-रोशनी बुढा
विश्व मानचित्रमा नेपाल सानो भए पनि यहाँको विविधताले गर्दा विश्वका धेरै जसो मुलुकका मानिस नेपाल आउने गर्दछन् । यसका पछाडी नेपालको विविध भाषा, धर्म, संस्कृति एवंम् भेषभुषा तथा पर्यटकीय क्षेत्र भएर मात्रै होइन, नेपाल देवभूूमी एवम् देवीको भूूमी हो भनि चिनिएको ऐतिहासिक ग्रन्थले पुष्टि गर्दछ । ऐतिहासिक ग्रन्थका अनुसार या धर्मशास्त्रका अनुसार आज विश्व भरि गीता ग्रन्थको अनुसार शासन व्यवस्था चलिरहेको छ । गीता भनेकी महिला नै हुन् । यस्तै मानव जातिका अगाडी पूर्खा मनु र शतरुपाको वर्णन अध्ययन गर्ने हो भने पनि सतरुपाको बौद्धिक कालको इतिहास पनि भुल्न सकिन्न । यस्तै नेपाल प्राचिन कालमा मातृ सत्तात्मक समाज थियो । त्यस समय माता या महिलाको पुजा गर्ने गर्दथे । अहिले पनि सबभन्दा बढी देवीको मन्दिर नेपाल वा हिमवत खण्ड छ । दुर्गा भगवती, महालक्ष्मी, काली चण्डी, सतरुपा आदि विश्व भरि नारीको नाममा मन्दिर नै छन् । यसैले नेपाल प्राचिन कालदेखि नै नेपाल नारी प्रदान देश हो ।
अब अहिले विश्वको इतिहास मात्रै केलाउने हो भने सत्य युग, त्रेता युग, द्धापर युग र कलि युगमा नारीमाथि अपमान भएकै कारणले विश्वमा ठुला ठुला युद्ध भएका छन् । त्यो चाहे महाभारतमा द्रोपतीको केश होस् या प्रथम विश्व युद्धमा बेलायतका रानी फ्रान्सको युवराज्ञी वा जमी यहुदी युवराज्ञीको मुद्धा किन नहोस् । त्यसैले नारी धर्ती माता हुन्, धर्ती माताप्रति गरेको अपमान र विकृति एवं अत्याचारले विश्वमा ठुला–ठुला युद्ध÷द्धन्द भएका छन् । ऐतिहासिक पृष्ठभुमीलाई केलाउँदा नारी जाति धर्ती माता भएको देखाउँछ । तर, अहिले पितृसत्तात्मक समाज भएकोले महिलामाथि अनेक किसिमका यातना, अपराध तथा यौनजन्य धन्दा मात्र होइन् कुनै पनि स्वागतका लागि पनि महिलालाई अगाडि सारिन्छ ।
तर्सथ विश्वभरि महिला हिंसा विद्रोहको अभियान वर्षको एक पटक व्यापक हप्ते अभियान नै गरिरहेका छन् । तर महिलामाथि हुने बलात्कार र हिंसा रोकिएको छैन । खासगरि दक्षिण एशियाको उपमहाद्धिपमा अझ वढी महिलामाथि विभिन्न किसिमका अपराधिक गतिविधि भइरहेका छन् । दक्षिण एशिया मात्रै होइन् अरवीयन देशहरुमा पनि धर्मको नाममा विभिन्न खालका महिलामाथि हिंसा भइरहेका छन् । युरोप वा अमेरिकाजस्ता विकसित देशमा पनि हिंसा यौन शोषण पनि भएका छन् । तर त्यहाँका जनताको जीवनस्तर उठेकोले अलि कम मात्र हो । खासगरि महिलामाथि हुने शोषण, दमन, हिंसा यौनजन्य अपराध अझ बढी हाम्रो देश नेपालमा बढि भएको छ । नेपालको संविधानले महिलामाथि हुने अनेक किसीमका शोषण, दमन तथा यौनजन्य अपराधमा कडा कानुन त बनेको छ तर, त्यसलाई प्रयोगमा ल्याउन नेपाली समाजले रुपान्तरण हुनु जरुरी छ । हाम्रो देशमा महिलालाई एउटा साधनको रुपमा हेर्ने गरिएको पाइन्छ । घरको चुलो चौको, घरमा बस्ने परिवारको हेरचाह मात्रै गर्ने जस्ता विषयमा मात्र होइन बालविवाह, बलात्कार, दाइजो प्रथा, विकृति, विसंगतिले अरु बढी पीडादायक अवस्थामा छ हाम्रो देश ।
खासगरि नारीहरु पछाडि पर्नुमा नवउदारवादी, उपभोक्तावादी आधुनिक समाजको पनि ठुलो हात छ । पुँजी नै सबैथोक हो भन्ने सोंचले पनि महिलामाथि विभिन्न अपराधहरु अहिले फेसबुक, टिकटक, युट्युवजस्ता सामाजिक सञ्जालले पनि असर परेको छ । अर्को तर्फ जुवातास, रक्सीले पनि अनेकौ महिलामाथि हिंसा भएको छ भने खास गरी आर्थिक लोभ र लालचमा गरिब महिलाहरु बाध्य भएर बेचिनु पर्ने अवस्था वैदेशिक रोजगारको नाममा विश्वका डान्सबार मा नेपाली महिलाहरुको दयनीय अवस्था छ । यसर्थ स्वयम् महिलाले मात्रै यस्ता विकृति यौंनजन्य अपराध, हत्या हिंसा रोक्न सक्दैन् यसमा पूरुष पनि ठुलो योगदान हुनु जरुरी छ । हिन्दु वा बौद्ध धर्ममा महिलालाई देवीको रुपमा लिने गरेको शास्त्रमा पाइन्छ तर, त्यसको ठिक उल्टो काम भएको छ । नेपालको मध्यकालिन इतिहास पढ्दा सतिप्रथा थियो तर, चन्द्र शमशेर यो प्रथा हटाए भन्ने गरिन्छ । त्यसैले सतिले सरापेको देश पनि भनिन्छ । जब जिउँदै श्रीमानसँग चिहानमा जानुपर्ने त्यो अवस्थाको चन्द्र शमशेरले अन्त्य गरेपनि वा पतिसँग सति नगए पनि अहिलेको अवस्था अलि विकसित भए पनि नेपाली समाजमा महिलालाई हेर्ने दृष्टिकोणमा खासै परिवर्तन भएको देखिँदैन ।
देशको कुल जनसंख्यामा ५१५ महिला छन् । उनीहरुमाथि शोषण, दमन, बलात्कार, हिंसा, यौनजन्य अपराध भैरहेको छ । राजनैतिक, आर्थिक तथा सांस्कृतिक क्षेत्रमा पनि समावेशी तथा समानुपातिक व्यवस्था छैन । त्यसैले नारी जातीको जबसम्म सम्मान हुँदैन तबसम्म नेपालको चौतर्फी विकास प्रगती एवम् उन्नति हँुदैन । महिला देवी हुन्, धर्तीमाता एवम् जननी हुन् भन्ने सोंचको विकास हुनु जरुरी छ । त्यसमा महिला स्वयंले पनि अन्यायको आवाज उठाउनु पर्दछ तर, महिला स्वयं पनि अनुशासित हुनु जरुरी छ । यसर्थ, आधुनिक समाज भनेको सभ्य, मानवतावादी र सवै अधिकारसँग जोडिएको छ । मानिसले मानिसलाई हेर्ने दृष्टिकोण समान हुनु पर्दछ । धनी गरिब÷या श्रमिक, किसान जे भए पनि आफ्नो आफ्नो पेशामा सबै महत्व छ । त्यसैमा पूरुष÷महिला विना सृष्टिको विकास हुन सक्दैन, सृष्टि भनेको धर्ती हो । महिला भनेकी धर्ती माता हुन् । अहिले विकसित देशमा सम्मानजनक अधिकारसँग महिलाले केही प्रगति गरे पनि हाम्रो जस्तो अविकसित देशमा खास महिलाको स्तरमाथि उठ्न सकेको छैन । त्यसैले महिला चुलो चौकामा मात्रै सिमित नराखी राजनैतिक आर्थिक क्षेत्रमा बढावा दिनुपर्दछ । तर गलत प्रवृति मा वा आर्थिक लाभको लागि स्वयं बुझ्नु पर्दछ ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies