–ख्याम नारायण मानन्धर
नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघले निर्वाचनसहितको साधारणसभा सम्बन्धी सूचना जारी गरेको छ । आगामी मिति २०७८ पौष ३० मा हुने भनिएको साधारण सभा र निर्वाचन कार्यतालिका प्रक्रिया अहिले अन्तिम चरणमा छ । लामो इतिहास बोकेको नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघको आसन्न २९ औं निर्वाचन पनि फगत औपचारिकताभन्दा फरक अवश्य हुने छैन । भनिन्छ नि “जुन जोगी आए पनि कानै चिरेको” अर्थात् जुनै राजनैतिक आस्थाका नेतृत्व स्थापित भए पनि नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघको गरिमा र शाखलाई आम सर्वसाधारण जनताको विश्वास र भरोसाको आधार बनाउन सकेको छैन ।
इतिहासको कालखण्डलाई मुल्यांकन गर्दा संघको नेतृत्व भनेको कार्यकक्षमा निर्वाचित अध्यक्षको फाटो टाँस गर्नें तथा पदाधिकारी नामावली परिवर्तन र वेवपेजमा फोटो सार्वजनिक गर्नेभन्दा दोस्रो कुनै तारिफ योग्य काम गर्न सकेको छैन । यहाँसम्म कि आजको दिनसम्म पनि नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघले निधन भइसकेका तत्कालिन संघका अध्यक्षको स्टेटमेन्टलाई र विवरण आफ्नो वेवपेजबाट हटाउन सकेको छैन अर्थात् अध्यावधिक गरिएको छैन । यस्ता निष्क्रियताले संघबाट थप के अपेक्षा गर्न नै सकिन्छ ?
नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघमा व्यवसायीहरुको हक हितका आवाज चुनावी नारा मै सिमित छ । आम सर्वसाधारणबाट यो पेशा वा संगठनमा आवद्ध सदस्यहरु मात्र नभएर यो क्षेत्रलाई कर्मथलो बनाउने आम कर्मचारीहरुको पनि नैतिक प्रतिस्ठामा प्रश्न उठाउने गरेको पाइन्छ । संघले न त एजेन्ट (मध्यस्थकर्ता) हरुलाई व्यवस्थित गर्न सक्यो, न त पर्यटक भिषामा कामदारहरु रोजगारीमा पठाउने मेनपावर कम्पनीहरुलाई कारबाही ग¥यो, न त सरकारको कानुन हातमा लिएर काम गर्ने व्यवसायीहरुलाई ठेगान लगाउने वा सचेत पार्ने उल्लेख्य काम नै गर्यो । यसर्थ वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुले समग्र नेपाली समाजमा गुमेको शाखलाई स्थापित गर्न तब मात्र सम्भव छ जब यसको नेतृत्वले व्यवसायी र नेपाली कामदारहरुका खाँतिर निष्ठापूर्वक काम गर्न सक्षम हुन्छन् अर्थात् बोलिमा हैन परिणामले देखाउन सक्षम हुन्छन् । मेनपावर व्यवसायीहरु कामका आधारमा गुणभन्दा बढी दोषी करार गर्दै सामाजिक संजाल, मिडिया साथै चिया गफमा पनि आलोचनाको प्रतिनिधी पात्र मात्र रहन्छन् ।
व्यवसायीहरु आँफैमा खुट्टा तान्ने, अध्यारोमा ढुंगा हान्ने, मौकामा हिरा फोर्ने जस्ता छेपारो प्रवृत्ति र राजनैतिक आस्थाको पिछलग्गु भए कै कारण समग्र देशको राजनैतिक वितृष्णाभन्दा वैदेशिक रोजगार व्यवसायीप्रतिको आम जन–मानसको सकारात्मक सोचाइ शुन्य प्रायः छ । यति लामो इतिहास बोकेको संघ र यसका नेतृत्वले बिगत निर्वाचनमा गरेका प्रतिबद्धताहरु कुनै पुरा गरेका छैनन् । यहाँसम्म कि संघमा आवद्ध सदस्यहरुमा केहीले त संघको कार्यालय कहाँ छ भनेर नदेखेका मात्र हैन सुनेका पनि छैनन् ।
व्यवसायीहरुको कमी कमजोरी धेरै छन् । राज्यका निकायहरुसँगको समन्वयमा कमी, आन्तरिक छलफल तथा निर्णय कार्यान्वयनमा अभाव र दलगत रस्साकस्सीले पेशाको अस्थित्व रक्षामा चुनौती थपिएको छ । आसन्न निर्वाचनको माहोललाई बजारमा बुझ्दा व्यवसायिक हितका वा निष्ठाका लागी खोलिएका गुट–उपगुटभन्दा आस्थाका आधारमा साथै जातियताका आधारमा स्थापित विभिन्न नाममा स्थापित संघ, संगठनहरुको बोलबाला देखिन्छ । जसमा एकिकृत वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संगठन नेपाल, नेपाल वैदेशिक रोजगार लोकतान्त्रिक फोरम, नेपाल वैदेशिक रोजगार प्रगतिशील मञ्च, वैदेशिक रोजगार व्यवसायी गणतान्त्रिक मञ्च, तराई मधेश वैदेशिक रोजगार व्यवसायी फोरम, समाजवादी वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघ, वैदेशिक रोजगार नेवा समाज, वैदेशिक रोजगार तामाङ्ग समाज, वैदेशिक रोजगार तमुधी संघलगायतका नाममा व्यवसायीहरु विभाजित छन् । त्यतिमात्र हैन क्षेत्रगत रुपमा पनि संघको संगठनहरु स्थापित छन भन्ने पनि छ । अब प्रश्न उठ्छ संघको निर्वाचन केका लागि ? विशुद्ध व्यवसायीहरुका लागि वा दलगत स्वार्थमा रमाउन उद्धेलित अझ भनौं संघलाई राजनैतिक भातृसंगठन बनाउन रुची राख्ने झोलेहरुका लागि ?
तीन दशकको इतिहासमा पनि संघको निजी कार्यालय छैन । हरेक निर्वाचनमा संघको आफ्नो भवन नभएको भन्ने आवाज र त्यसलाई पुरा गर्ने प्रतिबद्धताहरु आइरहन्छन् तर, निर्वाचनको परिणामपश्चात पुर्व वाचा वा प्रतिबद्धताहरु प्रतिबद्धतामा नै सिमित रहन्छन् । संघले केही कोठे बैठकहरु र श्रम विभागमा गरेका आन्दोलनका नाममा देखाएको २÷४ जना पदाधिकारीहरुको झुण्डले यो क्षेत्रको विद्यमान समस्याहरुमा जुधेर समाधान गरि परिणाम ल्याएको भन्ने शुन्य छ । वार्षिक लेभी उठाउने र औपचारिक निर्वाचनको प्रकृया पुरा गर्ने घोषित प्रक्रिया मात्र हो । संघका पदाधिकारीहरुले राजनैतिक नेतृत्वमा आधार स्थापित गर्ला तर, यस पेशामा आवद्ध पेशाकर्मीहरुको कार्यक्षेत्र, अधिकार र समस्या समाधानमा सेतुको काम गर्नु पर्नेमा त्यस्ता काम गर्न नसकेको भन्ने गुनासाहरु छन् । संघले राज्यसँग समय सापेक्ष पेशा प्रतिकुलका ऐन कानुनहरुको परिमार्जन वा प्रतिस्थापनमा गम्भीर भएर काम गर्न सकेको छैन । राज्यलाई राखेका धरौटीका सवाल, सेवा शुल्कको नीतिगत आधार, अधिक कामदारहरु जाने देशहरुमा नेपाली कामदारहरु आपुर्तिमा समस्या, नेपाल स्थित दुतावासहरुमा भीषा आवेदन तथा स्ट्याम्पिङ प्रक्रियामा समस्या, कामदारहरुको उडान प्रक्रियाका बिच भएको विभिन्न झन्झट (पि.सि.आर, कोभिड भ्याक्सिन, क्युआर कोड, मेडिकल जाँच, अभिमुखिकरण तालिम, शीप परिक्षण, मध्यस्थकर्ताहरुको व्यवस्थापन, कतार भीषा सेन्टरमा कामदारका गुनासाहरु आदी)मा सकारात्मक भूमिका निर्वाह गर्न सकेको छैन ।
आगामी नेतृत्वले यस्ता समस्याहरुको समाधानमा प्रतिबद्धता हैन परिणाममा काम देखाउन सक्नुपर्दछ, पदका लागि कुर्सी ओगट्ने प्रवृति निरन्तरता हो भने संघको औचित्यमाथि प्रश्न उठ्छ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies