रियाद, साउदी अरब : साउदी अरबले केही विदेशी बासिन्दाहरूको लागि रक्सी खरिदमा प्रतिबन्धहरू खुकुलो पारेको छ । 

साउदी अरबमा कार्यरत विदेशी कूटनीतिज्ञ र प्रिमियम भिसाधारकहरूले एएफपीसँग भने, ‘सरकारले हालैका दिनहरूमा रक्सी बिक्रीको बारेमा कुनै बयान नदिएको भए पनि स्रोतका अनुसार तथाकथित प्रिमियम आवासीय दर्जा भएका गैर–मुस्लिम व्यक्तिहरूले अब रियादमा रहेको देशको एकमात्र मदिरा पसलमा रक्सी किन्न पाउनेछन् । यो यस पहिले कूटनीतिज्ञहरूका लागि मात्र खुला रहने गरेको थियो ।’

एएफपीले कुरा गरेका चार व्यक्तिहरूले नाम नबताउने शर्तमा (साउदी अरबको कडा कानुनका कारण सरकारले घोषणा नगरेको कुरा सार्वजनिक गर्दा समस्या हुने भएकोले) नियमहरू परिवर्तन भएको बताए । उनीहरू कूटनीतिक स्रोत र प्रिमियम भिसा स्थिति दुबै भएका केही बासिन्दाहरू थिए ।

‘मैले यसको बारेमा साथीहरूबाट सुनेको थिएँ । मैले पनि खरीदका लागि प्रयास गरे । म दुई दिनअघि त्यहाँ गएको थिएँ र मेरा लागि खरिद खुला थियो,’ नाम नबताउने सर्तमा एक प्रिमियम भिसाधारकले एएफपीसँग भने, ‘यसले मलाई कालो बजारबाट किन्नुको सट्टा धेरै पैसा बचायो। मूल्यहरू उचित छन् र हामी अन्ततः साउदी अरबमा रक्सी किन्न सक्ने भएका छौं ।’ 

एएफपीले रिपोर्टमा टिप्पणीको लागि साउदी अधिकारीहरूसँग सम्पर्क गरेको थियो तर उनीहरूले समाचार प्रकाशित हुने बेलासम्म कुनै प्रतिक्रिया दिएका छैनन् । सन् २०१९ मा सुरु गरिएको साउदी अरबमा प्रिमियम रेजिडेन्टको स्थिति विदेशीहरूको चयन समूहको लागि उपलब्ध छ । यसका लागि एक पटकका लागि आठ लाख रियाल रियाल (झण्डै दुई लाख १३ हजार अमेरिकी डलर) को एक पटक भुक्तानी आवश्यक पर्छ । त्यसपछि उनीहरूका लागि विभिन्न आवश्यकताहरू पूरा गर्न साउदी नागरिक र अन्य सामान्य विदेशी पर्यटक, व्यवसायी तथा श्रमिकको तुलनामा सहज हुने गर्छ ।

भिसाले मानिसहरूलाई स्थानीय ‘प्रायोजक’ बिना नै साउदी अरबमा बस्न, काम गर्न र स्वतन्त्र रूपमा लगानी गर्न अनुमति दिन्छ । अन्य गैर–नागरिकहरूलाई साउदी अरबमा बस्नको लागि एक प्रकारको ‘साक्षी’ आवश्यक छ ।

एक प्रिमियम रेसिडेन्सी–धारक विदेशीले एएफपीलाई भने, ‘एक विदेशी व्यक्तिले मैले रक्सी किन्नुअघि मरोजस्तै पहिचान भएका एक विदेशी व्यक्तिले पनि खरीद गरेको थिए ।’

‘यसले मेरो लागि काम वास्तवम गर्‍यो, यो धेरै सजिलो छ,’ उनले भने । एक पश्चिमा कूटनीतिज्ञले एएफपीसँग प्रिमियम रेसिडेन्सीको पहिचान भएका व्यक्तिहरूले पछिल्ला केही दिनहरूमा सहजै मदिरा किन्न सकेको बताएका थिए ।

उनले भने, ‘प्रवासीका ह्वाट्सएप ग्रुपहरूमा यही समाचारहरू आइरहेका छन् ।’ एक कूटनीतिज्ञले एएफपीलाई भनिन्, ‘मदिरा पसल खचाखच भरिएको थियो, जब उनले मानिसहरुलाई ३० बोतलसम्म मदिरा लिएर बाहिर निस्किरहेको मैले देखेको थिएँ ।’

मदिरा नियमहरू स्पष्ट रूपमा खुकुलो भएको लगभग दुई वर्ष पछि साउदी अरबले सन् २०२४ जनवरीमा विशेष गरी गैर–मुस्लिम विदेशी राजदूतहरूलाई सेवा प्रदान गर्न राजधानीको कूटनीतिज्ञहरूको आवागमन हुने क्षेत्रमा आफ्नो पहिलो र एक मात्र रक्सी पसल खोलेको थियो ।

‘त्यस समयमा कुनै आधिकारिक घोषणा भएको भने थिएन, दुई छुट्टाछुट्टै स्रोतहरूले एएफपीसँग पुष्टि गरे ।’ साउदी क्राउन प्रिन्स र वास्तविक शासक मोहम्मद बिन सलमान शक्तिमा आएपछि साउदीले अर्थव्यवस्थालाई विविधीकरण गर्ने र पर्यटक र अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारलाई आकर्षित गर्ने योजना अनुसार निरन्तर परिवर्तनहरू गरिँदै आएको छ । 

अहिले महिलाहरूलाई गाडी चलाउन अनुमति दिइएको छ, विदेशी पर्यटकहरूलाई स्वागत गरिएको छ र पुनः सिनेमा घरहरू खुलेका छन् । तथापि, इस्लामको जन्मस्थान र यसका दुई सबैभन्दा पवित्र शहरहरूको घर रहेको राज्यमा मदिरालाई खुला गर्ने बिषयले चर्चा पाउने बिषय बनेको छ । अहिले पनि यो स्वदेशी मुश्लिमहरूको लागि खुला गरिएको छैन । –रासस/एएफपी