कपिलवस्तु : कपिलवस्तुको विजयनगर गाउँपालिकाले ६ करोड ७१ लाख ९१ हजार बढी बजेटको कृषि क्षेत्रमा प्रत्यक्ष सहयोग पुग्ने (जीटुजी) परियोजना सुरु गरेको छ । अमेरिकी सरकार अन्तर्गत (यूएसएड) र कृषि मन्त्रालयको ५ करोड बढी रकम र पालिकाको १ करोड बढी रकम पालिकाले कृषि कार्यक्रममा लगाएको हो । यूएसएड र नेपाल सरकार कृषि मन्त्रालयको आर्थिक सहयोगमा सुरु गरेको सो ५ वर्षे (जीटुजी) परियोजना अन्तर्गत कृषि कार्यक्रमबाट विजयनर गाउँपालिकाका २ सय २५ जना भन्दा धेरै कृषकहरूले लाभ लिनसक्ने बताइएको छ ।
जीटुजी कार्यक्रम अन्तर्गत विजयनगरका ६ वटै वडामा विभिन्न परियोजना सहितका कार्यक्रम सुरु गरेको विजयनगर गाउँपालिका कृषि विकास शाखा प्रमुख रामसुन्दर मालीले जानकारी दिए । कार्यक्रममार्फत् किसानहरूलाई शतप्रतिशत अनुदानमा बिउ वितरण, अर्गानिक मलमा ८० प्रतिशत अनुदान, भिटामिनमा ८० प्रतिशत अनुदान उपलब्ध गराइने छ । त्यस्तै कृषकहरूलाई आवश्यक मेसिनरी सामग्रीमा ७५ प्रतिशत अनुदान पाउने छन् । पालिकाले उक्त परयोजना संचालनको लागि कार्यविधि बनाई सार्वजनिक सूचना जारी गरेर कृषकको तथ्यांक संकलन, कृृषक छनौट कृषकका माग सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम तयार पार्ने लगायतका सबै काम पूरा भएपछि कार्यक्रम लागू गरेको विजयनगर गाउँपालिकाका अध्यक्ष गोपालबहादुर थापाले बताए ।
अध्यक्ष थापाले भने ‘पालिकाले अनुदानमार्फत् कृषकहरूलाई प्रोत्साहन दिने र कृषकको जीवनस्तर सुधार गर्ने उद्देश्यले कार्यक्रम आएको छ । अनुदानमा बीउ, सिँचाइका सामग्री, मेसिनरी उपकरणहरू जस्ता आधारभूत कुराहरू उपलब्ध गराउछौं’, उनले भने ‘यसले उत्पादन लागत घटाउनुका साथै उत्पादनमा वृद्धि हुन्छ, कृषकहरूलाई बजारसम्म सहज पहुँच सुनिश्चित गर्नका लागि उत्पादनको बजार व्यवस्थापनमा अब पालिकाले ध्यान दिन्छ, स्थानीय उत्पादनलाई राष्ट्रिय स्तरमा समेत पहिचान दिलाउने पालिकाकोे लक्ष्य हो ।’
लुम्बिनी प्रदेशका तीनवटा पालिका विजयनगर गाउँपालिका, तुल्सीपुर उपमहानगर पालिका र रैनादेवि छहरा गाउँपालिकामा उक्त परियोजनाको कार्यक्रम संचालनमा हुनेछ । पालिकाको वडा–६ मा माछापालनको लागि माछा पाल्ने कृषको तथ्यांक जम्मा गर्न सुरु गर्दै पोखरीहरूको निरिक्षणमा लागेको पशुविकास शाखा अधिकृत प्रहलाद ठाकुरले बताए । मत्स्यपालनका लागि मत्स्यपालन कृषि फर्म, समूह तथा समितिहरू समक्ष सार्वजनिक सुचना जारी गरेको पालिकाले–६ मा उक्त परियोजना अन्तरगर्तको कार्यक्रम गर्न लागेको उनले बताए । कृषि क्षेत्रमा प्रत्यक्ष सहयोग पुग्ने कृषि विकास कार्यक्रम संचालन संचालनमा आएसगैं कृषितन्त्रबाट आफनो पालिकाको अर्थतन्त्र उकास्नको लागि टेवा पुग्ने भएको छ ।
यहि वर्षको साउन महिनाबाट सुरु गरेको कार्यक्रमका लागि पालिकाले खेतीको मौसमअनुसार तथ्यांक जम्मा गरेको छ । पालिकाको उक्त परियोजनामा रहेर कार्यक्रम गर्न ९ वटा समूह बनेका छन् । एउटा समूहमा २५ जनाको संख्या छ । ती समूहको अनुगमन निरीक्षण गर्न पालिकाले कर्मचारी र प्राविधिक समेत खटाएको छ । पालिकाको कृषि शाखाले उक्त परियोजनामा रहेर विजयनगर गाउँपालिकाको वडा –१ र ५ मा अनुदानमा कृषकहरूले मकै पकेट क्षेत्रको रूपमा खेती गरेका छन् । वडा नम्बर २, ४ र ७ मा तरकारीखेती, वडा नम्बर ३ मा धानखेती र वडा नम्बर ६ मा कृषकहरूले अनुदानमा व्यावसायिक माछापालन गरेका छन् ।
कार्यविधिअनुसार उक्त परियोजनामा रहेर मकै खेती ३ कठ्ठा भन्दा धेरै जग्गामा गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यस्तै, धानखेती ५ कठ्ठा भन्दा धेरै जग्गामा गर्नुपर्ने हुन्छ । जग्गा भाडामा लिएको भएपनि उक्त परियोजनामा रहेर कृषि कार्यक्रम गर्न सकिने कार्यविधिमा उल्लेख छ । पालिकाले उक्त परियोजनाअन्तर्गत ३ लाख बढी रकमको बिउ वितरण गरेको छ । विजयनगर–२ का राजराम भरले परियोजना अन्तर्गत पालिकाको अनुदानमा ८ कठ्ठा जग्गामा मौसमअनुसार विभिन्न तरकारीखेती गर्दै आएका छन् । उनले पालिकाको अनुदानमा कृषि पेशालाई व्यावसायिक रूपमा सुरु गरेको बताए । पालिकाबाट अनुदान सहयोग पाएपछि खुसी व्यक्त गर्दै कृषिबाट आम्दानी गरेर घरखर्चसँगै छोराछोरीलाई पढाउने खर्च समेत जुटाउन सहज भएको उनले बताए ।
त्यस्तै, बिजयनगर, २ मगरघट्टामा पालिकाको अनुदानमा कृषि गर्दै आएकी बालिका लम्सालले पालिकाकाबाट अनुदानको सुविधासँगै प्राविधिक सेवा समेत पाएको बताइन् । थोरै जग्गामा तरकारीखेती गर्दै आएकी उनले अहिले एक कठ्ठा जग्गामा प्याज, एक कठ्ठा जग्गामा खुर्सानी र काउली–बन्दा खेती गरेको बताईन । बिउसँगै सिँचाइका सामग्री समेत अनुदानमा पाएपछि प्राङ्गारिक मलको प्रयोग गरेर विषादीमुक्त खेती गरेको उनले बताइन् ।
त्यस्तै, मगरघट्टाकी बबिता चाईले आफ्नो कृषिलाई व्यवस्थित गर्न अनुदानमा प्राप्त बिउ, सिँचाइ सामग्री, मेसिनरी सामान र पालिकाबाट प्राविधिक सहयोगको उपयोग गर्दै बन्दा, प्याज र आलुखेती गरेको बताएकी छिन् । यसले घर खर्च चलाउन सजिलो भएको र घरमा खानका लागि किनमेल गर्नुपर्ने अवस्थाको अन्त्य भएको बताइन् ।
