नुवाकोट : नुवाकोटको ऐतिहासिक बेत्रावती सन्धिस्थलको संरक्षण सुरु गरिएको छ । विदुर नगरपालिकाले यो योजना सञ्चालन गरेको हो । विदुर–१० स्थित त्रिशूली नदी तथा पासाङल्हामु मार्गको त्रिशूली–धुन्चे सडकखण्डको वीचमा रहेको ‘बेत्रावती सन्धि’ भएको स्थानको संरक्षण सुरु गरिएको हो ।
नेपाल–तिब्बत युद्धका क्रममा नेपाली पक्ष विजयी भएपश्चात् दुई देशबीच ‘बेत्रावती सन्धि’ भएको स्थानको ऐतिहासिक ढुङ्गाको संरक्षणका लागि विदुर नगरपालिका कार्यालयले सक्रियता देखाएको हो ।
ऐतिहासिक तथा पुरातात्विक संरचनाको संरक्षण गर्ने क्रममा विदुर–१० स्थित बेत्रावती सन्धि भएको दुई ढुङ्गाको संरक्षण, व्यवस्थापन, पुरातात्विक स्वरूपमा निर्माण, युद्धको नेतृत्व गर्ने वीर गोर्खालीको साालिक स्थापना गरिने योजना रहेको छ । जनप्रतिनिधि, सुरक्षाकर्मी तथा सरोकारवालाले स्थलगत रूपमा अवलोकन गरेका छन् ।
वेत्रावति सन्धिस्थलमा युद्धका सामग्रीसहितको स्मारक स्थापनाको लक्ष्यसहित उक्त ऐतिहासिक स्थानको संरक्षण गर्न सुरु गरिएको विदुर नपाका मेयर राजन श्रेष्ठले जानकारी दिए । त्यसका लागि चालु आर्थिक वर्षमा कुल १८ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएकाले नगरबाट कार्य सुरु गरिएको मेयर श्रेष्ठको भनाइ छ ।
‘विनियोजित बजेटको काम सुरू गर्न प्राविधिक टोली र नेपाली सेनाबाट स्थलगत अवलोकन एवं निरीक्षण भइसकेको छ,’ मेयर श्रेष्ठले अगाडि भने, ‘ऐतिहासिक दुई ढुङ्गा रहेको ठाउँ र आसपासका सरकारी जग्गाको लगत लिने र विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) को निर्माण नगरपालिकामार्फत भइरहेको छ ।’
नेपाली सेनाबाट युद्ध संरचना स्थापनाको अध्ययन भइरहेको छ । विदुर नपाले आन्तरिक स्रोतबाट तयार गरिने डिपिआरले मार्गनिर्देश गरेअनुसार विनियोजित बजेटबाट सेनासँगको सहकार्यमा कार्य प्रारम्भ गरिने योजना बनाएको छ । १८४९ सालमा भएको सन्धिपश्चात् उक्त स्थान हाल अलपत्र र जीर्ण रहेको विदुर १० का वडाध्यक्ष गणेशकुमार नेपालको भनाइ छ ।
सन्धिस्थल संरक्षणका लागि विदुर नपा र नेपाली सेनाबाट प्रारम्भ भएको कार्यलाई माथिल्लो निकाय (पुरातत्व विभाग तथा बागमती प्रदेश र सङ्घीय सरकार) बाट आर्थिक र प्राविधिक सहयोग प्राप्त हुने प्रतिबद्धता रहेको पनि मेयर श्रेष्ठको भनाइ छ । गत १८४९ सालमा भएको नेपाल–भोट युद्धमा नेपाली पक्ष विजयी भएसँगै नुवाकोटको बेत्रावतीमा सन्धि भएको थियो ।
