– छायादत्त न्यौपाने, काठमाडौं
एकजना फकिर यताउता डुलिरन्थे । उनले छिमेकमा कोही पनि दुःखी नहोस् । प्रत्येक परिवार सुख शान्तिले रमाइरहोस् भन्ने चाहन्थे । कसको घरपरिवारमा के पर्यो कि भनेर ध्यान दिन्थे । आवश्यकता हेरी सर–सल्लाह दिएर सहयोग गर्थे ।
एकदिन सधैंभन्दा अलि छिटो घर फर्कंदै थिए । एउटा घरको कौसीमा आँखा परे । एक जान अधबैंसे र अर्की भर्खरकी महिला दक्षिण उत्तर फर्केर बसेका । उनलाई लाग्यो परिवारका सदस्यमा यस्तो बेमेल ! छिमेकी यस्तो अशान्त ? म भने केकेन सामाजिक बुझक्की भनाउँदो समाजसेवी ! उनी आफँै हैरान ! के रहेछ पत्तो पाउन घरभित्रै छिरे ।
टोलका भलाद्मी आएको देखेर दुवै जना छक्क परे । घरको कुरा बाहिर नजाओस् भनेर सतर्क हुन खोजे तर, दृश्य आफैँ बोल्छ भनेझैं बुढाले जुँगा चल्यो कुरा बुझ्यो सुइको पाइसकेका थिए ।
दुवैको सामु पर्ने गरी छेउमै बसे । पाकीचाहिँ अभद्र हुन्छु कि भनेर हत्तपत्त उठेर भित्र गइन । एकछिनमा पानी लिएर आइन् । पानीको गिलास समाउँदै बुढाले युवतीलाई चिया खुवाउन भने । युवती चिया पकाउन गइन् । उनले तिमीहरू दुवैलाई पनि है सँगै खाने भने । यता अघिझै गफिँदै गए । युवती चिया लिएर आइन् ।
बुढाले चिया समाउँदै अघि बसेको ठाउँमा बस भने ।
बुढाले चियाको सुर्की लिँदै आहा कति मिठो भनेर कुरा सुरु गरे, ‘आज पल्लो टोलका रघुवीर कहाँ दिनभरि बसियो । ओहो त्यो घरका सासूबुहारी कति मिलेका ! उसले उसलाई माया गर्न र सम्मान दिन ज्यादै सिपालु !’ त्यति राम्रो पारिवारिक मेल देखेर खसखस रोक्न सकिनँ र सोधे, ‘हैन परिवारमा यस्तो जादु कसरी भयो ?’ मेरो प्रश्न सुनेर त सबै जना हाँसे । मलाई अलिकति लाज लागे पनि हाँसेर पचाइदिएँ ।
बुढी मान्छेका कुरा, ‘मलाई परिवारको सदस्य चाहिएको थियो यिनलाई स्वीकार गरेँ । यिनलाई नयाँ परिवारमा मिसिनु थियो मेरो छोरालाई पत्याइन् । सामाजिक नीति र कानुनी विधि पु¥याएर भित्राइयो । हामी परिवारका सदस्य भयौं । दुवै उस्तै म छोराकी आमा उनी नातिकी आमा ! को ठुलो को सानो दुवै बराबर । अब भन्नुस् न ! अलि पहिले मिसन आएकी म सासू भएँ भनेर मक्ख पर्ने र अलि पछि मिसिएकी बुहारी परेँ भनेर ठुस्किने भनेको त पुरानो कुरा, खिया लागेको विचार ! ’
यी उहिलेका कुरा खुइले भनेर समझदारी गरेपछि परिवारै रमाइलो ! एकै सासमा कुरा टुङ्ग्याइन् । म त ट्वाँ’ ! दुवै मुखामुख गर्न थाले, बुढा जुरुक्क उठे..!
