा व्यवसायीका सुझावसमेत लिई छिटो प्रक्रिया ‘फाष्ट ट्र्याक’बाट अघि बढाइदिन आग्रह समेत गरेकोे मध्यान्हलाई बताए ।
Bagbazar Kathmandu
Phone : 014226366, 014228298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : [email protected]
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2022 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies