–जनकराज पाठक
नेपालको वर्तमान राजनीतिक स्थिति निराशाजनक र गम्भीर संकटमा पुगेको छ । जेन जी पुस्ताको दुई दिने (२३ र २४ गते)को आन्दोलनले मुलुकलाई शून्यताको स्थितिमा पुर्याएको छ । मुलुकका कार्यकारी प्रमुखले राजीनामा दिइसकेका छन् र नयाँ सरकार गठनको प्रक्रिया अझै प्रारम्भ भएको छैन । सर्वोच्च अदालत र अन्य अदालत भवनहरूमा तोडफोड र आगजनीका घटनाहरूले नेपालको कानूनी संरचनामा गहिरो चोट पुर्याएको छ । अवस्थालाई हेर्दा, मुलुक कहाँ जाने हो, के दिशा अपनाउने हो, यसबारे कुनै स्पष्टता छैन ।
२ दिनको आन्दोलनका क्रममा ठूलो मानवीय क्षति पनि हुन पुग्यो । पहिलो दिनको आन्दोलनमै ठूलो मानवीय क्षतिसँगै युवा आक्रोशित हुनु स्वाभाविक थियो र उनीहरूको भ्रष्टाचारविरुद्धको संघर्ष सही र जायज थियो । तर, यस आन्दोलनको परिणाम र प्रवृत्तिले दुर्भाग्यपूर्ण घटनाहरूलाई जन्म दियो, जसले मुलुकलाई गहिरो अशान्ति र विध्वंसतर्फ धकेलेको देखिन्छ । धेरै मानिसको ज्यान गएको छ, ठूलो तहमा भौतिक संरचनामा क्षति भएको छ र भविष्यका लागि स्थिति अझै अनिश्चित बनिरहेको छ ।
केपी शर्मा ओलीको बहिर्गमनसँगै मुलुकको अवस्थाले अनिश्चितता झल्काइरहेको छ । नागरिक सुरक्षा र शान्तिको अवस्था थप चिन्ताजनक छ । यो समय मुलुकलाई सम्हाल्नका लागि राष्ट्रिय सहमति र संवादको आवश्यकता छ । राजनीतिक, संवैधानिक र सामाजिक शून्यतामा फसेका नेपाललाई पुनः निर्माण गर्नका लागि सबै पक्षहरूको बीचमा साँचो समन्वय र साझा दृष्टिकोण आवश्यक छ ।
यो संकटको मुख्य कारण भनेको असमझदारी र राज्यका प्रमुख अंगहरू बीचको कमजोरी हो । सेना र प्रहरीलाई अहिले शान्ति सुरक्षाको जिम्मेवारी दिइएको छ भने, निषेधाज्ञा र कफ्र्युको आदेश जारी गरिएको छ । यद्यपि, आक्रोशित युवा वर्गले आन्दोलन गर्दा भ्रष्टाचारविरुद्धको लडाइँमा सुधारका लागि अपेक्षा राखेका थिए, तर परिस्थितिको गम्भीरता र बल प्रयोगले त्यसलाई खतरनाक मोडमा पुर्याएको छ । समाजमा असन्तुष्टि र निराशा फैलिएको छ । तर, यो क्षणको आवेशमा कुनै भीडको पछि लाग्दा देशलाई थप विध्वंसको बाटोमा लैजान सकिन्छ । यसैले, घटनाको गहिरो विश्लेषण र सामाजिक सन्तुलनका लागि सबै नागरिक र नेतृत्वलाई जिम्मेवारीका साथ अघि बढ्न जरुरी छ ।
नेपालको भविष्य यसतर्फ पनि निर्भर गर्छ कि हामी यो संकटलाई अवसरमा परिवर्तन गर्न सक्छौं कि सक्दैनौं । सबै जातजाति र भाषाभाषी समुदायका बीचमा एकता र राष्ट्रिय सहमति बलियो बनाउनुपर्ने समय आएको छ । वर्तमान समयमा संविधान र लोकतान्त्रिक मूल्यका आधारमा समाधान खोज्नु अत्यन्त महत्वपूर्ण छ । साथै, अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसँग आर्थिक सहयोगको लागि सही तरिकाले संवाद गर्नु पर्नेछ । यसका लागि पुराना परिपाटीलाई बदल्नु पर्छ र साँचो नेतृत्वद्वारा हामी नेपाललाई बलियो बनाउन सक्छौं ।
युवापुस्ताले यस संघर्षको प्रारम्भ गर्दा न्याय र पारदर्शिता चाहेका थिए । तिनका माग वैध थिए । त्यसपछि घटित दुर्घटनाले सबैलाई गहिरो दुःख दिएको छ । यो शासक वर्गका हठ र दमनका कारण भएको हो । यसको परिणामबाट सबैले शिक्षा लिइराख्नुपर्छ र त्यस्ता कृत्यहरू भविष्यमा हुन नदिनाका लागि उपायहरू खोजिनुपर्छ । सम्पूर्ण देश र समाजलाई शान्ति र सद्भाव राख्दै, संकटको समयलाई अवसरमा परिवर्तन गर्ने सोचका साथ अघि बढ्न जरुरी छ । यसका लागि सबैको सक्रिय भूमिका र नागरिक दायित्वको सचेतना आवश्यक छ । अहिलेको विध्वंसको बाटोबाट माथि उठ्न हामी सबैलाई एकजुट भएर शान्ति, समृद्धि र लोकतान्त्रिक मूल्यको संरक्षणमा लाग्नु पर्नेछ ।
