कोभिड महामारीका कारण नेपालमा एक चौथाईँ श्रमिकले रोजगार गुमाएको नेपाल राष्ट्र बैंकले गरेको एक सर्वेक्षणले देखाएको छ । ५२ जिल्लाका ६७४ उद्योगीसँग गरिएको सर्वेक्षणले एक चौथाईँ श्रमिक बेरोजगार भएको नतिजा निकालेको छ । रोजगार गुमाउनेमा होटल, रेष्टुुरेन्ट, यातायात तथा भण्डारण क्षेत्रका छन् । शिक्षा क्षेत्रमा पनि रोजगार गुमाउने धेरै छन् । उक्त सवेक्षणले ३०.५२ प्रतिशत श्रमिक घरेलु उद्योगसँग जोडिएका छन् । अर्थात्, अस्थायी र करारका श्रमिक बेरोजगार बनेका छन् ।
५० करोड भन्दा बढीको पूँजीमा सञ्चालित उद्योगमा काम गर्नेहरु पनि बेरोजगार बनेका छन् । तर, घरेलु कामदार भन्दा धेरै कमले मात्रै ठूलो उद्योगका श्रमिकले रोजगार गुमाएका छन् । ठूला उद्योगमा काम गर्ने १४ प्रतिशत श्रमिक बेरोजगार बनेका छन् । उक्त सर्वेक्षणअनुसार, लकडाउनका कारण ६१ प्रतिशत उद्योग व्यवसाय पूर्ण रुपमा बन्द भएका छन् भने अधिकांश व्यवसायको कारोबार घटेको छ । अस्थायी र करारमा काम गर्ने श्रमिकहरुको १८.२ प्रतिशत तलब कटौती भएको छ । राष्ट्र बैंकले लकडाउनको पाँच महिनामा पहिलो पटक सर्वेक्षण गरेको हो । अर्थात्, कोभिड महामारीको जोखिम कायमै रहेकाले अझ बढी क्षति पुग्ने अनुमान छ ।
सर्वेक्षण अगाडि नै थुप्रै क्षेत्रमा ठूलो नोक्सान पुगिसकेको छ । नेपाल पत्रकार महासँघ त आन्दोलनमै छ । ठूला सञ्चार गृहहरुले धमाधम कर्मचारीलाई निष्कासन गर्न थालेपछि महासँघले चरणबद्ध आन्दोलन गरिरहेको छ । आन्दोलन गर्न सक्ने रुपमा संगठित भएका धेरै क्षेत्र अझै मौन छ भने असंगठित मजदुरको अवस्था भयावह बनेको छ । लकडाउनको केही हप्ताभित्रै न्यून आय भएका श्रमिकहरुको कष्ट छताछुल्ल भइसकेकै छ । पूर्वको सोलुखुम्बुबाट सुदूरपश्चिम कैलालीसम्म पैदल हिडेर पुग्नुको अर्थ न्यून आय भएकाहरुलाई बाँच्न निकै कठिन हुँदै जानुको ज्वलन्त उदाहरण हुन् ।
राष्ट्र बैंकको सर्वेक्षणले पनि न्यून आय भएका तर, असंगठित रुपमा क्रियाशील मजदुर नै बेरोजगार भएको देखाएको छ । यस्तो बेला सरकारको विशेष ध्यान तिनै असंगठित न्यून आय भएका मजदुरतर्फ नै तानिन जरुरी छ । त्यसै पनि कम्युनिष्ट पार्टी सत्तासीन हुनुमा तिनै मजदुर वर्गको संवेदनालाई हतियार बनाउनु पनि हो । देशमा विद्यमान कम्युनिष्ट सरकारले चालु आर्थिक वर्षको बजेटमा ती न्यून आय भएका सीमान्त नागरिकलाई सम्बोधन हुने ठोस् कुनै कार्यक्रम ल्याएन । यसले नेकपा सरकारको बद्नामी आफ्नो ठाउँमा भइरहेकै छ । तर, वर्तमान सरकारमा रहेकाहरुको पृष्ठभूमि नहेरी भन्दा पनि लकडाउनका कारण अर्थतन्त्रमा पुगेको भयावह असरबाट न्यून आय भएका सीमान्त नागरिक बचाउनु अहिलेको प्रमुख दायित्व हो । सरकारको शिघ्रताशिघ्र यसतर्फ ध्यान जाओस् ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies