सदियौं देखि राष्ट्रिय राजनीतिदेखि टाढा पारिएको मधेशले विद्रोह गरेको १३ वर्ष पूरा भएको छ । सात दशक लामो राजनीतिक संघर्षका क्रममा २०६२/०६३ एउटा युगान्तकारी परिवर्तनको विद्रोह थियो । त्यही विद्रोहको जगमा अढाइ सय वर्ष लामो राजतन्त्रलाई अन्त्य गर्ने जग तय भयो । नेपाली काँग्रेसका तत्कालीन सभापति गिरिजाप्रसाद कोइरालाको नेतृत्वमा अन्तरिम सरकार बन्यो । सशस्त्र आन्दोलन गरिरहेको नेकपा माओवादी पनि उक्त सरकारमा सामेल भयो । सर्वदलीय अन्तरिम सरकार पछि नेपालको अन्तरिम संविधान २०६३ जारी पनि भयो । तर, उक्त संविधान जारी भए पछि भने मुलुकमा क्षेत्रीय उत्पीडन विरुद्धको आन्दोलनको शंखघोष पनि भयो ।
अन्तरिम संविधान जलाउँदै उपेन्द्र यादवको नेतृत्वमा आन्दोलन शुरु भयो । काठमाडौंको माइतीघर मण्डलाबाट शुरु भएको आन्दोलनले बिस्तारै मधेशका जिल्लाहरुमा आगो बल्यो । कयौंले शाहदत प्राप्त गरे । मधेश आन्दोलनका शहिद घोषणा गरियो । त्यसै आन्दोलनका जगमा गणतन्त्र नेपाल र संघीयतालाई संस्थागत गरिने सुनिश्चितता पनि भयो । २०६३ बाट शुरु भएको मधेश आन्दोलनको रुपमा र नेतृत्व समेत बिस्तार भयो । नेपाली काँग्रेस, नेकपा एमाले र नेकपा माओवादीकै कयौं नेताहरु मधेश आन्दोलनमा होमिए । मधेशमा छुट्टै सशक्त राजनीतिक दलको उपस्थिति पनि भयो । त्यो आन्दोलनको जगमा बनेको मधेश केन्द्रीत दलभित्र जुट र फुट निरन्तर भए पनि २०७२ मा जारी नेपालको संविधानले मधेश आन्दोलनबाट उठाइएको संघीयता र गणतन्त्र सुनिश्चितता गरिएको छ ।
तर, सवाल भने त्यही आन्दोलनबाट प्राप्त उपलब्धीको अनुभूति सुनिश्चित हुन नसक्नु मात्रै नभएर स्वयम् मधेश केन्द्रीत दलको नेतृत्वमा रहेको प्रदेश–२ को सरकारले आन्दोलनको मूलभुत विषय नै बिर्सनु हो । मधेश आन्दोलनको अन्तर्य क्षेत्रीय विभेदको अन्त्य मात्रै थिएन । मधेशका जनतालाई राज्यको अनुभूति दिलाउनु, सुशासन कायम हुनु र नागरिकलाई अधिकार सम्पन्न बनाउनु हो । तर, प्रदेश सरकार बनेको तीन वर्षसम्म मधेश आन्दोलनका शहीद, घाइते र अपाङ्गहरुकै लागि समुचित कार्यक्रम ल्याइएको छैन । नागरिकहरु कुप्रथाको शिकार भइरहेका छन् । गरिबीको समस्या उस्तै दर्दनाक छ । रोग र भोकबाट नागरिकको जीवन रक्षा सुनिश्चित भएको देखिन्न । बरु, व्यक्तिगत स्वार्थ नजित उद्देश्यले फोहोरी राजनीतिको अन्त्य हुन सकेको छैन । राष्ट्रिय राजनीतिले निम्त्याएको संवैधानिक र राजनीतिक संकटको असरले पनि मधेश आन्दोलनको भावना कुल्चिदिएको छ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies