गएको डिसेम्बरबाट शुरु भएको कोभिड महामारीले विश्वभर भयावह संकट सिर्जना गरेको छ । सोमबार साँझसम्म विश्वभर एक करोड ८२ लाखमा संक्रमण पुष्टि भएको छ भने ६ लाख ९३ हजारको मृत्यु भइसकेको छ । दक्षिणी छिमेक भारत विश्वकै बढी प्रभावित हुने तेस्रो मुलुक बनेको छ । भारतमा १७ लाख बढीमा संक्रमण पुष्टि भएको छ भने ३७ हजारको मृत्यु भइसकेको छ । नेपालमै पनि २० हजार सात सय बढीमा संक्रमण पुष्टि भएकोमा ५७ जनाको मृत्यु भएको छ ।
कोभिड महामारीले मानवीय क्षति मात्रै पुगेको छैन, आर्थिक–सामाजिक–सांस्कृतिक पक्षलाई पनि नराम्रोगरी प्रभावित बनाएको छ । महाहारी रोक्ने प्रभावकारी भूमिका खेलेको चीनले अर्थतन्त्रमा पुगेको क्षति विवरण नै सार्वजनिक गरिसकेको छ । तर, अन्य मुलुकहरुले कुन तहमा आर्थिक क्षति पुगेको छ भन्ने तथ्य निकाल्ने समय समेत पाएका छैनन् । नेपालमै पनि महामारी रोकथामका लागि गरिएको लकडाउन र औषधोपचारका लागि गरेको खर्च विवरण सार्वजनिक गरेको छैन । तर, धेरै ठूलो मात्रामा आर्थिक क्षति पुगेको अनुमान लगाउन गाह्रो पर्दैन ।
आर्थिक संकटसँगै सांस्कृतिक र सामाजिक क्षेत्रमा पनि महामारीका कारण ठूलो प्रभाव परेको छ । मानवीय गतिविधिका लागि तोकिएको हदबन्दीले सांस्कृतिक र सामाजिक क्षेत्रमा नयाँ समस्या सिर्जना भएको छ । विशेषगरी मनोवैज्ञानिक असर, सांस्कृतिक पर्वहरुमा ल्याइएको फेरबदलसँगै सामुहिकतामा रमाउने मानव जगतलाई टाढा रहन उत्प्रेरित गरिएको छ । अझ यसले शिक्षा क्षेत्रमा पुगेको असर असामान्य देखिन्छ । नेपालमै पनि गएको चैत ११ गते लकडाउन गरिए यता शैक्षिक संस्थाहरु खुल्न सकेका छैनन् । माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) हुनै सकेन भने शैक्षिक सत्र पनि प्रभावित बनिसकेको छ । अहिले शैक्षिक संस्थाको पठनपाठनको विकल्पमा अनलाइन शिक्षा प्रणालीलाई अगाडि बढाउन खोजिएको छ । तर, यसले नयाँ समस्या सिर्जना गरेको छ ।
शहरी क्षेत्र बाहेकमा अनलाइन शिक्षा प्रणाली सहज छैन । तर, यसको अर्को विकल्प पनि हामीसँग देखिदैन । तसर्थ, नयाँ समाज (भर्चुएल) को निर्माण तीव्र गतिमा अगाडि बढेको छ भने यसबाट निम्न आय भएका र भौगोलिक विकटतामा रहेकाहरु बञ्जित हुने संभावना पनि उत्तिकै छ । अर्थात्, महामारीका कारण जस्तो भर्चुएल समाज निर्माण हुँदैछ, यसले निम्त्याउने संकट समाधानका लागि सरकार तयार रहनुपर्ने चुनौती पनि बढेको छ । जोसँग, सरकार भाग्न सक्दैन, बरु नयाँ चुनौती र कार्यभार सम्झेर कार्यान्वयनको आधारशिला तयार पार्नु चाहिँ बुद्धिमानी ठहर्ने देखिन्छ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies