– गीता शाह
परिवर्तित समयसँगै मौसममा हेरफेर आउनुलाई स्वाभाविकै मानिन्छ । जब मौसम हेरफेर हुन्छ– तब मानिसको जीवनशैलीमा पनि विभिन्न किसिमका परिवर्तन देखा पर्न थाल्छन् । जाडो वा गर्मी नै किन नहोस्जब मौसम परिवर्तन हुन्छ, तब खानपिन, पहिरन अनि शरीर र मुहारको पनि उत्तिकै हेरचाह गर्नुपर्ने हुन्छ । अझ जाडो मौसममा त झनै वातावरण चिसो हुने भएकाले बिरामी हुने लगायतका अन्य विभिन्न किसिमका समस्या पनि उत्तिकै देखिने सम्भावना हुन्छ ।
उसो त विगतका वर्षमा झैं यस वर्ष पनि उत्तिकै जाडो बढेको महशुस गर्न सकिन्छ । विशेषगरी जाडो मौसममा बाहिरी वातावरण सुख्खा हुने हुँदा यसको असर मुहार र छालामा पर्न जान्छ । अझ काठमाडौं वा सहरी क्षेत्रमा त झनै धुलो–धूँवाले छालालाई थप नोक्सान नै पु¥याउँछ । बाहिरी चिसो र भित्रि तातोको सन्तुलन नमिल्दा पनि त्यसको प्रभाव विशेषतः मुहारमा पर्छ । त्यसैले यस मौसममा मुहारको सौन्दर्य कायम राख्न बढी सजग हुनुपर्छ । मुहारलाई कसरी मुलायम, चम्किलो, रसिलो र स्वस्थ राख्ने भन्ने ज्ञान हुनैपर्छ । जाडोमा खासगरी मुहारको छाला सुख्खा हुने, फुट्ने, चिलाउने, पत्र निस्कने, अनुहारमा चाया–पोतो आउने तथा बढ्नेलगायतका समस्या देखा पर्छन् । विशेषगरी यस मौसममा एक्जिमा र डर्माडाइटिस, पोलिमफिर्क लाइट इरप्सन, पोरोसिस, पर्नासिस लगायतका समस्या बढी देखिन्छन् ।
जाडो मौसममा वायुको आद्र्रता कम हुने हुनाले हावामा पानीको मात्रा कम हुन्छ । यसले छालामा आवश्यक पानीको मात्रा पुग्दैन । शरीरमा पानीको सेवन कम हुनाले आँखाको घेरामा कालो आउनु, ओठ सुख्खा हुनु, हातगोडाको छाला सुख्खा र कालो हुने हुन्छ । यस मौसममा पानीको सेवन कम हुने तथा शरीरबाट पसिना कम आउने भएकोले पनि छाला सुख्खा हुने गर्छ । यसबाहेक छालाको पत्र उप्किने, चिलाउने, सुन्निने, दाग आउनेलगायतका समस्या देखा पर्छन् । त्यसैले यस्ता समस्याबाट बच्न र छालामा चमक ल्याउन पर्याप्त मात्रामा पानी वा झोलयुक्त पदार्थ सेवन गर्नुपर्छ– जसले पानीको अभाव पूरा गर्छ । अनुहारमा तातो पानीको बाफ लिने गर्नुपर्छ । यसले बन्द भएको रोम छिद्र खुल्छ । अनुहारमा हातले हल्का मसाज गर्नुपर्छ– जसले गर्दा अनुहारमा रक्तसञ्चार हुन्छ र छालाको सौन्दर्य कायम राख्छ । साबुनले अनुहार धुनुभन्दा त्यसको सट्टा सम्भव भएसम्म नन ड्राई क्लिन्जर फेसवास प्रयोग गर्नुपर्छ ।
छालाको प्रकृतिअनुसार मोश्चराइजिङ क्रिम छनोट गरेर प्रयोग गर्नुपर्छ । बाहिर हिँड्नुअघि सन प्रोटेक्सन क्रिम लगाउने र धुलो÷धूँवाबाट छालालाई जोगाउन मास्क, स्कार्फ आदि प्रयोग गर्नुपर्छ । फ्याटी एसिड, माछाको तेल, प्रिम रोज तेल, एभोकार्डो, आलस इत्यादिको सेवन बढाएर पनि छालाको सुख्खापनालाई जरादेखि हटाउन सकिन्छ । छालालाई स्वस्थ राख्ने भन्दा छालाको बाहिरी स्याहारमा मात्रै ध्यान दिने बानीमा भने आन्तरिक रूपले नै सचेत हुनुपर्छ । बाहिरी स्याहारलाई भन्दा पनि छालालाई स्वस्थ राख्न विशेष गरी खानपानमा नै ध्यान दिनुपर्छ । स्वस्थ र सन्तुलित खानेकुरा अनि मौसमी फलफूल सेवन गर्ने गरेमा जाडो मौसममा पनि छालाको सौन्दर्य कायम राख्छ । प्रणायामजस्ता विधिले पनि शरीरमा पर्याप्त अक्सिजन पुग्छ । यसले छालालाई स्वस्थ राख्न सघाउँछ । यस मौसममा हिटर तापिने हुनाले लामो समयसम्म हिटरको रापमा बस्दा पनि छालालाई रुखो बनाउँछ । जाडोमा तातो पानीले भन्दा हल्का तातो पानीले नुहाउने अनि त्यसपछि मोइस्चराइजिङ क्रिम प्रयोग गर्नुपर्छ । नुहाउँदा साधारण साबुनको सट्टा उच्च मोस्टराइज भएका साबुनको प्रयोग गर्नुपर्छ । दुई चम्चा नूनलाई एक बाल्टी मन तातो पानीमा मिसाएर नुहाएमा पनि छाला सुख्खा हुन पाउँदैन । यस मौसममा छालाको स्याहारका लागि पूरा शरीर ढाकिने पहिरन लगाउनुपर्छ । शरीरमा उनीको लुगा सिधै लगाउँदा छालामा एलर्जीको समस्या निम्तिने हुनाले भित्र सुतीको लुगा लगाएरमात्र उनी लुगा प्रयोग गर्नुपर्छ ।
जाडो मौसममा धेरैजसो घाममा बसिरहने हुँदा अनुहार कालो हुने, अनुहारमा चायापोतो आउने डर पनि हुन्छ । त्यसको समाधानका लागि सनक्रिमको प्रयोग बढी गर्नुपर्छ । सकेसम्म एसपीएफ बढी भएको क्रिमको प्रयोग गर्नु उचित हुन्छ । यस मौसममा हावा सुख्खा हुँदा अधिकांशमा गोडा फुट्ने समस्या धेरै हुनाले अनुहारसँगै गोडाको हेरचाह पनि उत्तिकै गर्नुपर्छ । हातगोडा फुट्ने समस्या देखिएमा मनतातो पानीमा नून राखेर डुबाउने गर्नुपर्दछ । त्यससँगसँगै गोडा फुट्नबाट जोगाउनका लागि मोइस्चराइज क्रिमको साथमा राति मोजा लगाएर सुत्नु राम्रो हुन्छ । यसले छाला नरम बनाउनुका साथै छालालाई फुट्न दिँदैन । अर्कोतिर यस मौसममा टाउकोमा पनि चाया पर्ने गर्दछ । त्यसैले कपालको पनि उत्तिकै स्याहार गर्नु जरुरी छ । कपाल रुखो हुने हँुदा साताको एकपटक तेल लगाउनुपर्दछ । धेरै स्याम्पुको प्रयोग गर्नाले कपाल रुखो हुनाले छिटो–छिटो स्याम्पुको प्रयोग गर्नु हँुदैन । यसको हेरचाहको लागि सल्फेट नभएको स्याम्पु प्रयोग गर्नुपर्छ । यस स्याम्पुले कपाल सुख्खा हुन दिँदैन । त्यस्तै, यस मौसममा यसै पनि हावा सुख्खा हुने भएकोले कपालमा आइरन तथा ड्रायरको प्रयोग गर्नु हुँदैन । कपालमा मोइस्चराइजर भएको हेयर प्याक लगाउन सकिन्छ ।
(लेखक शाह वरिष्ठ मेकअप आर्टिस्ट तथा प्रशिक्षक हुनुहुन्छ ।)
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies