.jpg)
अर्घाखाँची : अर्घाखाँचीको सन्धिखर्क नगरपालिका वडा नम्बर ६ नरपानीका दिपक पाण्डे पेसाले निजामती कर्मचारी हुन् । उनले विभिन्न सिजन अनुसारका टिमुर, चिउरी, तेजपत्ताका बिरुवा तथा काउली, टमाटर, आलु, साग बेचेर वार्षिक ६ लाख बढी आम्दानी गर्दै आएका छन् ।
विगत १० वर्षदेखि व्यावसायिक रूपमा टिमुरका बिरुवा, चिउरी, तेजपत्ता, प्याजका बिरुवा उत्पादन गर्दै आएका उनी अहिले सन्धिखर्क बजार क्षेत्रका असल बिरुवा उत्पादक तथा तरकारी खेती गर्ने किसानका रूपमा परिचित छन् ।
सन्धिखर्क नगरपालिका वडा नम्बर २ चुत्राबेसी पुलचोक सालझन्डि सन्धिखर्क सडक छेउमा पाण्डेको घर छ । करिब दुई रोपनी जग्गामा तरकारी खेती टिमुर, चिउरी, प्याजका बिरुवा उत्पादन गर्न छुट्याएको र सो ठाउँमा खेती गरिएको पाण्डेले बताए ।
लामो समयदेखि निरन्तर रूपमा नर्सरी तयार गरी विभिन्न जातका बिरुवा उत्पादन तथा बिक्री गर्दै आएको पाण्डेको भनाइ छ । उनका अनुसार बिरुवा तरकारी बिक्री गरेर एक सिजनमा ६ लाख भन्दा बढी आम्दानी हुने गरेको छ ।
‘बिरुवाहरु उत्पादन गर्न धेरै समय नलाग्ने, कम लगानीमा मनग्ये आम्दानी लिन सकिन्छ’, पाण्डेले भने, ‘स्थानीय तथा बाहिरबाट आउने व्यापारीले यहाँबाट बिरुवा खरिद गरी लैजान्छन् । टिमुर, चिउरी तथा प्याज काउलीकाबिरुवा खरिद गर्न आउने ग्राहकले बन्दा, काउली, ब्रोकाउली, गोलभेँडालगायत बिरुवा खोज्ने भएकाले यी बिरुवा पनि उत्पादन गर्न थालेको छु ।’
पाण्डेका अनुसार प्याज मुट्ठीको ५० रुपैयाँ, काउली ५ रुपैयाँको एउटा, हाइब्रिड बन्दा पाँचको एउटा, स्थानीय बन्दा पाँचको दुई वटा, ब्रोकाउली १० को एउटा र टिमुर ५० को एउटा भइरहेको छ ।
‘टिमुरका बिरुवा उत्पादनलाई प्रमुख व्यवसाय बनाएको छु । यहाँ आउने ग्राहकको सजिलोका लागि अन्य तरकारीका बिरुवा पनि उमार्ने गरेको छु’, पाण्डेले भने, ‘एकै ठाउँमा आफूलाई चाहिएको सबै जातका बिरुवा पाइने भएपछि ग्राहकलाई पनि सहज भएको छ ।’
अफिस जानू भन्दा पहिला बिहान ६ बजेदेखि ९ बजे र बेलुका ४ बजेदेखि ७ बजेसम्म नर्सरीमा काम गरेको उनले बताए ।
उनले भने, ‘मेरो परिवारबाट पनि कामका लागि सहयोग भएको छ । हामी घरमा ३ जना सरकारी जागिरे छौं ।’
बिरुवा खरिद गर्दा निकै झन्झटिलो हुने भएकोले अरुको नर्सरीबाट बिरुवा किन्दा रोजेर चाहे जस्तो लैजान नदिएपछि आफैँले बिरुवा उत्पादन थालेको पाण्डेले बताए ।
१ किलो टिमुरको बिउबाट व्यवसाय सुरु गरेको भन्दै बिरुवा उत्पादन राम्रो हुँदै गएपछि क्षेत्रफल पनि बढाउँदै लगेको उनको भनाइ छ ।
यहाँ उत्पादित बिरुवा अर्घाखाँचीमै खपत हुने गरेको छ । यसवर्ष ५ देखि ६ आम्दानी हुने अनुमान गरिएको उनका छोरा राजु पाण्डेले बताए । बिरुवा उखेल्ने र बिक्री गर्ने काममा पाण्डेको हो । उनी बिहान बेलुका खटिएर काम गर्छन् । ‘हरियाली बिरुवा देखेपछि गाडी ल्याएर ग्राहक यही आउँछन् । हामीले तयारी बनाएर राखिदिने गरेका छौ’ उनले भने ।
सन्धिखर्क नगरपालिका वडा नम्बर ६ नरपानीमा पनि उनको सुपा देउराली एग्रो फरेष्टी नर्सरी छ ।
उनकी श्रीमती कमला ओलिले पनि करिब एक रोपनी जग्गामा नर्सरी तयार पारेर बिरुवा उत्पादन गर्ने गर्छिन् । काउली, बन्दा, ब्रोकाउली, गोलभेँडा उत्पादन सँगसँगै हुने भएकाले एक सिजनमा एक लाखबढी आम्दानी हुने गरेको पाण्डेले बताए । तरकारी खेतीको तुलनामा छोटो समयमा बढी आम्दानी बिरुवाबाट हुने भएकाले बिरुवा उत्पादनमा जोड दिएको उनको अनुभव छ ।
छोटो समयमा धेरै आम्दानी गर्न सकिने भएकाले पछिल्लो समय बिरुवा उत्पादनमा किसानको आकर्षण बढेको कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख बुद्धिराज घिमिरेले बताउँछन् । ठूलो परिमाणमा उत्पादन गर्ने किसानलाई ज्ञानकेन्द्रबाट प्राविधिक सहयोग गरिने उनको भनाइ छ । पाण्डे पाणिनी सबडिभिजन कार्यालय अर्घाखाँचीका प्रमुख तथा नेपाल निजामती कर्मचारी युनियन अर्घाखाँचीका अध्यक्ष हुन् ।
