-नरदेव पाण्डेय
संघीय गणतान्त्रिक संविधानले आज चार वर्ष पूरा गरेको छ । यो संविधान प्राप्तिका लागि भएका संघर्ष, बलिदान, त्याग र तपस्याको फेहरिस्त लामो मात्र हैन अत्यन्त दर्दनाक पनि छ । २०४६ सालयता भएका राजनीतिक उतार चढाव, निरन्तरको आन्दोलन, माओवादीको सशस्त्र युद्ध, जसले दुई पुस्ताको जीवनलाई प्रभावित बनायो । एक पुस्ताको जिन्दगीलाई त तहस नहस नै बनाइदियो । परिणामस्वरुप नेपालको संविधान २०७२ को जन्म भयो । यही कारणले नै आम नेपालीमा ठूलो आशा, अपेक्षा र भरोसा यो संविधानमा रह्यो ।
ठूला पार्टीका ठूलै नेताहरुका कुरा पत्याउने हो भने यो संविधान संसारकै उत्कृष्ट मध्ये एक हो । जे होस् नेपालको सन्दर्भमा भने आम नेपालीका तर्फबाट यो संविधानप्रति धेरै गुनासो छैन । यो उत्कृष्ट संविधानको रुपमा स्वीकार्य भएको छ । तर, त्यति मात्र पर्याप्त छैन । । त्यसको कार्यान्वयन मूल कुरा हो । शासकका शासन शैलीले नै संविधानलाई कति लामो समयसम्म टिकाउने वा यसप्रति जनताको भरोसा कायम राख्ने भन्ने निर्धारण गर्छ । २०४६ सालको परिवर्तनपछि पनि बनेको संविधानलाई तत्कालीन शासकहरुले, जो यस संविधानअन्तर्गत पनि शासन गरिसकेका छन् र गरिरहेका छन्, भनेका थिए कि यो संविधान संसारकै उत्कृष्ट हो । तर, किन त्यो जनआन्दोलनको बलमा बनेको संविधान १५ वर्ष पनि टिकेन ? के संविधान त्रुटिपूर्ण भएर टिकेन ? हैन, शासक गलत भएर व्यवस्था नै पल्टियो । संसारकै उत्कृष्ट भनिएको संविधान सकियो । र, त्यसको अवशान १५ वर्ष नपुग्दै भयो ।
यो संविधान दिवसको उत्सव मनाइरहँदा शासकहरुले त्यो संविधानको नियति पनि संम्झिनु पर्छ । जहाँ शासकहरुमा व्यक्तिगत स्वार्थ र पार्टीगत स्वार्थ हावी बन्छ, देश र जनताका पीडाहरु गौण बन्छन् अनी संंविधान, नियम, कानूनजति राम्रा बने पनि ती केवल कागजी खोष्टामा सिमित बन्न पुग्छन् । अनि जनतामा उठेको निराशा र आक्रोशको ज्वारभाटाको कहाँ पुग्छ, राजनीतिक परिस्थिति कता पल्टिन्छ त्यो कसैको बसमा रहँदैन ।
केही दिनयता नेकपाका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले संविधानमाथि नै हमला हुन थालेको, गणतन्त्रमाथि नै आक्रमण हुन थालेको, सत्तापक्षले एक्सन नलिए प्रतिक्रियावादीले, संविधानविरोधीले रियाक्सन गर्छन् भन्दै चिन्ता व्यत्त mगर्न थाल्नु भएको छ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीबाट पनि गणतन्त्रमाथि, संविधानमाथि आक्रमण हुन थालेको भन्ने चिन्ता सार्वजनिक हुन थालेका छन् । के साच्चै संविधानमाथि आक्रमण हुन थालेको अनि गणतन्त्र धरापमा परेकै हो त ?
वास्तवमा यो सवै प्रसंग आएको हो समाजिक सञ्जालबाट । पत्रकार रवि लामिछने पक्राउ प्रकरणले देशभरि नै हलचल ल्यायो । पार्टीका नेताहरुका स्वार्थमा रविलाई फसाइएको भन्ने जनभवाना देखियो । अनि जनतामा वर्तमान रानीतिक दल र तिनका नेताप्रति पलाएको आक्रोस र निराशा, सडकमा छताछुल्ल हुनपुग्यो । त्यो आक्रोस यति हदसम्म थियो कि अध्यक्ष प्रचण्डकै जिल्ला र निर्वाचन क्षेत्रमा उहाँविरुद्ध सार्वजनिक रुपमा बोल्न र नारा लगाउन कुनै शव्द बाँकी रहेन । सत्तारुढ नेकपाका नेता र मन्त्रीहरु समेत ती जनताका आक्रोसका निशानामा परे ।
अर्को घटना फेरि चर्कियो समाजिक सञ्जालमा–मन्त्री योगेश भट्टराईको सन्दर्भमा । मन्त्रीले एक घण्टा प्लेन डिले गराउँदा आक्रोशित भएका यात्रुले उनलाई आवेगमा प्रश्न सोधे । त्यो भिडियो बन्यो र समाजिक सञ्जालमा भ्रष्टाचार अभियान्ता ज्ञानेन्द्र शाहीले सार्वजनिक गरे । भिडियो भाइलर बन्यो । यसै वादविवादका बीच नेकपाको भातृ संगठन युवा संघ नेपालले शाहीलाई केही जिल्लामा जान निषेध गरेको वक्तव्य जारी गरेको छ ।
नेपालका लागि नेपाली भन्ने एक संस्थाले भ्रष्टाचारविरुद्ध देश व्यापी अभियान चलाइरहेको छ, जसको सतहमा देखिने प्रमुख पात्र हुन–ज्ञानेन्द्र शाही । यही अभियानको सन्दर्भमा विभिन्न शहरहरुमा शाहीले वर्तमान सरकार र तीनका मन्त्री, प्रधानमन्त्रीका बारेमा भ्रष्टाचार गरेको कुशासन चलाएको, जनताको सरोकारमा वेवास्ता गरेको आरोप लगाउँदै चर्कै अभिव्यक्ति दिने गरेका छन् र उनको लोकप्रियता फैलिँदै गएको आम सभाहरु र समाजिक सञ्जाल साक्षी भएका छन् ।
सरकार र वर्तमान राजनीति दलकाविरुद्ध चलेका अभियान किन लोकप्रिय भइरहेका छन्, आम सभामा किन जनताको उपस्थिति बढ्दो छ ? समाजिक सञ्जाल किन सरकारविरुद्धका अभिव्यक्रिले रंगिएका छन् ? यो नै अहिलेका सत्तारुढका लागि निकै टाउको दुखाइको विषय भएको छ । यही सन्दर्भमा हो अध्यक्ष प्रचण्डले भनेको–हामीले एक्सन नलिए प्रतिक्रियावदीले रियाक्सन गर्छन् । अनि प्रचण्डले निर्देशन दिनु भयो–उनीहरुमाथि प्रतिवाद गर्नू ।उहाँले यसैलाई गणतन्त्रमाथिको आक्रमण देख्नु भयो अनि संविधानमाथिको खतरा पनि देख्नु भयो ।
तर यथार्थमा चाँही संविधानमाथिको खतरा वा गणतन्त्रमाथिको खतरा जनताबाट हैन । कुनै नागरिक अभियानबाट हैन । हो त राजनीतिक दल र तिनका नेताको नियत र व्यवहारबाट । जनता किन यी राजनीतिक दल र नेताबाट निराश भए भनेर कुनै नेताले खोजिनीति गर्ने चासो देखाए ? बरु एकोहोरो सोच के छ भने जसले सरकार र नेताको विराधे गर्छ त्यसलाई थुन्ने, तर्साउने र तह लगाउने भन्ने देखिन्छ ।
हामी यस पटक संविधान दिवस भव्य रुपमा मनाउँदैछौं । घरघरमा झण्डा राखेर, दीपावली गरेर मनाउने उत्सवको तयारी हुँदैछ । वास्तवमा संविधानको दीर्घायू झण्डा र दीपावलीले हैन, दल र नेताको व्यवहारमा भर पर्ने हो । सवै सचेत रहौं ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies